108
§ 8.2. Avtomatik rostlash
Rostlash
- bu jarayonni tavsiflovchi ma’lum bir qiymatning doimiy qiymatini
saqlash yoki uning ma’lum bir qonun bo‘yicha o‘zgarishi, ob’ektning holatini yoki
unga ta’sir qiluvchi buzilishlarni o‘zgartirish va ob’ektning rostlash organiga ta’sir
qilish orqali amalga oshiriladi.
Avtomatik rostlash tizimlari (ART) texnologik jarayonning ma’lum bir rejimini
avtomatik ravishda saqlab turish yoki uni ayrim shartlarga qarab oldindan belgilangan
yoki belgilangan qonun bo‘yicha o‘z vaqtida o‘zgartirish uchun mo‘ljallangan. Shu
bilan birga, demak, tashqi sharoit jarayonning belgilangan qonunini buzadi va
avtomatik boshqarish tizimi tashqi omillar ta’sirini engib, uni bajarishga intiladi.
Rostlash ob’ekti
deganda bir yoki bir necha fizik parametrlar mumkin bo‘lgan
har qanday tashqi sharoitlarda belgilangan qonunlarga muvofiq o‘zgarishi kerak
bo‘lgan apparat (stanok, mashina) tushuniladi. Rostlash ob’ekti bo‘lishi mumkin:
•
harorat doimiy qolishi yoki ma’lum bir qonun bo‘yicha o‘zgarishi kerak
bo‘lgan isitish pechi;
•
uning sarf tezligi rezervuardan o‘zgarganda belgilangan suyuqlik
darajasini saqlab turish kerak bo‘lgan idish;
•
qarshilik momenti o‘zgarganda tezligi doimiy qolishi kerak bo‘lgan elektr
dvigatel.
