Jinoyat protsessi ishtirokchilari




Download 2,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet100/106
Sana26.01.2024
Hajmi2,12 Mb.
#146253
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   106
Bog'liq
Davlat va huquq asoslari. 11-sinf (2018, N.Ismatova, O.Karimova)

132
Jinoyat protsessi ishtirokchilari
27-§
Bugun darsda quyidagilar bilan tanishasiz:
Î
Jinoyat protsessi ishtirokchilari. 
Î
Protsessda ishtirok etuvchi boshqa shaxslar.
Jinoyat protsessi 
quyidagilar bilan 
tavsiflanadi-
gan bir nechta 
bosqichlardan 
iboratdir:
a) jinoyat 
protsessining 
umumiy vazi-
falaridan kelib 
chiqadigan 
o‘zining alohida 
vazifalari bilan;
b) ishtirok-
chilarning alohi-
da tarkibi bilan;
d) bu ishtirok-
chilarning o‘ziga 
xos harakatlari 
va huquqiy mu-
nosabatlari bilan;
e) bu faoliyatga 
yakun yasaladi-
gan o‘ziga xos 
hujjatlar bilan.
Jinoyat protsessida surishtiruvchi, tergovchi, sudya, 
sud majlisi kotibi, prokuror ishtirok etadi. Jinoyat ishi-
ni yuritishda jamoalar va ularning vakillari ham ishtirok 
etishi mumkin. 
Shuningdek, jinoyat protsessida o‘z manfaatlari-
ni himoya qiladigan shaxslar, himoyachilar va vakillar 
ishtirok etadi. Bularga ayblanuvchi, gumon qilinuvchi, 
himoyachi, jabrlanuvchi, fuqaroviy da’vogar, fuqaro-
viy javobgar, gumon qilinuvchining, ayblanuvchining, 
sudlanuvchining, jabrlanuvchining qonuniy vakillari, 
jabrlanuvchining, fuqaroviy da’vogarning va fuqaroviy 
javobgarning vakillari kiradi.
Jinoyat protsessida ishtirok etuvchi boshqa shaxslar 
sifatida guvoh, guvohning advokati, ekspert, mutaxas-
sis, tarjimon, xolislarni olishimiz mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual ko-
deksida jinoyat protsessida ishtirok etuvchilarning 
huquq va majburiyatlari alohida qayd etilgan.
Quyidagi hollarda sudya, shuningdek xalq maslahat-
chisi, prokuror, tergovchi, surishtiruvchi, tergovga qadar 
tekshiruvni amalga oshiruvchi organning mansabdor 
shaxsi, sud majlisining kotibi jinoyat ishini yuritish-
da ishtirok etishga haqli emas va uni rad qilish lozim, 
basharti:


133
1) u shu ish bo‘yicha jabrlanuvchi, fuqaroviy da’vo-
gar, fuqaroviy javobgar, ekspert, mutaxassis, tarjimon, 
xolis, guvoh, himoyachi sifatida, gumon qilinuvchi, 
ayb lanuvchi, sudlanuvchining qonuniy vakili yoki jabr-
lanuvchi, fuqaroviy da’vogar, fuqaroviy javobgarning 
vakili sifatida ishtirok etayotgan yoki ilgari ishtirok et-
gan bo‘lsa;
2) u ushbu ishni yuritish uchun mas’ul bo‘lgan biror 
mansabdor shaxsning yoki Jinoyat protsessual kodeks-
ning 76-moddasi birinchi qismining 1-bandida ko‘rsatil-
gan o‘zga shaxslarning qarindoshi bo‘lsa;
3) uning xolisligiga va beg‘arazligiga shubha tug‘di-
radigan boshqa holatlar mavjud bo‘lsa.
Sudya ilgari shu ishni yuritishda tergovga qadar 
tekshiruvni amalga oshiruvchi organning mansabdor 
shaxsi, surishtiruvchi, tergovchi, prokuror, sud majlisi-
ning kotibi sifatida ishtirok etgan bo‘lsa, o‘sha ishni kel-
gusida ko‘rishda qatnasha olmaydi. Birinchi instansiya, 
apellatsiya yoki kassatsiya instansiyasi sudida yoxud 
nazorat tartibida ishni ko‘rishda ishtirok etgan sudya 
uning ishtirokida chiqarilgan hukm, ajrim (qaror) bekor 
qilinganidan keyin o‘sha ishni ko‘rishda ishtirok eta ol-
maydi.
O‘ylab ko‘ring-
chi, jinoyat 
protsessining 
bosqichlari 
bir-biridan keyin 
qat’iy ketma-ket-
lik bilan amalga 
oshirilsa, qanday 
oqibatlarga olib 
kelishi mumkin?
Agar tergovga qadar tekshiruvni amalga oshiruvchi organning 
mansabdor shaxsi O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksi-
ning 76, 79-moddalarida ko‘rsatilgan holatlar mavjudligi sababli o‘zini o‘zi 
rad etmasa, uni rad qilish masalasi manfaatdor shaxslarning arizalariga ko‘ra 
tergovga qadar tekshiruvni amalga oshiruvchi organ boshlig‘i yoki prokuror 
tomonidan hal qilinadi. Rad qilishni qanoatlantirish yoki qanoatlantirmaslik 
haqida qaror chiqariladi.


134
Jinoyat ishini birinchi instansiya sudida ko‘rish-
da ishtirok etgan sudya shu jinoyat ishini apellatsiya 
yoki kassatsiya instansiyasida yoxud nazorat tartibida 
ko‘rish da ishtirok eta olmaydi.
Jinoyat ishini apellatsiya instansiyasi sudida ko‘rish-
da ishtirok etgan sudya shu jinoyat ishini birinchi ins-
tansiya yoki kassatsiya instansiyasi sudida yoxud nazo-
rat tartibida ko‘rishda ishtirok eta olmaydi.
Jinoyat ishini kassatsiya instansiyasi sudida ko‘rish-
da ishtirok etgan sudya shu jinoyat ishini birinchi ins-
tansiya yoki apellatsiya instansiyasi sudida yoxud nazo-
rat tartibida ko‘rishda ishtirok eta olmaydi.
Jinoyat ishini nazorat tartibida ko‘rishda ishtirok et-
gan sudya shu jinoyat ishini birinchi instansiya, apellat-
siya yoki kassatsiya instansiyasi sudida ko‘rishda ishti-
rok eta olmaydi.
Surishtiruvchining, tergovchining, shuningdek sud 
majlisi kotibining o‘z protsessual majburiyatini bajari-
shi, basharti, ushbu ish qo‘shimcha tergov yuritish yoki 
sudda yangidan ko‘rish uchun yuborilgan bo‘lsa, ular 
tomonidan tegishlicha surishtiruv, dastlabki tergov yuri-
tishga, shuningdek sud majlisi bayonnomasini tuzishga 
monelik qilmaydi.
Xijolat va 
tortinchoqlik 
qayg‘u va yo-
monlik tufayli 
tinchlikning 
buzilishidir. 
Bundan inson 
o‘zining o‘tmi-
shi, hozirgi pay-
ti va kelajakdagi 
mavqeyi qanday 
bo‘lishidan qat’i 
nazar, o‘zini 
o‘zi koyiydi.

Download 2,12 Mb.
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   106




Download 2,12 Mb.
Pdf ko'rish