56
nurning tebranish tekisligi bilan
1
=20
o
va
2
=50
o
burchak hosil qiladi.
ikkinchi polyarizatordan chiqayotgan yorug‘lik intensivligi topilsin.
153. Tushayotgan yassi qutblangan yorug‘lik, doiraviy
qutblangan
bo‘lishi uchun
(n
2
=1,5533, n
o
=1,5442,
=5,10
.
10
-7
m), optik o‘qiga
parallel kesilgan kvars plastinkasining eng kichik qalinligi topilsin.
154. Tabiiy nur silliqlangan va suyuqlikda joylashgan shisha
plastinka sirtiga tushadi. Plastinka sirtidan qaytgan nur tushayotgan nur
bilan
=97
o
burchak hosil qiladi. Agar qaytgan nur to‘liq qutblangan
bo‘lsa, suyuqlikni sindirish ko‘rsatkichi aniqlansin.
155. Nikol prizmasi orqali qisman qutblangan yorug‘lik o‘tmoqda.
Tajriba boshida prizma tekisligi chiziqli qutblangan yorug‘likni
tebranish tekisligi bilan parallel joylashgan. Nikol
60
o
ga burilganda,
undan o‘tgan yorug‘lik intensivligi
2 marta kamaygan. Tabiiy yorug‘lik
va chiziqli qutblangan yorug‘lik intensivliklarini nisbati
I/I
o
topilsin.
156. Qisman qutblangan yorug‘likda, yorug‘lik vektorining
amplitudasi yorug‘likni maksimal intensivligida
minimal intensivlikka
nisbatan ikki marta katta bo‘ladi. Qutblanish darajasi P topilsin.
157. Ikki polyarizatorlardan tashkil topgan sistemaga tabiiy
yorug‘lik tushmoqda. Optik tekisliklari orasidagi burchak
=
45
o
ni
tashkil qiladi. Yorug‘lik dastasining intensivligi necha marta kamayadi?
Har bir polyarizator yorug‘likni
10 % ga kamaytiradi.
158. Suyuqlik bilan to‘ldirilgan shisha (
n=1,5) idish tubidan nur
qaytadi.
Tushish burchagi i=
48°12' bo‘lganda qaytgan nur maksimal
qutblangan. Suyuqlikning sindirish ko‘rsatkichi topilsin.
159. Yorug‘lik havodan tosh tuzi kristalliga tushganda Bryuster
burchagi
i
B
=
57
o
. Yorug‘likni shu kristallda tarqalish tezligi topilsin.
57
160. Qisman qutblangan yorug‘likni qutblanish darajasi
P=0,5.
Analizatordan o‘tgan yorug‘lik intensivligini
maksimumi uning
minimumidan necha marta farq qiladi?
161. Suyuqlik va havo chegarasida to‘liq qaytishni chegaraviy
burchagi
i
o
=
43
o
. Havodan shu suyuqlik sirtiga tushayotgan nur uchun
Bryuster burchagi
i
B
topilsin.
162. Qutiblanish darajasi
P=0,6 bo‘lgan,
qisman qutblangan
yorug‘lik
yo‘liga
analizatorni
maksimal
o‘tkazadigan
qilib
joylashtiriladi. Agar analizatorni o‘tkazish tekisligini
=30
o
burilsa,
yorug‘lik intensivligi necha marta kamayadi?
163. Havodan suyuqlik sirtiga tushayotgan yorug‘lik uchun
Bryuster burchagi
i
B
=
55
0
45'. Suyuqlik bilan havo chegarasidan to‘liq
qaytish chegaraviy burchak topilsin.
164. Tabiiy
yorug‘lik
dastasi
shisha
prizmaga
5.17-rasmda
ko‘rsatilganidek,
tushmoqda. (
n=1,6)
Agar qaytgan nur maksimal
qutblangan bo‘lsa prizmaning
burchagi topilsin.
5.17-rasm
165. Nikol prizmasiga qisman qutblangan yorug‘lik tushmoqda.
Nikolíing qandaydir holatida, undan o‘tgan yorug‘likni intensivligi
maksimal bo‘lib qolgan. Nikolni o‘tkazish tekislig
=45
o
ga burilganda
yorug‘lik
intensivligi n=1,5 marta oshgan. Yorug‘likning qutblanish
darajasi R topilsin.
166. Yorug‘lik nuri glitsirindan (
n
1
=1,47) shishaga (
n
2
=1,5)
o‘tadi. Ikki muhit chegarasidan qaytgan nur maksimal qutblangan
bo‘lsa, qaytgan va singan nurlar orasidagi burchak topilsin.
58
167. Olmos prizma (
n
2
=2,42) sindirish
ko‘rsatkichi
n=1 bo‘lgan muhitda joylashgan.
Tabiiy
yorug‘lik
dastasi
5.18-rasmda
ko‘rsatilganidek, prizmga tushmoqda. Agar
qaytgan nur maksimal qutblangan bo‘lsa,
muxitning sindirish ko‘rsatkichi topilsin.
5.18-rasm
168. Tabiiy nur yassi-parallel shisha plastinkaga (
n=1,52) shunday
tushadiki, qaytgan nur maksimal qutblanadi.
Qaytgan nur intensivligi
tushayotgan tabiiy nur intensivligini qanday qismini tashkil qiladi?
