Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti fizika kafedrasi f I z I k a f a n I d a n amaliy mashg‘ulotlar uchun uslubiy qo‘llanma




Download 1,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/45
Sana12.02.2024
Hajmi1,94 Mb.
#155320
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   45
Bog'liq
5-QISM. OPTIKA-2022

9-masala. 
Juda 
yupqa 
plenka 
bilan 
qoplangan 
qalin 
shisha 
plastinkaga moddaning sindirish ko ‘rsatkichi n
2
=1,4 ga teng 
bo‘lgan monoxhromatik yorug ‘likning parallel dastasi normal 
tushmoqda.(
=0,6 µм).Interferensiyadan tashqarida qaytgan 
yorug‘lik maksimal susaygan. d plenka qalinligi aniqlansin. 
YECHISH: 
Plenkaga 
tushayotgan 
yorug‘lik 
to‘lqinidan SA ingichka dastani ajratib 
olamiz. Bu holda tushish burchagi
bo‘lganda dastaning yo ‘li 5.10- rasmda 
ko‘rsatilgan. 
5.10- rasm 


26 
Tushayotgan dasta A va B nuqtalarda qisman qaytadi va qisman 
sinadi. A
va BC
qaytayotgan yorug‘lik dastalari yig ‘uvchi 
linzaga tushadi, uning F fokusida kesishadi va o ‘zaro 
interferensiyalanadi. Havoning sindirish ko‘rsatkichi (n
1
=1,00029
plenka moddasining sindirish ko‘rsatkichidan kichik (n
2
=1,4), 
o‘z navbatida shishaning sindirish ko‘rsatkichidan kichik
(n
3
=1,5), u holda ikkala holatda tushayotgan to‘lqinga 
nisbatan muhitdan qaytishi ancha optik zich bo‘ladi, 
Shuning uchun A nuqtada A
yorug‘lik dastasining 
tebranish fazasi 
radga o‘zgaradi va huddi shunday B nuqtada 
BC
yorug‘lik dastasining tebranish fazasi 
radga o‘zgaradi. 
O‘z navbatida ushbu yorug ‘lik dastasining interferensiya 
natijasida linzaning F fokusida kesishganda u yoki bu dastada 
tebranish fazalari o ‘zgarishi kuzatilmaydi.
Ma’lumki, yupqa plenkalarda yorug ‘likning maksimal 
susayish sharti interferensiya ro ‘y berganda to‘lqinlarni 
interferensiyalovchi 
optik yo‘l farqi yarim to‘lqin toq soniga 
teng bo‘lishi mumkin
5.10 rasmdan ko‘rinib turibdiki optik yo‘l farqi 
O‘z navbatida yorug ‘lik 
intensivligini 
minimum 
sharti 
quyidagi ko‘rinishni oladi 


27 
Agar 
tushish burchagi 0 ga intilib kamaysa, u holda AD→0 
va
bu yerda d- plenka qalinligi.
=0 
chegarasida ushbuga ega bo`lamiz 
Izlanayotgan plenka qalinligi 
k=0, 1, 2, 3, . .deb hisoblab, plenka qalinligining bir qator 
mumkin bo`lgan qiymatlarini olamiz.

Download 1,94 Mb.
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   45




Download 1,94 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti fizika kafedrasi f I z I k a f a n I d a n amaliy mashg‘ulotlar uchun uslubiy qo‘llanma

Download 1,94 Mb.
Pdf ko'rish