PC (Program Counter) - buyruqlar sanagichi registridir, ushbu registr IP

Download 9,08 Mb. Pdf ko'rish
bet	37/68
Sana	13.05.2024
Hajmi	9,08 Mb.
	#229420

1 ... 33 34 35 36 37 38 39 40 ... 68

Bog'liq
Nigmatov X

PC
(Program Counter) -
buyruqlar sanagichi
registridir, ushbu registr
IP
(Instruction Pointer) -
buyruqlarni
ko‘rsatuvchi
registri ham deb ataladi
.
Bu registr tartib bo‘yicha bajarilishi kerak
bo‘lgan buyruqlarning xotiradagi adresini ko‘rsatib turadi.
Muhim registrlardan yana biri, bu
buyruqlar registri
(Instruction Register
-
IR)
hisoblanadi. Unda tartib bo‘yicha bajarilishi kerak bo‘lgan buyruq yozilgan
bo‘ladi. Ko‘pgina kompyuterlarning protsessorlari, tarkibida turli xil vazifalarni
bajarish uchun mo‘ljallangan turli xil registrlar to‘plamlariga ega bo‘ladi.
Yuqorida keltirilgan tushunchalarni va umuman kompyuterlar arxitekturasiga
oid bo‘lgan boshqa muhim tushunchalarni, Intel protsessorlari oilasiga mansub,
dastlabki protsessorlardan biri bo‘lgan Intel 8080 protsessorining analogi
hisoblangan -
K580VM80
protsessori misolida batafsil kurib chiqamiz [10]. Ushbu
protsessor asosida qurilgan kompyuter ham, hozirgi kompyuterlar singari
uchta
shinaga
ega bo‘lgan:
1.Ma’lumotlar shinasi (MSh);
2.Adres shinasi (ASh);
3.Boshqarish shinasi (BSh).
K580BM80 protsessorining so‘z uzunligi 8 razryadga, murojaat qila olishi
mumkin bo‘lgan tezkor xotira qurilmasining h÷ajmi 64 Kbaytga va taktli
chastotasining qiymati esa 2 MGs-ga tengdir. Ushbu protsessorning chizmalarda
ifodalanishi 3.3-rasmda keltirilgan ko‘rinishga ega bo‘lib, uning chiqish
oyoqchalarining soni 40-taga tengdir. Protsessorning 3÷10 raqamli chiqish
oyoqchalari - ma’lumotlar shinasiga, 1; 25÷40 raqamli oyoqchalari - adres shinasiga
va 12÷19; 21÷24 raqamli oyoqchalari esa - boshqarish shinasiga tegishlidir.

100
3.3-rasm. K580VM80 protsessorining chizmalardagi ko‘rinishi.
K580VM80
protsessorining
ichki
tuzilishi
3.4-rasmda
keltirilgan.
Protsessorni tashkil etuvchi qismlarini tartib bilan batafsil ko‘rib chiqamiz.
Tushuntirishlarni Intel protsessorlari oilasiga mansub, so‘z uzunliklari mos holda 16
va 32 razryadga teng bo‘lgan Intel 8088 va Pentium 4 protsessorlarining
tuzilishlarini hisobga olgan holda, hamda ularning barchasini o‘zaro taqqoslashlar
asosida amalga oshiramiz.
K580VM80 protsessori ma’lumotlarni uzatish uchun mo‘ljallangan 8-
razryadli ichki ma’lumotlar shinasiga ega. Protsessorda, tashqi shina bilan ma’lumot
almashinish, oraliq registrlar (
Buffer Register
-
BR
) yordamida amalga oshiriladi.
Ma’lumotlarni va adreslarni vaqtincha saqlash uchun mo‘ljallangan, hamda ularni
ikki tomonga uzatib bera oladigan oraliq registrlarining chiqishlari uchta holatdan
birida bo‘lishi mumkin. Bular kuchlanishning yuqori (1) va pastki (0) sathlari,
hamda kirish qarshiligi yuqori bo‘lgan holat. Uchinchi holatda protsessorni tashqi
shinadan uzib quyish mumkin bo‘ladi.

101
Bunda tashqi qurilmalarni tezkor xotira bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri ulanish
(
Direct Memory Access
-
DMA
) amalga oshiriladi. Protsessorning 16-razryadli adres
shinasi yordamida 64 Kbayt hajmga ega bo‘lgan tezkor xotirani bevosita adreslash
amalga oshiriladi. Quyida keltirilgan UMPK-80 stendining vositalarini ko‘rsatuvchi
3.5-rasmda ham, yuqorida aytib o‘tilgan shinalarni ko‘rish mumkin.
3.4-rasm. K580VM80 protsessorining ichki tuzilish chizmasi.
Protsessorning ichki xotirasi sakkizta 8-razryadli - W2, W3, B, C, D, E, H, L
va uchta 16-razryadli –
buyruqlar sanagichi

Download 9,08 Mb.

1 ... 33 34 35 36 37 38 39 40 ... 68

Download 9,08 Mb.

Pdf ko'rish