Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti fizika kafedrasi f I z I k a f a n I d a n amaliy mashg‘ulotlar uchun uslubiy qo‘llanma

63 
o‘rnatilgan. Ushbu manbadan bitta oynagacha bo ‘lgan masofa 
3 cm, ikkinchisigacha esa 8 cm. Birinchi rasmlar orasidagi 
masofa 14 cm. Ko‘zgular orasidagi burchakni (gradus) toping. 
196. Yassi parallel shisha plastinkaga oralaridagi masofa 3 
cm bo‘lgan ikkita parallel nur dastalari 60° burchak ostida 
tushadi. Ushbu nurlar plastinkadan chiqayotgan nuqt alar 
orasidagi masofani toping( cm). 
197. Agar singan nur qaytgan nurga perpendikulyar bo‘lsa, 
yorug‘lik nuri shisha plastinkaga qa nday burchak ostida 
tushgan? Plastinkaning sindirish ko ‘rsatkichi 
3
ga teng. 
198. Quyosh gorizont bilan sinusi 0,6 ga teng bo’lgan 
burchak hosil qiladi. Balandligi 170 cm bo'lgan ustun 
chuqurligi 80 cm bo‘lgan hovuz tubiga o‘rnatilgan va agar 
suvning sindirish ko‘rsatkichi 4/3 bo‘lsa, ushbu ustun hovuz 
tubida hosil qilgan soyaning uzunligini (cm) toping. 
199. 2 cm qalinlikli shaffof plastinkaga yorug ‘lik nuri 
sinusi 0,8 ga teng bo‘lgan burchak ostida tushadi. Ushbu nur 
plastinkadan chiqqanda necha millimetrga siljiyd i? Plastinka 
moddasining sindirish ko ‘rsatkichi 4/3 ni tashkil qiladi. 
200. Yorug‘lik nuri yassi ko‘zguga sinusi 0,75 ga teng 
burchak ostida tushadi. Agar ko‘zguga sindirish kursatkichi 
4/3 ga teng bo‘lgan 2 cm qalinlikdagi shaffof plastinka 
qo‘yilsa, qaytgan nur necha millimetrga siljiydi? 
201. Ba‘zi shaffof moddalarda yorug ‘lik vakuumdagi 
yorug‘lik tezligidan ikki marta kichik tezlikda tarqaladi. 

64 
Ushbu modda bilan vakuum chegarasidagi to ‘la ichki 
qaytishning chegaraviy burchagi nechaga teng bo‘ladi? 
202. Sindirish ko‘rsatkichi 5/3 ga teng bo‘lgan suyuqlik 
solingan 
idishning 
tubida 
nuqtaviy 
yorug‘lik 
manbai 
joylashtirilgan. Yuqoridan qaraganda ushbu nuqtaviy yorug‘lik 
manbai ko‘rinmasligi uchun suyuqlik yuzasida suzuvchi xira 
(noshaffof) diskning minimal radiusi ( cm) qancha bo‘lishi 
kerak? Suyuqlik qatlamining balandligi 12 cm. 
203. Keng noshaffof idish sindirish ko‘rsatkichi 1,25 ga 
teng bo‘lgan suyuqlik bilan oxirigacha to‘ldirilgan va suyuqlik 
yuzasi 
yupqa 
noshaffof 
plastinka 
bilan 
yopilgan. 
Bu 
plastinkada radiusi 2 cm bo‘lgan teshik mavjud edi. Agar u 
bulutli osmonda sochilgan va hamma yo‘nalishda tarqaluvchi 
nurlari bilan yoritilayotgan bo‘lsa, idish tubida hosil bo ‘luvchi 
yorug‘ dog‘ning diametrini toping (cm). Suyuq qatlamning 
qalinligi 6 cm. 
204. Sindirish ko‘rsatgichi 1,5 bo‘lgan shishada, radiusi 9 

Download 1,94 Mb.