« k o o rd in a ta b o 'y ic h a en g q u y i»
x„
h o la tg a o ‘tk a z ila d i.
Agarda tizimni boshlang'ich holati
[A'(t0)]c/a/?
istalgan holat
[A' (T)]go
chek-
langan T - t 0 vaqt oralig'ida o'tkaziivchi boshqarish U{t), t0 < t < T mavjud
bo 'Isa, it holda bunday tizimga to ‘la boshqariluvchan tizim deyiladi.
U
v e k to rn in g h ar b ir ta sh k il etu v ch ilari b o 'y ic h a b o sh q a rilu v c h i
tizim
norm al tiz im h iso b la n a d i.
Agarda t>t0 uchun berilgan kirish yo'li l/(t) va chiqish yo'li Y(t)
ta ’sirlari X(t0) holatni aniqlashga yetarli bo'lsa, и holda bunday tizim to'la ku-
zatuvchan tizim deyiladi
B o s h q a r u v c h a n lik v a k u z a tu v c h a n lik h o la t o 'z g a r u v c h i la r n i t o 'g 'r i
ta n la sh g a
b o g 'liq . H a q iq a td a n ham , tizim h o la tin i a n iq la s h d a o rtiq c h a
o 'z g a r u v c h ila r ta n la n s a , tiz im t o 'l a yo k i qism an « o rtiq c h a » k o o rd in a ta o 'q la ri
y o 'n a iis h id a b o sh q a rilu v c h a n b o 'lm a s lig i m um kin. A g a r o 'z g a ru v c h ila r soni
k erag id an k am b o 'ls a , tiz im h o latin i t o 'l a aniqlab b o 'lm a y d i. B u n d a y v a z iy a t,
m a s a la n , y a n g i o 'z g a r u v c h i l a r g a o 'ti s h d a , ag ar o 'z g a rtiris h
y a k o b ian i
1=0
b o 'ls a (y a ’n i bir y o k i b ir n e c h ta k o o rd in a ta la r q o lg a n la ri b ilan c h iz iq li
b o g 'la n is h d a b o 'ls a ) so d ir b o 'la d i.
A B T la rn i tad q iq q ilis h d a b o g 'la n is h te n g la m a la rin in g qan d ay sh ak lid an
fo y d alan ish m a q s a d g a m u v o fiq d eg an sav o lg a bir m a ’n o li ja v o b y o 'q . M asala
sh u n d ak i, o 'z g a r u v c h ila r o ra sid a g i b o g 'la n is h la r g a h a m d a
b e rilg a n tiz im d a
ja ra y o n la rd a g i q o n u n iy atlarin i a n iq lash g a asoslangan h o lat te n g la m a la rin i o lis h -
n in g b e v o s ita
analitik
y o 'l i ju d a m u ra k k a b . C hu n k i bu y o 'l
tiz im d a k ech ay o t-
gan ja r a y o n la r m e x a n iz m la rin i y e ta rlic h a ch u q u r tu s h u n is h n i ta q o z o etad i.
B u n d an ta s h q a ri, bu y o 'l bizni q iziq tiray o tg an o 'z g a ru v c h ila rg a b e v o sita olib
borm asligi m u m k in . B u y e rd a shuni eslatib o 'tis h o 'rin lik i,
m u rak k ab tiz im ju d a
k o 'p sonli o 'z g a r u v c h ila r b ilan ta s v irla n is h i m um kin, bizni esa undagi bir yoki ik-
kita o 'zg aru v ch i qiziqtiradi. Bu m ulohazalarga k o 'r a bizni q iziqtiruvchi «kirish
y o 'li— c h iq ish y o 'li » x a ra k te ristik a la rin i a n iq la sh d a
tajriba
usuli o d d iy ro q va
aniqroq
b o 'lis h i
m u m k in .
A m m o
« k irish
y o 'l i
—
c h iq ish
y o 'li»
x arak teristik alari orqali tav siflan u v ch i tizim larn i o p tim a lla s h n in g
m a te m a tik
n a z a riy a si r iv o jla n m a g a n . S h u s a b a b li, o lin g a n « k ir is h y o 'l i — c h iq is h y o 'li»
x a ra k te ristik a la ri q a n d a y d ir a n a litik ifo d alar y o rd a m id a a p p ro k s im a tsiy a la n a d i
v a h o la t te n g la m a la rig a o 'tila d i. S hu n d ay q ilib, A B T larn i
h o la t ten g lam alari
y o rd a m id a
b e v o s ita ta v s ifla s h
o b y e k tiv , to 'l a v a tizim
x u su siy a tla rin i
ifodalovchi
hisoblansa, «kirish y o 'li — chiqish y o 'li» x a ra k te ristik la ri y o rd a m id a
ta v s ifla s h e s a s u b ’e k tiv , c h a la v a faq at b o sh q a rilu v c h i v a ta sh q i t a ’sirla rin in g
d in am ik x u s u s iy a tla rin i ifo d a la s h g a x izm at qiladi.
