11
2. O’smirlik davrida deviantlikka moyillikni shakllanishiga ham biologik, ham
ijtimoiy omillar ta`sir etadi, biroq ijtimoiy omil har doim yetakchilik qiladi.
3. O’smirning o’ziga, atrofdagilarga, voqea-hodisalarga munosabati,
dunyoqarashi, irodaviy sifatlari, hissiy holatlari - xavotirlanish, hissiy zo’riqish
va boshqa kechinmalari unda turli antiijtimoiy ehtiyojlarning vujudga kelishiga
ta`sir ko’rsatadi.
4. O’smir shaxsidagi mavjud ehtiyojlar va ularni qondirish imkoniyatining
cheklanganligi o’rtasida qarama-qarshilik ularda deviantlikka moyillikni
vujudga keltiradi.
5. O’smirlik davrida shakllangan tajovuzkorlik sifatlari, xarakter
aktsentuatsiyasi tipi va barqaror shaxs xususiyatlari ta`sirida o’zini o’zi
tasdiqlash, o’z imkoniyatlarini namoyon etish ehtiyojlari ham ularni qonun-
qoidalarni buzish harakatini sodir etishga undaydi.
Tadqiqotninig nazariy yangiligi:
Tadqiqotninig nazariy yangiligi quyidagilarda o’z aksini topgan:
- inson hayotining eng muhim davrlaridan, shu bilan atrofdagilar uchun eng murakkab
bo’lgan o’smirlik davrining psixologik xususiyatlari haqidagi turli nazariyalar, yondashuvlar
tahlili keltirilgan, mazkur davr uchun xos bo’lgan vaziyatli va barqaror xususiyatlar
mexanizmlari izohlangan;
- har qanday submadaniyatda mavjud bo’lgan shaxsning og`ishgan xulq-atvori va uning
tabiati to’g`risidagi nazariy ma`lumotlari tahliliy o’rganib chiqilgan;
- deviantlikni keltirib chiqaruvchi omillar tasnifi keltirilgan, o’smirlik davridagi
deviantlikning motivatsiyasi aniqlangan;
- deviant xulq-atvor va shaxsning boshqa xususiyatlari o’rtasidagi o’zaro aloqadorlik masalasi
ko’rib chiqilgan.
