• Mavzuga oid savollar
  • Wild NA 2002 / NA 2003 raqamli nivelirlarning reykalarining




    Download 9,23 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet39/120
    Sana16.12.2023
    Hajmi9,23 Mb.
    #121051
    1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   120
    Bog'liq
    137 ЗГА-Дарслик-2020-5

    Wild NA 2002 / NA 2003 raqamli nivelirlarning reykalarining 
    xarakteristikalari. 
    2.5.2.-jadval 
    Material 
    Yog‘oc

    Alyumi- 
    niy 
    Fiber-
    glas 
    Invar 
    Invar/ 
    fiberglas 
    Invar/ 
    aluminiy 
    Ishchi
    uzunlik 
    4,00 m 
    4,00 m 
    4,05 m 
    60 sm 
    92 m/ 
    182 sm 
    1,94 m 
    3,00 m 
    Transpor-
    tirovka 
    qilgandagi 
    uzunligi 
    1,04 m 
    1,1 m 
    1,58 m 
    0,65 
    0,95 m/ 
    1,85 m 
    2,00 m 
    Chiziqli 
    kengayish 
    koeffitsenti 
    10-20 
    ppm/
    0

    24 
    ppm/
    0

    <10 
    ppm/
    0

    <1 
    ppm/
    0

    <1 
    ppm/
    0

    <1 
    ppm/
    0

    Nivelirdan 
    reykagacha 
    bo‘lgan masofa 
    diapazoni 
    1,8÷10
    0 m 
    1,8÷100 

    1,8÷100 

    1,8÷20 m 
    1,8÷30m/ 
    60 m 
    1,8÷60 m 
    Og‘irligi 
    4,0 kg 
    3,9 kg 
    5,0 kg 
    0,3 kg 
    1,9 kg 
    3,5 kg 
    Mavzuga oid savollar 
    1. Temaga savollar 
    2. Qanday reykalarga raqamli nivelir reykalari deyiladi? 
    3. Reykalar qanday bir-biri bilan farqlanadi? 
    4. TOPCON firmasining niveliridan foydalanganda qanday reykadan 
    foydalaniladi? 
    2.6. Raqamli nivelir va reykalarni tadqiqod qilish va tekshirish usullari va 
    vositalari 
    Nivelir o‘lchash aniqligi nafaqat nivelirlarning xatoligi bilan, shtrix kodli 
    reykalarning sifati bilan ham aniqlanadi.Bu reykalarga tushirilgan kodlar o‘zining 
    nazariy modeli bilan imkoni boricha aniq mos kelish kerakligini bildiradi. Bu 
    hammadan ham invar shtrix-kodli reykalarga tegishlidir. 
    Nivelirlash reykalarida tekshirish o‘tkazishda «Nivelirlash reykalari 
    tekshirish uslublari» MIBGEI 02-89 nizomiga amal qilinadi. Tekshirish jarayonida 
    reykalarning tashqi holatlari tekshirilgandan so‘ng quyidagilar aniqlanadi. 
    -reykaning shkala yuzasining to‘g‘richiziqligi (egilish strelkasi); 
    -reyka shkala bo‘ylama o‘qining tavon yuzasiga perpendikulyarligi; 


    - 73 - 
    -shkalasi shtrixlarining kengligi va uzunligi; 
    -invar yo‘llarning termik kengayish koeffitsenti; 
    -reyka shkalasining alohida intarvallari uzunligining nominal qiymatidan 
    chetlashishi; 
    -shtrixlarning reyka shkalasining bo‘ylama o‘qiga perpendikulyarligi; 
    Oddiy nivelirlash reykalaridan sanoq olgandan,shtrix kodli reykalardan 
    viziual sanoq olib bo‘lmaydi. Undan tashqari, raqamli nivelirlardahisoblash 
    (sanash) jarayonida turli kenglikdagi ko‘plab shtrixlarning ketma-ketligi 
    qatnashadi, shuning uchun bitta kod shtrixi holatining hatoligi, balandlikni 
    hisoblash aniqligiga bevosita ta’sir etmaydi. Shtrix kodlarni rekaga tushirish 
    aniqligini aniqlashda tayyorlash jarayonini barcha talablarga rioya etilganligi 
    aniqlanadi. Yuqori aniqlikdagi shtrix-kodli reykalarni tekshirish uchun ikkita usul 
    taklif etiladi: 
    -kodlarning alohida shtrixlarini holati va ularning kengliklarini tekshirish, 
    ya’ni tayyorlash jarayonida shtrixlarni tushirish aniqligini va invar reykaning 
    chiziqli kengayish koeffitsentini aniqlash. Bu holda kodlarning alohida 
    shtixlarining holati, ularning haqiqiy qiymatini nazariysi bilan taqqoslash orqali 
    nazorat qilandi; 
    -raqamli nivelir yordamida reykadan olingan sanoqlarning farqlarini, 
    lazerli interforometr yordamida olingan etalon farqlarni taqqoslash yo‘li bilan 
    «nivelir-reyka» o‘lchash sistemasining aniqligi baholanadi.

    Download 9,23 Mb.
    1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   120




    Download 9,23 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Wild NA 2002 / NA 2003 raqamli nivelirlarning reykalarining

    Download 9,23 Mb.
    Pdf ko'rish