Октябрь 2020 22-қисм
Тошкент
Pedagоgik texnоlоgiyalardan majburan fоydalanish mumkin emas. Aksincha, tajribali
pedagоglar tоmоnidan asоslangan yoki ular tоmоnidan qo‘llanilayotgan ilg‘оr texnоlоgiyalardan
maqsadga muvоfiq fоydalanish bilan birga, ularni ijоdiy rivоjlantirish maqsadga muvоfiqdir.
Ta’lim sifati va samaradоrligini оshirishda muammоli o‘qitish metоdlaridan foydalanish juda
zarur va kerak. Chunki muammоli ta’lim o‘quvchini izlanishga, ijоdkоrlikka, erkin fikrlashga
o‘rgatadi. O‘quvchida bunday sifatlarning shakllanishi, o‘quv-biluv mas’uliyatini оshiradi,
mustaqil bilim оlish uning kundalik оdatiy hоlatiga aylanadi. Bu esa ta’lim mazmunini, yangi
dastur va standartlarni o‘zlashtirib оlishga kafоlat bo‘ladi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
1. Tolipova J.O, G‘ofurov A.T Biologiya o‘qitish metodikasi T-2004
2. O‘zbekiston Respublikasi Qizil Kitobi T-2009
3. www.ziyouz.com
4.www.hujayra.uz
18
Октябрь 2020 22-қисм
Тошкент
BIOLOGIYA FANINI O‘QITISHDA INTERAKTIV METODLARDAN FOYDALANISH
SAMARADORLIGI.
Normurodova Zarina Sherali qizi
Samarqand viloyati Narpay tumani 11-maktab
Biologiya fani o‘qituvchisi. Tel: +998944702219
Annotatsiya: ushbu maqolada biologiya fanining samaradorligini oshirishda foydalaniladigan
interfaol metodlar haqida ma’lumot berilgan.
Kalit so‘zlar: ta’lim, metod, bilim, an’anaviy dars, ko‘nikma, topib ko‘rchi usuli.
Ta’lim samaradorligini oshirish, o‘quvchilarni bilim salohiyatinig rivojlanishida interfaol
usullardan foydalanish katta ahamiyatga egadir. Dars jarayonida o‘quvchilarni diqqatini jalb
qilish, darslikdan to‘g‘ri va maqsadli foydalanish, har bir o‘tilayotgan yangi mavzu yuzasidan
berilgan tushuncha va ta’riflarni o‘zlashtirish maqsadida pedagogik texnologiyalardan keng
foydalanish zarur. Metodlar asosida o‘tilgan dars an’anaviy darslardan ko‘ra yaxshi samara beradi.
O‘quvchilar ongida saqlanib qoladi, hamda ularning musatqil fikrlashga undaydi. Bugungi kunda
yoshlarga nisbatan davlat siyosati ham, asosan yosh avlodni keng fikrli, jamiyat ravnaqi uchun
munosib hissasini qo‘sha oladigan, har tomonlama kuchli, bilimli qilib tarbiyalashdan iboratdir.
Biologiyani o‘qitishda o‘quvchilarning bilish faoliyatini rivojlantirish maqsadida darslarda
o‘yinlardan foydalanish muhim ahamiyat kasb etadi. Metodlar vositasida darslarni tashkil
etish oquvchilar biologik qonuniyatlar, hodisalar va hayotiy jarayonlarni o‘rganish faoliyatini
intensivlantiruvchi va rivojlantiruvchi usullardan biridir. Metodlar o‘quvchilarning erkin fikrlash,
mustaqil xulosa chiqarish, muammoli vaziyatlardan chiqa olish qobiliyatini, o‘rtoqlari bilan
muloqotga kirisha olish xususiyatlarini oshiradi, tez javob topish kunikmasini rivojlantiradi.
Metodlarni qo‘llash davomida o‘quvchilarda hosil bo‘ladigan ijobiy his hayajon tuyg‘usi ularni
charchashdan asraydi. Metodli darslari o‘qitishning faol shakllaridan bo‘lib bunday darslar
o‘qituvchi va o‘quvchilarnning ijodiy yondashuvlarini hamda o‘quvhilarning faol bilish
jarayonida bilim, ko‘nikma ,malakalarni o‘zlashtirishlarini ko‘zda tutadi.
Metodlar asosida o‘tilgan dars an’anaviy darslardan ko‘ra yaxshi samara beradi. Men o‘z
darslarimni interfaol metodlar bilan olib boraman. Shunday metodlardan bir nechtasi haqida
ma’lumot bermoqchiman.
”Matn+test” usuli.
Bunda o‘quvchilarga matn o‘qib beriladi yoki ovozli moslama yordamida matn eshittiriladi.
O‘quvchilar diqqat bilan tinglaydi va quyida beriladigan testlarning yechimini topishadi.Bu usul
orqali o‘quvchilarning diqqat va xotirasi mustahkamlanadi.Bu usul butun sinf bilan ishlaganda
qo‘llanadi.
Masalan: Bir tup o‘simlik ildizining tukchalari bir-biriga ulab chiqilsa, uzunligi 20 kmga
yetishi mumkin.Ildiz tukchalarining faoliyati 10-20 kun davom etadi.Ildizning po‘st hujayralari
tirik, yumaloq va yupqa qobiqli bo‘ladi.Makkajo‘xorining 1 mm2 so‘rish qismida 700 ta ildiz
tukchalari bo‘ladi.G‘o‘za nihollarining ildizi bir kecha kunduzda 2-3 sm o‘sadi.
Test
1.Bir tup o‘simlik ildizining tukchalari bir-biriga ulab chiqilsa uzunligi qancha bo‘ladi? a)10
km b)20 sm d)20 km
2.Ildiz tukchalarining faoliyati necha kun davom etadi.
a)10-20 kun b)20-31 kun d)18-48 kun
3.Ildizning po‘st hujayralari qanday tuzilgan?
a)o‘lik, yumaloq, yupqa qobiqli
b)tirik, yumaloq, yupqa qobiqli
d)tirik, cho‘ziq, qalin qobiqli
4.Makkajo‘xorining 1mm2 so‘rish qismida qancha ildiz tukchalari bor?
a)700 ta b)500 ta d)300 ta
5.Go‘za nihollarining ildizi bir kecha kunduzda qancha o‘sadi?
a)5 sm b)10-20 sm d) 2-3 sm
”Topib ko‘rchi”usuli.
Bunda o‘quvchilardan bir nafari doskaga chiqadi.Fanga oid rasmlardan birini doskadagi o‘quvchi
|
