83
YECHISH:
Birlamchi foton energiyasini aniqlash uchun,
quyidagi
Kompton formulasidan foydalanamiz
(1)
Ushbu formulada quyidagi almashtirishlar olib boramiz:
1)
' va to‘lqin uzunliklarini ε orqali ifodalaymiz va
ε
ga moskeluvchi fotonlarni
nisbat bilan ifodalaymiz;
2) formulaning o`ng tarafidagi mahraji va suratini "
с" ga
ko‘paytiramiz va
hc ga qisqartirib quyidagini olamiz
Ushbu formuladan izlayotgan energiyani ifodalaymiz:
(2)
bu yerda
E
0
=0,51
MeV elektroning tinch holatdagi energiyasi.
(2)
formula
bo‘yicha
hisoblashda
tizimdan
tashqaridagi
birliklardan foydalanish qulay
.
4-masala
λ=663 nm to‘lqin uzunlikdagi yorug‘likning
monoxromatik
dastasi oynali tekislik yuzasiga normal tushmoqda. Energiya
oqimi
Ф=0,6 W. Yuzaga ta’sir
etayotgan F bosimni,
shuningdek unga
t=5 s da tushayotgan
N fotonlar sonini
aniqlang.
YECHISH:
Yuzaga tushuvchi yorug‘lik bosimining kuchi
p yorug‘lik
84
bosimining S yuzaga ko‘paytmasiga teng
F=pS (1)
Yuzaga tushuvchi yorug‘lik bosimi quyidagi formula orqali
topilishi mumkin
:
(2)
(2) formulani (3) formulaga qo`yib quyidagini olamiz
:
(3)
E nurlanishni tekislikning S yuzaga ko‘paytmasi
Ф nurlanish
energiya
oqimga teng, uholda (4) formuladagi nisbatni yozish
mumkin
. (4)
A qiymati qo‘yilib va
=1 (oynali yuza). quyidagini olamiz
Yuzaga
t vaqt ichida tushuvchi
N fotonlar soni
.
Ushbu formulada foton energiyasini to ‘lqin
uzunligi orqali
ifodalab quyidagini olamiz
.
Hisoblash olib boramiz:
.
