|
“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического
образование” | “Journal of Physics and Technology Education” 2021, № 4 (Online)
Journal of Physics and Technology Education | https//phys-tech.jspi.uz/
71
Qo‘yilgan vazifalarni amalga oshirishda “Ijodkor yoshlar bilan ishlash
dasturi” ni bajarish avvalo ijodkor yoshlarni qanday mezonlar asosida tanlab olish
va uni qanday takomillashtirib, rivojlantirish kerakligini axborot texnologiyalari
asosida ilmiy asoslashni taqoza etadi. Xo‘sh, o‘quvchining ijodkorlik darajasi
qanday aniqlanadi va u qanday rivojlantiriladi?
Ijodkorlik darajasi avvalo har bir soha, mutaxassislik yoki fan bo‘yicha
mutasaddi murabbiylar tomonidan o‘quvchilarning axborot texnologiyasiga
qiziqishiga qarab aniqlab olish mumkin. Bunda bitta «qolip»ga tushadigan mezon
yoki o‘lchov bo‘lishi mumkin emas. Bu yerda ijodkorlikni aniqlash individual
imkoniyatlarni hisobga olish tamoyiliga asoslangan bo‘lishi muhim hisoblanadi.
Bu jarayon:
Birinchi bosqichda shaxsni ijodkor deb tan olishni belgilovchi sifatlarning
eng muhimlari ro‘yxatini tuzib olishni talab qiladi (dastlabki mezon).
Ikkinchidan esa ana shu belgilarni takomillashtirish va rivojlantirish
sharoitlari muvofiqligini ta’minlovchi vazifalarni shakllantirish va uni hal qilish
yo‘nalishini to‘g‘ri belgilab olish zarur.
Uchinchidan, shaxsni tavsiflovchi ijodkorlik belgilarining qay darajada
rivojlanib, takomillashib borayotganligini baholash ishlari amalga oshiriladi.
To’rtinchidan, o‘quvchining ijodkorligini belgilovchi kuchli va kuchsiz
(bo‘sh) tomonlari ro‘yxati tuzilib, qaytadan takomillashtirish rejasi ishlab chiqiladi.
Beshinchidan, belgilangan muddatda takomillashtirish zarur bo‘lgan
ijodkorlik belgilari holati natijalari tahlil qilinadi.
Ijodkorlikning barcha belgi va sifatlarini umumiy holda ikkita guruhga
bo‘lish mumkin (I bosqich misolida).
I. Har tomonlama aloqador sifatlarini belgilovchi («kommunikativ»)
xususiyatlari guruhi:
- o‘ziga bo‘lgan ishonchi;
- umuminsoniy fazilati;
- tanqidga, o‘ziga bildirilgan salbiy fikrlarga munosabati;
- ishni batartib bajarish qobiliyati (taktikaliligi);
- uddaburonliligi;
- jonkuyarligi;
- kishilarga yoqimliligi, yaqinligi va hokazo.
II. “Ishchi” xususiyatlari guruhi:
- maqsad sari intiluvchanligi;
- fikrida qat’iyligi;
- mohirligi va sifatlilikka moyilligi;
|
| |
