| 2.12.Ayrim qoplamlarnikorroziyadan himoya qilish
Magistral quvurlarda transport qilinayotgan gazning bosimini ishirish , uni har xil zarrachalardan tozalash va sovutish uchun komressor stansiyalari quriladi. Komressor stansiyalar quvurlar bo’ylab gidravlik hisoblar bo’yicha 100…150 km masofada o’rnatiladi, komressor stansiyar ; compressor usxlari, moyliu chang ushlagich qurilmalari; haydovchi komplektorlar; nasos bilan jihozlangan suv ta’minoti tarmoqlari isitish sexlari va boshqa jihozlar bilan jihozlangan bo’ladi. Komressor stansiyalariga qo’shimcha ravishda CO2 va H2S gazlaridan tozalash uchun, handa gazni quritish uchun qurilmalar foydalaniladi. Detal qisimlarini ichki korroziyadan himoya qilish uchun asosan zavod sharoitlarida polimer qoplamalar qoplanadi. Bunda polimer qoplamalar yuza sirti gadir-budirligi tozaligiga talab qo’yiladi. Chunki gadir-budirlik katta sirtlarda botiqlik bo’yicha korrozion jarayonlar sodir bo’lib , chiziqlarning errozion yemirilishga olib keldi. CO2 vaH2S gazlaridan himoya qilish ingibatorlar qo’llaniladi. Neft tarkibidagi qatlam suvlari va suvlarning mineral tuzlar eritmalari neft emulsiyalarning turg’inligini oshiradi va transport qilishda jihozlarning korroziyasini keskin oshiradi. Qatlam suvlarning asosiy tarkibiy qisimlaridan biri NaCl, CaCL2 va MgCL2, shuningdek, Mg(HCO3)2,Ca(HCO3)2, Fe(HCO3)2 tuzlari bo’lib, ular qatlam suvida anionlar; (OH-, CL-, SO4, HCO3, CO3, Br-) va kationlar (H+, K+,Na+, NH+,Mg++, Ca++,Fe++, Ba++, Li++) ko’rinishlarida dissosiyalangan bo’ladi. Qatlam suvi tarkibida kolloidlar- SiO2 , Fe 2O3, Al 2O3, gazlar –H 2S, CO2, N2, HCL; organik moddalar neften kislotalari va uning tuzlari bo’lishi korroziya jarayonini mexanizmlarini o’zgartiradi. Qatlam suvlarini qayta foydalanishda suv tayyorlash qurilmalari, haydovchi nasoslar va quduqlar ichki korroziyasini kamaytirish uchun ingibator qo’llaniladi. Bu muhitga kislorodning kirib olishiga yo’l qo’yilmaydi, O2 ning bo’lishi korroziyani keskin oshiradi. Gardishli va rezbali birikmalarda birikma oraliqlariga agressiv muhitni kirishi tufayli oralikdagi korroziya jarayoni sodir bo’ladi. Ularni korroziyadan himoya qilish uchun iloji boricha birikmalar zichlanadi va birikmalar ustidan purkash yo’li bilan qoplamalar qoplanadi. Fantan quvurlari tekis korroiziyaga uchraydi, armaturalari esa latsimon korroziyaga loyiq bo’ladi. Shuningdek, zichlagich xalqalar, jumraklar latsimon korroziyaga tezda uchraydi. Bazi hollarda korroziya tezligi 10mm/ yilga yetadi. Bu elementlarni korroziyadan himoya qilish metal va nometall qoplamalar qo’llanishi yaxshi samara beradi.
NEFTGAZ qazib olishda kimyoviy reagentlarning qo’llanilishi.
Neftgaz qazib olish , yig’ish va tayyorlashda organik va noorganik kimyoviy reagentlar qo’llaniladi. Kimyoviy reagentlarning qo’llanilishi quduq ion qatlami tarkibi, texnologik jarayonni tashkil etish ketma-ketligi va shu kabilarga bog’liqdir.Kimyoviy reagentlar turli maqsadlarda qo’llaniladi. Biz quyidagi korroziyaga qarshi himoya qiladigan va korroziya jarayonining sekinlashuviga sabab bo’ladigan kimyoviy reagentlarning ko’rib chiqamiz. Korroziyaga qarshi himoya uchun qo’llaniladigan kimyoviy reagentlarni korroziya ingibitorlari, korroziya jarayonini sekinlashtiruvchi kimyoviy reagentlarni passivatorlar deb ataymiz. Neftgaz qazib olish va tayyorlash tizimining keng tarqalgan turini ko’rib chiqaylik. Ulchash nasos neften qurilmalari stansiyalari tayyorlash qurilmasi. Neft qudug’i haydovchi nasos suvni kon qatlami quduq stansiyasi tayyorlash stansiyasi tashqi suv manbayi
-
Neft qazib olishda ingibitorlar va passivatorlarning qo’llanilishi. 1- smola- parafinlar cukindilarga qarshi kurash ; 1-diemulgatorlar; 3- tuz chukindilariga qarshi kurash; 4- korroziya tezlgini kamaytirish uchun ingibitorlar.
Smola parafin chiqindilari hosil bo’lishiga qarshi kurash uchun qo’llaniladigan ingibitorlar yoki smola-parafinni ketgizuvchi kimyoviy reagentlar neft quduqlarida ishlatiladi. Deemulgatorlar neft quduqlari va neftni tayyorlash qurilmalarida ishlatiladi.
Deemulgatorlar qatlam suvlar va neft bilan emulsiya hosil qilib, ularning korrozion faolligini kamaytiradi. Har xil tuzlar chiqindilari hosil bo’lishini oldini olish uchun neft quduqlari va kon qatlamga ingibitorlar yoki tuzlar chukindilarni haydovchi kimyoviy reagentlar qo’llaniladi. Korroziya tezligi kamaytirish uchun neft qudug’i, suvni tayyorlash qurilmasi, nasos stansiyasi, suv haydovchi quduq kon qatlamiga ingibitorlar (yoki bakterisidlar) kiritiladi. Shuni nazarda tutish kerakki ingibitor yoki passivator kiritilishi faqat shu kiritilgan qurilmasiga emas, undan keyingi jaylashgan qurilmalar uchun ham ta’sir qiladi.
|
