20
magmatik tog‘ jinslari (gabbro, bazal’t, diabaz) tarkibida mayda kristall
yoki donador massa ko‘rinishida uchraydi.
Grafit (S)-sof elementlar sinfiga mansub. Qattiqligi 1 ga teng,
rangi kulrangdan toki qora ranggacha bo‘ladi. Yaltiroqligi metallsimon
moyli, bir yunalishdagi mukammal birikkanlikka ega, mayda zarrali
sinishga ega. Barmoq bilan ushlansa yog‘li seziladi, qo‘lga yuqadi,
qog‘ozga chiziladi, barmoqlar bilan ishqalansa qora rangga bo‘linib
ketadi. O‘tga va kislota ta’siriga chidamli, elektr tokini o‘tkazadi.
CHo‘kindi karbonatli jinslar va organik yotqiziqlardan, kontaktli va
regional metamorfizm jarayonlari tufayli hosil bo‘lgan. Metamorfik
jinslar tarkibida yaxlit to‘rsimon, zich amorf yoki massiv ko‘rinishida,
marmarlarda, gneyslarda, slyudali va boshqa kristalli slanetslar,
granulitlar tarkibida aralashma holda bo‘ladi.
2-Misol. Jins hosil qiluvchi quyida keltirilgan minerallar qaysi tog‘
jinslari tarkibiga kiradi? Ularni nurashdagi va yeritilgandagi
turg‘unliklarini taqqoslab baholang.
