• 1.2-rasm. Ammoniy karbamat - karbamid sistemasi suyuqlanish diagrammasi.
  • Ammiak va karbonat angidriddan karbamid sintez qilishning fizik-kimyoviy asoslari




    Download 1,81 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet4/24
    Sana20.05.2024
    Hajmi1,81 Mb.
    #245738
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24
    Bog'liq
    карбамид

    Ammiak va karbonat angidriddan karbamid sintez qilishning fizik-kimyoviy asoslari. 
    Karbamid 150-220°S xaroratda va 7-100 МПа bosimda ammiakga karbonat angidridni 
    ta’sir ettirib olinadi. Bunda avval ammoniy karbamat hosil bo’ladi: 
    2NН
    3(г)
    + С0
    2(г)


    2
    СООNН
    4(с)
    + 125,6 kj 
    so’ngra suv ajralib chiqib, karbamidga aylanadi: 
    (NН
    2
    )
    2
    СООNН
    4(с)

    (NН
    2
    )
    2
    СО
    (с)
    + Н
    2
    0
    (с)
    - 15,5 kj 
    Jarayon ikkita faza chegarasida sodir bo’ladi: gaz xolatidagi (NН
    3
    , СО
    2
    , Н
    2
    О) va suyuq 
    (suyuqlanma va erigan moddalar) ammiak, ammoniy karbamat, karbamid, ammoniy karbonat 
    tuzlari) va suv. 
    Karbamid asosan suyuq fazada, ya’ni suyuqlangan ammoniy karbamatdan hosil bo’ladi. 
    Chunki qattiq ammoniy karbamat qizdirilganda parchalanishi kiyindir. Ammoniy karbamatni 
    hosil bo’lishi esa bosim oshishiga bog’liq, bo’ladi. Atmosfera bosimida va yuqori bo’lmagan 


    xaroratda ammoniy karbamat hosil bo’lishi juda sekin kechadi. Bosim 10 МПа va xarorat 150°S 
    da esa juda tez sodir bo’ladi. Bunda ammoniy karbamatning karbamidga sintezi ham tezlashadi. 
    Karbamid suyuq fazada hosil bo’lishi sababli, jixoz (apparat) ni to’latish darajasi 
    (to’latish zichligi) qanchalik yuqori bo’lsa, karbamid hosil bo’lishi ham tezlashadi (gaz fazasi 
    kamroq bo’lgani ma’quldir). 
    NНСООNН
    4
    (NНа
    2
    )
    2
    СО

    20
    60
    100 
    (NН
    2
    )
    2
    СО, % 
    1.2-rasm. Ammoniy karbamat - karbamid sistemasi suyuqlanish diagrammasi. 
    Karbamid suyuqlangan ammoniy karbamatdan hosil bo’lsada, uning suyuqlanish 
    xaroratidan quyiroqda bo’ladi NН
    2
    СООNН
    4
    152°S da suyuqlanadi. Chunki ammoniy 
    karbamatdan ajralib chiqayotgan suv molekulasi uning suyuqlanish xaroratini pasaytiradi. 
    Masalan, suyuqlanmada 9,2% suv bo’lsa NН
    2
    СООNН
    4
    ning suyuqlanish xarorati 140°S ga teng 
    bo’ladi. Suvning miqdori 14,7% ga ortishi bilan suyuqlanish xarorati 130°S gacha pasayadi. 
    Buning natijasida suyuq faza xajmi ko’payadi. Suv ta’sirida mahsulot tarkibidagi bir qism 
    ammoniy karbamat ammoniy karbonatga, so’ngra u esa ammoniy bikarbonatga aylanadi. Hosil 
    bo’ladigan karbamid ham ammoniy karbamatning suyuqlanish xaroratini pasaytiradi (1.1 rasm). 
    Masalan, 51% NН
    2
    СО0NН
    4
    ва 49% (NН
    2
    )
    2
    СО dan iborat aralashmaning suyuqlanish (evtetik) 
    nuqtasi 98°S dir. 
    Karbamidning hosil bo’lishi xarorat ko’tarilishi bilan ortib boradi. Xarorat 180°S dan 
    yuqorida karbamidning unumi maksimumga erishadi. qizdirish vaqti ortgan sayin ammoniy 
    karbamatning karbamidga konversiya darajasi pasaya boradi (1.2-rasm). Chunki xarorat 
    ko’tarilgach, konversiya darajasi oshishi bilan birgalikda karbamidning NН
    3
    va СО
    2
    ga 
    parchalanish jarayoni ham sodir bo’ladi va bunda boshqa qo’shimcha jarayonlarni ham borishini 
    kuzatish mumkin. 



    Download 1,81 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24




    Download 1,81 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Ammiak va karbonat angidriddan karbamid sintez qilishning fizik-kimyoviy asoslari

    Download 1,81 Mb.
    Pdf ko'rish