322
holat sifatida baholamoq lozim, ammo, ushbu manbalar qaysi manbalar
hisobiga ko‘payganligiga alohida ahamiyat qaratish maqsadga muvofiq
hisoblanadi. Manbalarning ko‘payishi o‘z mablag‘lari manbalari
hisobigami yoki qarz manbalari hisobiga ekanligini aniqlash lozim.
Xo‘jalik yurituvchi subyektning ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, korxonada
joriy yil oxirida o‘z mablag‘lari manbalari yil boshiga nisbatan 268911
ming so‘mga yoki 58,39 % ga o‘sgan. Bunday natijalarni korxona uchun
ijobiy deb baholamoq lozim, chunki, o‘z mablag‘larining manbalarini
ko‘payishi korxonaning moliyaviy mustaqilligini ortishiga, to‘lov
qobiliyatining yaxshilanishiga hamda korxonaning ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlanishiga olib keladi. Ma’lumotlardan ko‘rinadiki, korxonada joriy
yil oxiriga majburiyatlar summasi 94900 ming so‘mga yoki 36,98 % ga
pasaygan. Bu esa majburiyatlarning umumiy passivlarda tutgan
salmog‘ini 17,63 % ga kamaytirgan. Bundan ko‘rinadiki korxonaning
to‘lov likvidligi ancha ko‘tarilgan. Balans passividagi moddalarga
e’tibor qiladigan bo‘lsak, asosiy salmoqni, ya’ni 81,72 foizni o‘z mab-
lag‘lari manbalari tashkil etmoqda. Bu korxonaning mustahkam
moliyaviy barqaror ekanligidan dalolat beradi. Mazkur korxonada
hisobot davrida joriy majburiyatlari, ya’ni kreditorlik qarzlari bir qadar
kamayganligini ijobiy holat sifatida baholamoq lozim.
Xususiy kapital (o‘z mablag‘lar manbayi) hisobi o‘z ichiga bir
qancha ko‘rsatkichlarni olib, ular quyidagi tartibda tashkil etiladi:
