• Raqobat ustuvorligini yaratish va yo’qotish
  • Tajovuzkor strategiyaning oltita asosiy turi mavjud
  • Oliy va o’rta maxsus ta’lim




    Download 1,05 Mb.
    bet38/105
    Sana14.06.2024
    Hajmi1,05 Mb.
    #263556
    1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   105
    Bog'liq
    УУМ Замонавий ракобат назариялари (1)

    chizma.




    Raqobat ustivorligi miqdori









    Yaratis h davri









    Mahsuldorlik davri









    Yo’qo tish davri



























































    Raqobat ustuvorligini yaratish va yo’qotish


    1. Bosqichda firmaning strategik xarakatlari raqobat ustivorligini yaratadi.

    2. Bosqichda firma – raqobat ustivorligidan foydalanadi, tarmoq o’rtachadarajaga nisbatan yuqoriroq foyda oladi, sarmoyalarni qoplaydi. Bu bosqichning uzoqligi ikkita narsaga bog’liq: firmaning strategik xarakatiga va raqobatchilarning strategik xarakatiga. O’z vaqtida raqobatchilarning xarakatlariga javob bera olishi uni bu bosqich davomida firma kelgusi "strategikxujumning" poydevorini yaratishi kerak.

    3. Bosqichda firmaning strategik xarakati raqobatchilarning strategik xarakatlaridan zaifrok bo’lsa, u strategik ustivorligini yo’qota boshlaydi.



    Tajovuzkor strategiyaning oltita asosiy turi mavjud


    1. raqobatchilarning kuchli tomonlariga barham berish, ulardan o’zib ketishga yo’naltirilgan xarakatlar;

    2. raqobatchilarning zaif tomonlaridan foydalanishga yo’naltrilgan xarakatlar;

    v) birdaniga bir nechta yo’nalishda xarakat qilish;
    g) yetakchilikni egallashga qaratilgan xarakat;

    1. partizancha xarakatlar;

    2. ogohlantiruvchi zarbalar.

    1. Raqobatchilardan ortda qolmaslik uchun ikkita asosiy usul mavjud. Birinchi usul – zaif raqobatchining bozor ulushini tortib olish.Ikkinchi usul – raqobatchilarning ustuvorligini yo’qqa chiqarish. Raqobatchilarga qarshi kurash har xil usulda olib borilishi mumkin. Bahoni pasaytirish, reklama kompaniyasini kengaytirish, tovarga, xaridorlarni jalb etadigan belgilar berish, raqobatchining xududida ishlab chiqarish quvvatlarini yaratish, ya’ni tovar modelini yaratish. Bahoni pasaytirish faqat shunda ahamiyatga ega bo’ladiki, qachonki raqobatda bahoni pasaytirishga imkon bo’lmasa. Ushbu usul foyda o’sishiga olib kelish uchun sotish hajmining o’sishi tovar birligi bahosini pasaytirishdan kelgan zararni qoplashi lozim. Bu usulni qo’llash uchun tajavuzkor – firmada xarajatlar kamroq bo’lishi kerak yoki unda moliyaviy resurslar ko’prok bo’lishi lozim.

    2. Raqobatchilarning zaif tomonlaridan foydalanib, raqobatda g’alaba qilish usullari quyidagicha:

      • raqobatchi kam bozor o’lchamiga ega bo’lgan geografik xududlarga e’tiborni qaratish;

      • raqobatchi kam e’tibor beradigan bozor segmentlarida xarakat qilish;

      • mahsulot sifati pastroq raqobatchilarning xaridorlari bilan ish yuritish;

      • raqobatchi xaridorlarga unchalik yaxshi xizmat ko’rsatmaydigan xaridorlarni o’ziga jalb qilish;

      • o’z tovarlarini yaxshi reklama qilmaydigan, o’z tovar markasiga ega bo’lmagan raqobatchilarning xaridorlarini o’ziga jalb qilish;

      • raqobatchi e’tibor bermayotgan extiyojlarni qondirishga intilish.




    1. Firma birdaniga bir necha yo’nalishda xarakat qilsa, raqobatchining e’tiborini bir nechta yo’nalishga bo’lib yuboradi, bir nechaxaridorlar guruxlarini ximoya qilishga

    majbur qiladi. Bu usuldan foydalanish uchun firma juda katta moliyaviy resursga ega bo’lishi kerak.
    g) Bo’shlikni egallab olishga qaratilgan xarakatning mazmuni, raqobatchi bilan ochiq kurashdan o’zini olib qochishdir.

    1. Partizancha kurashda firma "zarba-chekinish" tamoyilidan foydalanadi. Bu kurashishni qo’llash usullari quyidagicha bo’lishi mumkin:

      • asosiy raqobatchini kiziqtirmaydigan guruxlarni o’ziga jalb qilish;

      • zarban raqobatchi tovariga uncha o’rganmagan xaridorlar guruxiga yo’naltirish;

      • raqobatchi uchun xaddan tashqari ko’p bo’lgan bozor segmentiga zarba berish;

      • unchalik katta bo’lmagan, ayrim zarbalardan foydalanish;




    1. (ogohlantiruvchi) zarbalarni qo’llashdan maqsad raqobatchilarni firmaning xarakatini qaytarish xohishini oldini olish. Bu usulni quyidagi yo’llar bilan qo’llash mumkin:




      • Ishlab chiqarish quvvatlarini bozor talabiga nisbatan ko’proq yaratish;

      • Eng yaxshi ta’minlovchilar "orqaga integratsiya kilish" usuli bilan raqobatchilarni uncha mashhur bo’lmagan ta’minlovchilar bilan ish yuritishga majbur qilish;

      • Eng yaxshi geografik xolatni saqlash;

      • O’zini nufuzli mijozlar bilan ta’minlash;

      • Xardorlarda firmaning kuchli psixologik imidjini yaratish;

      • Eng yaxshi distribьyuterlar bilan ish yuritish huquqiga ega bo’lish.



    Tajovuzkor strategiyani qo’llash uchun quyidagi ob’ektlarni o’rganish kerak. Bozor yetakchilarini, rollarni bajaradigan kompaniyalarni, bozordan chiqib ketish muomalasiga duch kelayotgan firmalarni, mayda mahalliy, mintaqaviy firmalarni. Himoya qilish strategiyalarining maqsadi raqobatchilarning zarbasini kamroq ziyon bilan qaytarish yoki boshqa firmalarga yo’naltirishdir. Bu strategiya raqobat ustuvorligini yaratmaydi, mavjud raqobat ustuvorligini saqlab qolishga imkon beradi. Bu strategiyaning usullari quyidagicha bo’lishi mumkin:

    1. Download 1,05 Mb.
    1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   105




    Download 1,05 Mb.