Microsoft Word kompyuter lingvistikasi doc

Download 1.93 Mb. Pdf ko'rish
bet	116/117
Sana	22.02.2023
Hajmi	1.93 Mb.
	#43214

1 ... 109 110 111 112 113 114 115 116 117

Bog'liq
Formal grammatika nazariyasi
G’arb va Sharq munosabatlarida Markaziy Osiyo mintaqasining o’rni., Xalqaro munosabatlarda geosiyosiy omillar va nazariyalar, Yevroosiyoning dunyo miqyosidagi o’rni, Atom va uning planetar modeli, 13-Delphida massivlar bilan ishlash algoritmlarga doir misollar, 6ab9bf0ac2cded7d354dc5779178fbaf Bank risklari, Bo`lim boshlig`il, ZAMONAVIY IQTISODIY O\'SISH MODELLARI , 5 Hududlar kesimida qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishning o‘sish sur’atlari-Темпы роста производства продукции, Mavzu Temperaturani o’lchash Reja, 10- mavzu. Korrupsiyaga qarshi kurash mexanizmlari, 1-Mavzu Korrupsiya tushunchasi va korrupsiyaga qarshi kurashish, Mavzu Raqamli texnika negiz elementlarini tadqiq etish Ishdan fayllar, Laboratoriya ishi №1 2 Mavzu Ikkilik sonlarni kompyuterda ifodala

“artificial intelligence”
Translation Memory

Sun’iy intellekt - intellektual mashinalar, intellektual kompyuter dasturlar
yaratish texnologiyasi va bu haqidagi fan. Intellektual sistema strukturasi 3 asosiy
blokni o’z ichiga oladi: bilimlar bazasi, masalani yechuvchi tizim va intellektual
interfeys. Sun’iy intellekt insondagi intellekt tushunchasining aynan immitatsiyasi
emas, balki inson intellektual faoliyatining ko’plab qirralarini o’z ichiga olgan,
modellashtirilgan tizimlar texnologiyasi demakdir. Ayni shu ma’noda “artificial
intelligence” terminini birinchi marta Jon Makkarti 1956 yilda Darmut
universitetidagi konferensiyada qo’lladi.
Tobelik daraxti (shajara) - L.Tenyer g’oyalari ta’sirida shakllangan tobelik
grammatikasi modeli bo’lib, u kompyuter lingvistikasining avtomatik analiz
dasturlarida ishlatiladi. Bunda gap asosan daraxt ko’rinishida tasvirlanadi, jumla
tarkibidagi so’zlar bir-biri bilan tobelik munosabatida bo’ladi (bevosita
dominatsiya munosabati). Kesim daraxtning ildizida joylashgan bo’ladi va
dominant bo’lak hisoblanadi, boshqa so’zlar (gap bo’laklari) unga bevosita yoki
bilvosita (boshqa so’zlar yordamida) tobelangan bo’ladi.
Translation Memory (“Tarjimon xotirasi”) yoki Sentence Memory (“Gap
to’plagich”) – avtomatik tarjima samaradorligini oshirish maqsadida amerikalik
olim Veb Layn tomonidan ishlab chiqilgan konsepsiya. Bu yondashuvga ko’ra
muayyan matnni bir tildan ikkinchisiga tarjima qilish uchun dastlab uni yuqori
malakali tarjimonga ko’rsatiladi. So’ng asl matn va uning tarjimasi kompyuterga
kiritiladi, matn fragmentlarga (alohida jumlalarga, birikmalarga) bo’linadi, ushbu
elementlardan ma’lumotlar bazasi tayyorlanadi. Ma’lumotlar bazasi qidiruv
tizimiga yuklanadi, u esa tarjimasi mavjud bo’lgan matn fragmentlarini va alohida
jumlalarni sifatli tarjima qilishga imkon beradi. Matnning ayrim notanish
fragmentlari (bazada tarjimasi mavjud bo’lmagan matn qismlari) inson qo’li bilan
tarjima qilinadi. Bunda bazadagi bu fragmentlarga yaqin keladigan tarjimalardan
foydalanish mumkin. Matnning inson tomonidan tarjima qilingan qismlari yana
ma’lumotlar bazasiga kiritiladi. Mana shu yo’l bilan “tarjimon xotirasi” asta-
sekinlik bilan boyitib boriladi va tarjima samaradorligi yuksalib boradi. Lekin

155
ushbu yo’nalishning afzalliklari bilan birga ayrim kamchiliklari ham mavjud.
Birinchidan, bu yo’l bilan har qanday turdagi matnni tarjima qilib bo’lmaydi. U
asosan muayyan tor yo’nalishdagi bir turdagi matnlarga mo’ljallangan.
Ikkinchidan, ma’lum matnning katta fragmenti ikkinchi bir matnning katta qismiga
tarjimada mos kelishi yoki yaqin kelishi har doim ham kuzatilavermaydi.
Uchinchidan, “tarjimon xotirasi” bazasini yaratish yoki ikki tilli matnlar (bilingv)
massivini to’ldirib borish amaliy jihatdan ko’p qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi.

Download 1.93 Mb.

1 ... 109 110 111 112 113 114 115 116 117

Download 1.93 Mb.

Pdf ko'rish