3
Kirish
Mavzuning dolzarbligi. Yurtimizda qabul qilingan 2011-2015-yillarda
sanoatni ustuvor darajada rivojlantirish dasturi va ishlab chiqarishni modernizatsiya
qilish, texnik va texnologik yangilashga doir tarmoq dasturlarining izchil amalga
oshirilishi natijasida sanoat tarkibida yuqori qo‘shimcha qiymatga ega bo‘lgan,
raqobatdosh mahsulotlar tayyorlayotgan qayta ishlash tarmoqlarining o‘rni tobora
ortib bormoqda. Bugungi kunda mamlakatimizda ishlab
chiqarilayotgan sanoat
mahsulotlarining 78 foizdan ortig‘i aynan ana shu tarmoqlar hissasiga to‘g‘ri
kelmoqda.
1
Makroiqtisodiy barqarorlik va iqtisodiyotning mutanosibligi ta’minlandi.
Jahon
moliyaviy-iqtisodiy
inqirozi
jarayonida
mamlakatimizda
ishlab
chiqarishni
modernizatsiya qilish, texnik yangilash va diversifikatsiya qilish, innovatsion
texnologiyalarni keng joriy etish ishlari keng ko’lamda amalga oshirilmoqda. Shu
asnoda, mazkur sub’ektlar moliyaviy munosabatlarini bozor talablariga javob
beradigan
darajada takomillashtirish, mahsulot ishlab chiqarish tannarxini samarali
kamaytirish orqali eksport salohiyatini yuksaltirish korxonalarni kelgusida
muvaffaqiyatli rivojlanishini ta’minlaydi.
Shu sababli, global moliyaviy inqiroz sharoitida moliya-bank tizimini qo’llab-
quvvatlash, korxonalarda mahsulot ishlab chiqarish tannarxini kamaytirishda yuzaga
keladigan muammolarni hal etish va ularning moliyaviy
barqarorligini yanada
oshirish eng dolzarb masalalardan biri bo’lib hisoblanadi. Prezidentimiz I.A.Karimov
ta’kidlaganlaridek,
"Bank
tizimini
qo’llab
quvvatlash,
ishlab
chiqishni
modernizatsiya qilish, texnik yangilash va diversifikatsiya qilish, innovatsion
texnologiyalarni keng joriy etish va jahon bozorida yangi marralarga chiqishning
ishonchli yo’lidir"
2
.
Shuningdek, yurtboshimizning ushbu Jahon moliyaviy-iqtisodiy
1
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning mamlakatimizni 2013-yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish
yakunlari va 2014-yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar
Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi Xalq so’zi,2014 y.18 yanvar(13)
2
Karimov I.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari -
T.: O’zbekiston, 2009. 14- bet.
4
inqirozi, O’zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari asarida
hamda inqirozga qarshi choralar dasturining aniq bo’limlari -belgilangan kompleks
chora-tadbirlar quyidagi asosiy vazifalarni hal etishga qaratilgan. Jumladan,
"qat’iy tejamkorlik tizimini joriy etish, ishlab
chiqarish xarajatlari va
mahsulot tannarxini kamaytirishni rag’batlantirish hisobidan korxonalarning
raqobatbardoshligini oshirish. Shu maqsadda 2008 yil xo’jalik yurituvchi
sub’ektlarning iqtisodiyotimizdagi etakchi tarmoq va sohalarda mahsulot tannarxini
kamida 20 foizga tushirishga qaratilgan chora tadbirlarni amalga oshirish borasidagi
takliflarni ma’qullanganini qayd etish lozim"
3
.
Shuning uchun, keng institutsional islohotlarni amalga oshirish omillaridan biri,
korxonalarning moliyaviy barqarorligini ta’minlash hamda hozirgi global
moliyaviy-
iqtisodiy inqiroz sharoitida korxonalarda mahsulot ishlab chiqarish tannarxini
kamaytirishdagi muammolarni hal etish yo’llarini moliyaviy-iqtisodiy asoslarini
takomillashtirish bo’yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqish lozimligi mazkur bitiruv
malakaviy ishining dolzarbligini bildiradi.
