• Bugungi kunda korxonalarda xodimlarning ish haqini tahlil etishning asosiy vazifalari quyidagilar hisoblanadi
  • Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc




    Download 2,53 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet187/436
    Sana05.01.2024
    Hajmi2,53 Mb.
    #130885
    1   ...   183   184   185   186   187   188   189   190   ...   436
    Bog'liq
    Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

    Mehnat haqi – bu jamiyat ko‘lamida Milliy daromadning ishchilar 
    va xizmatchilar o‘rtasida ular mehnatini miqdori va sifatiga muvofiq 
    taqsimlanadigan hamda shaxsiy iste’moli maqsadlari uchun foydalanila-
    digan qismidir. Korxona mehnatga haq to‘lashdan mehnat unumdorligini 
    oshirishni, fan-texnika taraqqiyotini jadallashtirishni, mahsulot sifatini 
    yaxshilash va ishlab chiqarish samaradorligini oshirishni eng muhim 
    vositasi sifatida foydalaniladi. Ish haqini tashkil etish va ularni shakllan-
    tirishdan asosiy maqsad barcha xodimlarni ish haqi yakka va kollektiv 
    mehnat natijalariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liq bo‘lishiga erishishdan, 
    mahnatga haq to‘lashga bir xillik elementlarini bartaraf etishdan iborat. 
    Korxonada mehnat haqi xarajatlarini tahlil etishda, mehnat haqi 
    fondining reja va o‘tgan yillarga nisbatan o‘zgarishi va o‘zgarish sabab-
    lariga, bir xodimga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha mehnat haqi fondi hamda 
    uning o‘zgarishiga baho beriladi. Mehnat haqi fondining shakllanishi va 
    uning berilishi davlat tashkilotlari tomonidan tartibga solib turiladi va 
    nazorat qilinadi. Bu bevosita kredit tashkiloti hisoblangan bank tizimi va 
    uning bo‘limlari bo‘lishi mumkin. Mehnat haqi fondining hisoblanishi 
    va berilishi yuzasidan O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki 
    tomonidan har yili qayta tuziladigan uslubiy yo‘riqnoma bu boradagi 
    me’yoriy hujjat sifatida olinadi. 
    Bugungi kunda korxonalarda xodimlarning ish haqini tahlil 
    etishning asosiy vazifalari quyidagilar hisoblanadi
    1. Bazis davri va rejadagi ish haqi fondining realligini baholash. 
    2. Ish haqi fondining mutlaq va nisbiy farqlarini aniqlash. 
    3. Ish haqi fondiga ta’sir etuvchi omillarni miqdor jihatidan 
    o‘lchash. 


    274
    4. Ish haqi fondi tarkibidagi unumsiz xarajatlarni hisoblash. 
    5. Mehnat unumdorligi bilan o‘rtacha ish haqi o‘rtasidagi nisbatni 
    tannarxga bo‘lgan ta’sirini hisoblash. 
    Ish haqini kompleks tahlil etishda ish haqini mutlaq va nisbiy 
    farqlari aniqlanadi. Hisobot davrida sarflangan ish haqi- (IHF
    1
    ) ni bazis 
    davridagi ish haqi fondi (IHF
    o
    ) bilan taqqoslash orqali ish haqining 
    mutlaq farqi aniqlanadi.
    1
    о
    mut
    IHF
    IHF
    IHF
    D
    =
    -

    Ish haqining nisbiy farqi haqiqatda sarflangan ish haqi (IHF
    1
    ) ni 
    bazis davridagi ish haqi fondini mahsulot ishlab chiqarish indeksiga 
    ko‘paytmasidan (korrektirovka) hosil bo‘lgan (IHF kor) ko‘rsatkich 
    bilan taqqoslash orqali aniqlanadi. 
    1
    1


    (
    )
    о
    о
    nisb
    kor
    o z chan
    o z mas
    IHF
    IHF
    IHF
    IHF
    IHF
    ig IHF
    -
    -
    D
    =
    -
    =
    -
    × +
    bunda 
    nisb
    IHF
    D
    - ish haqini nisbiy farqi; 
    1
    IHF
    - hisobot davrida sarflangan ish haqi; 
    kor
    IHF
    - bazis davridagi ish haqi fondini mahsulot ishlab chiqarish 
    indeksiga ko‘paytmasi (korrektirovkasi) 
    ig
    - mahsulot ishlab chiqarish hajmining indeksi 
    74-jadval 

    Download 2,53 Mb.
    1   ...   183   184   185   186   187   188   189   190   ...   436




    Download 2,53 Mb.
    Pdf ko'rish