10.2. Born formulasi
Sochilish amplitudasini aniq ko‘rinishda topish masalasi kvant
mexanikasida
murakkab
masalalar
turiga
kiradi.
Shredinger
tenglamasining aniq yechimini hosil qilish va /(6,
masalasi ko‘pgina amaliy jihatdan qiziqarli fizik masalalarda katta
matematik qiyinchiliklar bilan bog‘langandir. Shu tufayli, sochilish
nazariyasida taqribiy usullar keng qo‘flaniladi va bu usullar ichida
muhim o‘rinni Bom yaqinlashishi egallaydi. Ushbu usul
asosida
quyidagi
taxmin yotadi: sochuvchi maydon sochiluvchi zarracha
harakatiga ta’siri nisbatan kuchsiz g ‘alayonlanish sifatida qarash
mumkin. Boshqacha aytganda, agar o ‘zaro ta’sir potensial energiyani
kichik g‘alayon sifatida qaralsa, u holda zarrachaning boshlang‘ich
harakati kam o ‘zgaradi. Sochuvchi markaz maydonidagi tushayotgan
zarrachalaming potensial energiyasi
U(r
) orqali belgilanadi, bunda
r
markazdan zarrachagacha boigan masofani ifodalaydi. Zarrachaning
energiyasi
esa
E
bilan
belgilanadi.
Markazga
tushayotgan
zarrachalaming to‘lqin ftmksiyasini