|
Nizomiy nomidagi toshkent davlat
|
| bet | 15/16 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 0,57 Mb. | | #228078 |
Bog'liq Madina kurs ishi tayyorrrrrTayanch tushunchalar:
1. Anartriya (anq grekchaarthroo — tovushlarni bolib talaffuz etish) —
dizartriyaning og‘ir formasi, nutq harakat muskullarining paralichi tufayli nutq tovushlarini talaffuz qilish mumkin bo‘lmay qoladi.
2. Artikulatsion kinesteziya {kin- grekcha, aesthesis - sezgi) - artikulatsiyani
sezish.
3. Artikulatsion paraksiz - maqsadga qaratilgan avtomatlashgan artikulatsion
harakat aktlarini bajarish.
4. Dizartriya(diz — grekcha arthroo - tovushlarni bolib talaffuz etish)—
nutq apparatining innervatsiyasidagi kamchiliklar tufayli nutqning talaffuz
tomonidan buzilishi.
5. Kommunikatsiya (lotincha kommunicatio - aloqa) –o‘zgalarningfikrini
tushunish va ularga o‘z fikrini til vositalari orqali tushuntira olish jarayoni.
6. Motivatsiya — motination ingliz so‘zidan olingan bo‘lib, istak degan ma’noni anglatadi.
7. Applikatsiya (lotincha: applicatio — yopishtirish) — gazlama, qogʻoz va boshqa materiallarga rang-barang gazlama, qogʻoz boʻlaklarini tikish yoki yopishtirish yoʻli bilan naqsh ishlash, bezash.
Xulosa
Dizartriya muammosining chuqurligi va murakkabligi, birinchi navbatda, nutqning rivojlanish darajasi bilan psixikaning asosiy funktsiyalarining rivojlanish darajasi, shuningdek rivojlanish darajasi o‘rtasida to‘g‘ridan -to‘g‘ri bog‘liqlik borligidadir. aql haqida. Boshqacha aytganda, nutqida nuqsoni bor bola savod va yozuvni egallashda jiddiy qiyinchiliklarga, diqqat va tafakkur, tasavvur va idrok, xotira rivojlanishidagi muammolarga duch kelishi mumkin. Shu munosabat bilan nutq muammolarini qo‘shimcha o‘rganish, shuningdek, ularni bartaraf etish va tuzatish yo‘llarini ishlab chiqish zarur.
Dizartriya bilan og‘rigan bolalar nozik motorli ko‘nikmalarni kech va qiyinchilik bilan o‘zlashtirishi odatiy hol emas. Bundan tashqari, ular qalamni yaxshi ushlay olmaydilar, rasm chizish paytida qo‘llarini siqadilar, plastilin bilan noqulay ishlaydilar yoki applikatsiya qo‘yadilar.Qo‘llash bo‘yicha ishlarda elementlarning fazoviy joylashuvidagi qiyinchiliklar ham kuzatiladi.Qo‘lning nozik harakatlarini buzish barmoq gimnastikasi namunaviy testlarini o‘tkazishda namoyon bo‘ladi.
Bolalarga tashqi yordamisiz taqlid harakati, masalan, "qulflash" - cho‘tkalarni bir biriga bog‘lab qo‘yish, barmoqlarni bir-biriga bog‘lab qo‘yish qiyin yoki qiyin emas; "halqalar" - navbat bilan ko‘rsatkich barmog‘i, o‘rta, halqa va kichik barmoqlarni bosh barmog‘i va boshqa barmoq gimnastikasi mashqlari bilan bog‘lang. Shu munosabat bilan, bunday bolalar ko‘pincha mayda detallar, konstruktorlar, jumboqlar va boshqalar bilan o‘ynashdan bosh tortadilar. Maktabga kirganda, bolalar grafik ko‘nikmalarini o‘zlashtirishda qiyinchiliklarga duch kelishadi (ba'zilarida "ko‘zgu yozuvi"; "d" - "b" harflarini almashtirish, unli tovushlar, so‘zlarning oxiri; qo‘lda yozish yomonligi; sekin yozish tezligi va boshqalar).
Artikulyatsiya apparatlarining patologik xususiyatlari aniqlanadi. Artikulyatsiya organlari mushaklarining paretikligi quyidagicha namoyon bo‘ladi: yuz gipomimik, yuz mushaklari palpatsiya paytida sust; ko‘p bolalar yopiq og‘iz holatini tutmaydi, tk. chaynash mushaklarining letargiyasi tufayli pastki jag baland holatda o‘rnatilmagan; lablar silliq, burchaklari pastga tushirilgan; nutq paytida lablar sust bo‘lib qoladi va tovushlarning zarur labializatsiyasi bajarilmaydi, bu esa nutqning prosodik tomonini yomonlashtiradi. Paretik belgilari bo‘lgan til ingichka, og‘iz bo‘shlig‘ining pastki qismida joylashgan, bo‘shashgan, tilning uchi faol emas.Funktsional yuklar (artikulyatsiya mashqlari) bilan mushaklarning kuchsizligi oshadi. Artikulyatsiya organlari mushaklarining spastisligi quyidagicha namoyon bo‘ladi: yuz amimik, yuz mushaklari palpatsiya paytida qattiq va tarang. Bunday bolaning lablari doimo yarim tabassumda bo‘ladi: yuqori lab tish go‘shtiga bosiladi. Nutq paytida lablar tovushlarni ifodalashda qatnashmaydi.bir nutq nuqsonini bartaraf etish uchun kirishganlogoped eng avvalo birnarsani yoddan chiqarmasligi lozim. Albatta, siz natijaga erishasiz,faqatginalogopedning eng birinchi boʻlgan burchi – Bolalarni sevish.
Dizartrik bolalar bilan ham qachonki doʻstona aloqa oʻrnata olsangiz, boladan siz vohlagandek natijagaerishishingiz mumkin. Biz keltirib oʻtgan usullar mashgʻulotlar davomida qoʻllash uchun kichik qoʻllanma. Biroq, Logoped shaxsi oʻz malakalaridan kelib chiqibkorreksion-logopedik ishlarni rejalashtirsa,aytib oʻtilgan vazifalarni e’tiborga olsa,pedagogik-psixologik mahoratga ega boʻlsa olib borilishi kerak boʻlganmahgʻulotlar dabomida oʻzining ilgʻor gʻoyalari asosida optimistik xususiyatgaerishadi.
|
| |
