|
Tugridan-tugri (bevosita) ulchash
|
| bet | 34/58 | | Sana | 16.05.2024 | | Hajmi | 0,93 Mb. | | #238909 |
Bog'liq “METROLOGIYA VA STANDARTLASHTIRISH” MA\'ruzalar matni SIRTQITugridan-tugri (bevosita) ulchash - bu ulchanuvchi mikdorni tugridan- tugri tajribadan, ya’ni bevosita ulchash asbobining kursatishidan olinadigan natijadir.
Bilvosita ulchash - bu aniklanishi lozim bulgan mikdorni shu mikdorni va bevosita ulchash mumkin bulgan mikdorlarni uzaro boglovchi ma’lum ifodadan topishdir. Masalan, kuchlanishni voltmetr va tokni ampermetr yerdamida ulchab, karshilikni topishdir.Ba’zi xollarda, ayniksa, ilmiy tekshirish ishlarida ulchash natijasi ulchanuvchi midor bilan tenglamalar orkali boglangan bir kancha mikdorlarni tugridan-tugri yoki bilvosita ulchab, sungra tenglamalarni yechish orkali topiladi va bunday ulchash birlikdagi ulchash deb ataladi. Bunga materiallar karshilik-larining temperatura koeffitsientini topish misol buladi.
2. Xar kanday ulchashda ulchash natijasi ulchanayotgan mikdorning xakikiy kiymatidan bir oz fark kilishi ulchash xatoligi deb ataladi. Ba’zan ulchash natijasini baxolashda "ulchash anikligi" dan foydalaniladi. Ulchash anikligi ulchash natijasining xakikiy mikdoriga kanchalik yakinligini kursatadi. Yukori kursatish anikligining yukori bulinishiga ulchash xatosi kichik bulganida erishiladi.
Takrorlash uchun savollar.
1. O‘lchashga ta’rif keltiring va uni izohlab bering.
2. O‘lchash ob’ektlariga misollar keltiring.
3. O‘lchashlarning qanday turlari bor. Ularga misollar keltiring.
4. O‘lchash usullariga izoh bering.
5. O‘lchov va o‘lchash asboblarining farqi qanday?
Mavzu yuzasidan mustaqil ishlar:
Oʻlchashlar biriligini taʼminlash va etalonlar.
Mavzu yuzasidan testlar:
Qiyinlik darajasi
|
Test topshirig’i
|
To’g’ri javob
|
|
|
| |
