28
Interferension
polosalar
ponanig
kichik
burchaklarida
kuzatiladi, u holda 1 va 2
qaytgan
yorug‘lik
dastalari
(5.11 – rasm) o‘zaro parallel
bo‘ladilar.
5.11 – rasm
Qora (to‘q) polosalar
ponaning shunday sohalarida
ko‘rinadiki, bunda yo ‘l farqi to‘lqin uzunligi yarmining toq
soniga karrali bo‘ladigan holat uchun.
bu yerda
k=0, 1, 2, ....
Yo’l farqi
D ushbu to`lqinning optik yo’l uzunligining
farqi (
) va to‘lqin
uzunligining yarminin g
yig‘indisidan iborat.
Optik ancha zich bo‘lgan muhitdan qaytishi hisobiga
kattalik qo‘shimcha yo‘l farqiga ega bo‘ladi.
yo‘l farqining
qiymatini (1) formulaga qo ‘yib quyidagiga ega bo‘lamiz
bu yerda n- shishaning sindirish koeffisienti (
n=1,5);
d-qora
polosalar kuzatilayotgan
k nomerga mos keluvchi pona
qalinligi.
-shinish burchagi.
Shartga ko‘ra, tushish burchagi nolga teng, o‘z navbatida,
va
sinish burchagi
nolga teng, cos
=
l. tenglikni o‘ng
tarafidagi
qavsni
o‘chib,
soddalashtirganimizdan
keyin
quyidagiga ega bo‘lamiz
29
K nomerining ihtiyoriy qora (to‘q) polosasiga
ma’lum pona
qalinlinligi
mos keladi,
k+10 nomerining qora (to‘q)
polosasiga d
k+ 1 0
pona qalinlinligi mos keladi. Masalaning
shartiga ko‘ra, uzunligi
ℓ=1 cм bo‘lgan kesimga
10 ta polosa
joylashtiriladi. U holda izlanayotgan burchak (5.11 - rasm)
quyidagiga teng bo‘ladi
sin
sindiruvchi burchakning kichikligi uchun (
burchak
radianlarda ifodalanadi).
(3)- formuladan
va
ni hisoblab, bularni (4)
formulaga qo‘yib va almashtirishlarni bajarib, topamiz
Hisoblashdan song quyidagini olamiz
ni graduslarda ifodalaymiz. Buning
uchun radian va sekund
orasidagi nisbatdan foydalanamiz:
ya`ni
,
U holda
Izlanayotgan burchak 41,2".
