H h (2)bilan belgilanadi. Uning ko'rinishi esa
= (9-46)
bo‘ ladi. U holda, to‘ la gamiltonian uchta qisradan iborat bo‘ ladi, ya’ni
Я = ЯД1) + ЯД2) + Щ1,2)
(9.47)
bunda
2 2 2 W { 1,2) = - - — — + — .
(9.48)
Га2 \ Гг_ Shunday qilib, (9.47) tcnglikdan ko‘ rinib turibdiki, ikkita vodorod
atomi bir-biriga yaqinlashtirilganda ham, har bir atomdagi elektron
bilan o ‘zining protoni orasidagi o ‘ zaro ta’ sirlashuv kuchlari elektronlar
orasidagi o ‘ zaro ta’ sirga nisbatan ancha kattadir, ya’ni
W ( 1,2) hadni
ЯД1) va Я Д 2) hadlarga nisbatan hisobga ancha kichik deb qabul qilish
mumkin. Shuning uchun elektronlararo o ‘ zaro ta’ sir potrensialni qolgan
potensial energiyalarga nisbatan tuzatma sifatida qarash mumkin. Y a ’ni,
(9.48) dagi
W ( 1,2) hadni bu ikki asosiy potensial energiya operatoriga
tuzatma sifatida olinadi.
Demak, nolinchi yaqinlashishda
(9.43)
tenglamada
W (l,2 ) kattalik hisobga olinmasa ham bo‘ladi va
[ # , 0 ) +
H b (2 )] Ф(г„ r2) = £Ф(г,, r,)
(9.49)
tenglama hosil qilinadi. Bu tenglama birinchi elektron (a) atomda
ikkinchisi
esa
(b)
atomda
joylashgandagi
ikkita
o ‘ zaro
ta’ sirlashmaydigan vodorod atomining harakatini ifodalaydi. Uning
yechimlarini quyidagicha yozish mumkin
) =
Eo K ( f a,),
(9.50)
284
А (2М
(К%) = т (r bi),
(9.51)
Mana endi (9.49) tenglamaning yechimida (9.50) va (9.51) dagi toiq in
funksiyalardan foydalanish mumkin va ikkita erkin vodorod atomidan
iborat sistemaning to iq in funksiyasi
