23
YECHISH:
Kichik
tasvir
tuzamiz:
manbaning
oynada (5.8 - rasm).
va
manbalar kogerentdir,
5.9- rasm
shuning
ichun
ushbu
manbalardan
ekranga
kelayotgan
to‘lqinlar qo‘shilishi natijasida interferension manzara yuzaga
keladi.
Ekranning u yoki bu nuqtasida jadallikning kuchayishi
yoki susayishi Nurlarni interferensiyalayotgan optik yo‘llar
farqi
A ga bog‘liq, boshqacha aytganda optik yo‘llar
farqiga
joylashtirilgan yarim to‘lqinlar soniga
t bog‘liq
Agar
m – butun juft, u holda intensivlik (jadallik)
maksimal, agar m – butun toq bo‘lsa, u holda intensivlik
(jadallik) minimal bo`ladi.
Nisbat
olinganda, m qisman kuchayish (agar
m juft songa
yaqin bo‘lsa), yoki qisman susayish (agar
t toq songa yaqin
bo‘lsa).
1.
optik yo‘llar farqi
bu yerda,
geometri- geometrik farq (ikkala
nur havoda
o‘tyapti) va
qo‘shimcha yo‘llar farqi bo‘lib, zichroq
bo‘lgan optik muhitdan qaytganda fazalar farqi
ga o‘zgarishi
bilan bog‘liq.
( 5.8- rasm), u holda
24
Ushbu kattalik
, shuning
uchun ildizni echish uchun
keltirilgan formuladan foydalanish mumkin (3 - jadvalga
qarang)
a
.
Buni qo‘llab quyidagini olamiz
ifodani (2) formulaga qo ‘yib,
ni topamiz.
ni (1) formuladan bilgan holda
ni topamiz:
H=2h bo‘lgani uchun,
Hisoblagach quyidagiga ega bo ‘lamiz
Yo‘l farqiga yarim to‘lqin uzunligi toq sonlari joylashgani
uchun
A nuqtada jadallikning minimum kuzatiladi.
Yo‘llar farqiga yarim to ‘lqin
uzunligining toq sonlari
joylashtiriladi, shunda
A nuqtada intensivlikning minimumi
kuzatiladi.
2.
A nur yo‘liga qo‘yilgand qalinlikdagi shisha
plastina optik yo‘l uzunligini o‘zgartiradi (5.8-rasm). Endi
optik yo‘l
uzunligi L geometrik yo‘l uzunligi
va
nd
25
nurning optik yo‘l uzunligi plastinaning o ‘zida qo‘shiladi,
ya’ni
Nurlarning optik yo‘l farqi
yoki
(1) Formuladan foydalanib, topamiz
Hisoblash olib borib, quyidagiga ega bo ‘lamiz
Yarim to‘lqin
uzunligining soni kasrli, bo ‘lib chiqdi.
19,8
son
19 butun toq songa nisbatan butun juft son
20 ga yaqin, u
holda A nuqtada qisman kuchayish bo`ladi.
