1
|
Molekulyar-kinetik nazariyaning asosida yotuvchi 3 ta qoida.
|
-barcha moddalar kichik zarralardan tuzilgan,
-zarrachalar doimo uzluksiz xarakatda bo’ladi.
-zarrachalar orasida tortishish va itarishish kuchlari mavjud
|
2
|
Modda miqdori
|
Moddadagi molekulalar sonining 0.012 kg ugleroddagi molekulalar soni NA ga nisbati bilan aniqlanadigan kattalikdir. -xarfi bilan belgilanadi. Birligi - mol
|
3
|
Avogadro soni.(NA).
|
Istalgan moddaning 1 molida bir xil sondagi molekula mavjud. NA=6.02*1023 mol-1 ta molekula.
|
4
|
Avogadro qonuni.
|
Bir xil temperature va bir xil bosimda istalgan gazning 1 moli bir xil xajmni egallaydi.Normal sharoitdagi bu xajm V0=22.41*10-3 m3/mol ga teng
|
5
|
Normal sharoit
|
Bosim normal atm.bosimiga teng: p=101325 Pa=760 mm.sim.ust. Temperatura T=273,15 K yoki t=00 C.
|
6
|
Molekulyar massa(M)
|
Moloekulyar massa 1 mol moddaning massasi kabi aniqlanib ,molekula massasining avagadro soniga ko’paytmasi kabi aniqlanadi. M=mmol*NA
Birligi kg/mol
|
7
|
Istalgan miqdordagi moddaning massasi
|
Molekulyar massa M va undagi modda miqdori ni ko’paytmasi. M= *M.
|
8
|
Loshmidt soni
|
Normal sharoitda 10 m3 gazdagi molekulalar soni Loshmidt soni bilan aniqlanadi.
|
9
|
Ideal gaz
|
Hisoblashlarni osonlashtirish uchuin ideallashtirilgan model.Quyidagilarni shrtlarni bajaradi
-Gaz xususiy xajmi idish xajmidan kichik
-gaz molekulalari orasidagi ta’sir kuchlari yo’q.
-gaz molekulalari idish devorlariga urilishi absolyut elastik.
|
10
|
Gaz parametrlari.
|
Xajm V, Bosim P, Temperatura T.
|
11
|
Xajm(V)
|
U egallb turgan idishning xajmi bilan mos keladi. Birlig m3
|
12
|
Gaz bosimi (P)
|
Sir elementiga normal ta’sir etayotgan F kuch ning shu element yuzasi S ga nisbati bilan aniqlanadigan fizika kattalik bosim deyiladi. Formulasi: birligi: Paskal(Pa)
|
13
|
Barometr va manometer
|
Bosim o’lchaydigan asboblar.
|
14
|
Tanometr
|
Qon bosimini o’lchaydigan asbob
|
15
|
Temperatura (T)
|
Jismlarnin issiqlik darajasini xarakterlaydi.Jismni ichki energiyasini xam ifodalaydi.
|
16
|
Termometr
|
Temperaturani o’lchovchi asbob
|
17
|
Temperatura shkalalari.
|
a)selsiy shkalasi,Gradusda o’lchanadi. t (0C).
b) Kelvin shkalasi (K) .
Ular orasidagi bog’lanish: T=273,15+t
|
18
|
Abbsolyut Nol temperatura.
|
Bu temperaturada ideal gaz bosimi 0 ga teng bo’ladi, molekulalar xarakatdan to’xtaydi,.0K dan past temperatura bo’lishi mumkin emas. 0K absolyut nol temperature deyiladi.
|
19
|
Moddanin suyuq xolati
|
Modda molekulalari ancha mustaxkam bog’langan.Ular ma’lum muvozanat xolat atrofida tebranadi.Asosiy xossasi oquvchanlik va idish shaklini egallaydi
|
20
|
Moddaning qattiq xolat
|
Doimiy shakl va xajmga ega.Molekulalar tartib bilan kristall panjara uchlarida joylashgan.
|
21
|
Plazma xolat
|
To’liq ionlashgan gaz
|
22
|
Diffuziya
|
Bir modda molekulalarini o’z-o’zidan ikkinchi modda ichiga kirib ketishi.
|
