|
MAVZU. RAQOBAT USTUNLIGI VA UNGA ERISHISH KONTSEPTSIYALARI
|
| bet | 36/105 | | Sana | 14.06.2024 | | Hajmi | 1,05 Mb. | | #263556 |
Bog'liq УУМ Замонавий ракобат назариялари (1)
Reja:
Raqobat ustunligi va unga erishish strategiyasi.
Firma faoliyati o’sishini optimallashtirishning raqobat strategiyasi.
Raqobat ustunligi barqarorligini ta’minlash.
Milliy iqgisodiyot raqobatbardoshligini davlat tomonidan tartibga solinishini sabablari.
Iqtisodiy rivojlanishning raqobatbardoshlik strategiyasini ishlab chiqish va amalga oshirish borasida chet el tajribasidan foydalanish sabablari.
Tayanch so`z va iboralar: bozor makoni, raqobat strategisi, bozor liderligi, tashkiliy madaniyat, raqobat ustunligi, hayotiy tsikl, zamonaviy talqinlar, bozor makonini shakllantirish kontseptsiyasi, raqobat srategiyasini taxdil qilish parametrlari, milliy iqtisodiyot, raqobatbardoshlik, xalqaro iqtisodiyot, “Barqaror strategiya, tuzilma va raqobatchilik”, iqtisodiyot raqobatbardoshlik, davlatni o’tish iqtisodiyotidagi barcha funktsiyalari. bozor munosabatlari.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondoshuv, muammoli ta’lim, B/B/B jadvali, munozara, Venn diagrammasi, T-sxema, o’z-o’zini nazorat
Adabiyotlar: A1, A2, A3, A4, A5, A6, A7, Q1, Q2.
Maykl Porterning ratsobat ustunligi nazariyasi. 1991 yilda amerikalik iktisodchi Maykl Porter uzining «Mamlakatlarning rakobat ustunliklari» deb nomlangan tadkikotini nashr kildi. Ushbu tadkikotda xalkaro savdo muammolariga umuman yangicha yondashuv ishlab chikilgan. Bu yondashuvning shartlaridan biri:
«Xalkaro bozorda mamlakatlar emas, firmalar rakobatlashadi. Bu jarayonda mamlakatning urnini aniklab olish uchun firma rakobat ustunligini kanday yaratishi va uni kanday ushlab turishini tushunish talab etiladi» degan tezisdir. Iktisodiy bozordagi muvaffakiyat tugri tanlangan rakobat strategiyasiga boglik buladi.
Ratsobat ustunligi strategiyasi. M. Porterning fikricha, rakobatning asosiy birligi - bu tarmokdir, ya’ni tovar ishlab chikaruvchi yoki xizmat kursatuvchi va uzaro rakobat kiluvchi rakobatchilar guruki kisoblanadi. Tarmokda firma uchun rakobat strategiyasini tanlashda ikki mukim omil ta’sir etadi:
Firma faoliyat yuritayotgan tarmok tuzilmasi, ya’ni rakobatning uziga xosliklari. Tarmokdagi rakobatga beshta omil ta’sir kiladi:
yangi rakobatchilarning paydo bulishi;
urinbosar tovar va xizmatlarning paydo bulishi;
etkazib beruvchilarning savdolashish kobiliyati;
xaridorlarning savdolashish kobiliyati;
mavjud bulgan rakobatchilarning uzaro rakobati.
Bu besh omil tarmokning daromadliligini belgilaydi. CHunki, u bauoga, uarajatga, kapital kuyilmalarga va boshkalarga ta’sir kiladi.
Firmaning tarmokda tutgan urni. Firmaning tarmokdagi urni, avvalo, rakobat ustunligi bilan aniklanadi. Agar firma barkaror rakobat ustunligiga ega bulsa, u uz
rakiblarini ortda koldiradi:
-Firmaning rakobatchilariga nisbatan kam xarajatlar bilan tovarlarni ishlab chikara olish va sota olish kobiliyati uakida dalolat beruvchi, juda past xarajatlar;
-Tovarlar differentsiyatsiyasi, ya’ni firmaning iste’molchi eutiyojini kondira olish kobiliyati.
Firmaning tarmokda tutgan urniga ta’sir kiluvchi boshka bir muuim omil - bu firmaning uz tarmogi doirasida muljalga oluvchi rakobat muuiti yoki firma maksadining kengligi uisoblanadi. Firma uzi uchun necha turdagi tovarlarni chikarishini, kanday sotish kanallaridan foydalanishini, kanday xaridorlarga xizmat kursatishini, dunyoning kaysi joylarida uz mausulotini sotishini va kaysi milliy tarmokdarda rakobatlashishini ual kilib olishi kerak.
|
| |
