«Ona tili» 5-sinf sana: Sinf: Mavzu: til-ijtimoiy hodisa darsning maqsadi




Download 2.29 Mb.
bet22/24
Sana01.01.2020
Hajmi2.29 Mb.
#7813
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24

b) Frontal (guruh bilan ishlash)

1-topshiriq. She'rni o‘qing, shevaga xos so‘zlarni aniqlang, ularga izoh bering. O‘zingiz ham shunday so‘zlarga misollar toping.
Buxoroda inak derlar, Bibijonlar nabirasin

Qipchoq elda uydir oti. Atrofida ovoradir.

Doim suyub go‘shtin yerlar, Bola uchun bebaho taxt-

Sut beradi har bir zoti. Milliy buyum gavoradir.

Xashak ushlab unga choping, Bola yig‘lar, qani, choping,

Nimadir u qani, toping. Bu nimadir, tezda toping. (U. Qo‘ldosheva)



2-topshiriq. Inak, uy-sigir, bibi-buvi, gavora - beshik so‘zlarini bir-biriga solishtiring. Ular ishtirokidagaplar tuzing.

Bir tilning faqat ma'lum hududiga xos bo‘Iib, boshqa joylarda o‘zgacha nom bilan yuritiladigan so‘zlar shevaga xos so‘zlar sanaladi. Bu so‘zlardan bittasi umumxalq tili bo‘lgan adabiy til uchun qabul qilinadi va ana shu so‘z adabiy til uchun me'yor sanaladi.

Yuqoridagi so‘zlar ichida do‘ppi so‘zi adabiy me'yor, kallapo‘sh, qalpoq, takya so‘zlari esa shevaga xos so‘zlardir.

548-mashq. Matnni o‘qing, shevaga xos so‘zlarni belgilab, ularga izoh bering.

O‘zbek shevalarida shunday so‘zlar borki, ular adabiy tilda yoki boshqa shevalarda uchramaydi. Bunday so‘zlar qishloq xo‘jaligi, chorvachilik, qarindosh-urug‘, daraxt, gul, asbob-uskuna nomlari ichida faol qo‘llaniladi.

Masalan: Toshkentda-dovuchcha, Farg‘onada- g‘o‘ra; adabiy tilda— chumoli, Samarqand, Buxoroda-mo‘rcha, Xorazmda-qarindja; adabiy tilda -tuxum, qipchoq shevalarida-mayak, Xorazmda-yumirta. (Sh. Shoabdarahmonov)

549-mashq. Gaplarni o‘qing. Shevaga xos so‘zlarni aniqlab, ularni adabiy tildagi shakliga solishtiring. 1. Uchakka chiquvdim ayni go‘rmakka, Ayning bahanasinda yorni go‘rmakka. (Qo‘shiq) 2. Inakni o‘tlatgani dalaga olib ketdi. 3. Bolalar daraxtga shoti qo‘yib, qushlar uchun in o‘rnatdilar.

Xorazmda: uchak - tom, ay - oy, go‘rmak-ko‘rmoq; Buxoroda: inak -sigir; Farg‘ona vodiysida: shoti - narvon.



Savol va topshiriqlar

1. Shevaga xos so‘zlar deb qanday so‘zlarga aytiladi?

2. Shevaga xos so‘zlar qanday so‘zga qarama-qarshi qo‘yiladi?

550-mashq. Uyga topshiriq. O‘z shevangizdan misollar toping, ularni quyidagicha guruhlab daftaringizga ko‘chirib yozing.

Uy-ro‘zg‘or asboblari Hayvon O‘simlik

nomi nomlari nomlari
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.

V. Uyga vazifa.

VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
Ilmiy bo’lim mudiri: _____________________

«Ona tili» 5-sinf sana:_________________ Sinf: ________________

Mavzu: 183-dars. OLINMA SO‘ZLAR

Darsning maqsadi:

a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda

estetik did, estetik ong, ona tilimizga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.



b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish. Shu bilan bir qatorda

milliy iftihor, qadriyat sifatida e’tirof etish va uni hurmat qilishga o’rgatish.



c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.

Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):

Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;



Kommunikativ kompetensiya:

– o‘rganilgan ifoda vositalari asosida o‘zaro samarali muloqotga kirisha olish, muloqotda nutqiy muhitga moslasha olish.



Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:

– mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash .



O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

– doimiy ravishda o‘zini o‘zi mustaqil va ijodiy rivojlantirish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, mustaqil qaror qabul qila olish.



Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

sinfda, maktabda, oilada, mahallada va jamiyatda o‘tkaziladigan tadbirlarda faol ishtirok etish, o‘zining burchini bilish, unga rioya qilish.



Milliy va umummadaniy kompetensiya:

vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy asarlarni tushunish, nutqiy me’yorlarga rioya qilish va sog‘lom turmush tarziga amal qilish.

Dars jarayoni

1.Tashkiliy qism 4 minut

2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut

3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut

4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut

5.O’quvchilarni baholash 3 minut

6. Uyga vazifa 2 minut

Tashkiliy qism:

A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;

B) O’quvchilar bilan salomlashish.

C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.

D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;

E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;

Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)



Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar...

Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz, elga e’tiborsiz (A.Navoiy)

Foydalaniladigan adabiyotlar:

1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik.

I. Darsning borishi:

a) salomlashish

b) navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish

c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish

II. O’tgan mavzuni so’rash.

a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.

b) Frontal (guruh bilan ishlash)

1-topshiriq. Futbol, voleybol so‘zlari ishtirokida gaplar tuzing.

2-topshiriq. Bu so‘zlarning qaysi tildan olinganligini ayting? Shu kabi so‘zlarga misollar keltiring.

3-topshiriq. Tilimizga qaysi tillardan so‘zlar olinishi mumkinligi haqida o‘ylab ko‘ring.

Boshqa tillardan o‘zbek tiliga kirib o‘zlashib qolgan so‘zlarga olinma so‘zlar deyiladi. Masalan: radio, televizor, tramvay, kollej, litsey. So‘zlar bir tildan ikkinchi tilga xalqlar o‘rtasidagi siyosiy, ijtimoiy, madaniy va boshqa aloqalar natijasida o‘zlashadi.

551-mashq. Hikoyatni o‘qing, taassurotlaringizni o‘rtoqlashing. Boshqa tildagi so‘zlar tilimizga qanday olinishi mumkinligi haqida o‘ylab ko‘ring.

Chin (Xitoy) xoqonlaridan biri ovga chiqdi. Ov paytida u o‘z mahoratini ko‘rsatdi, hamma hukmdorni olqishladi. Faqat go‘zal va sadoqatli kanizagi uning sha'niga hech narsa demadi. Hukmdor otib o‘ldirgan kiyikka achindi. Bundan g‘azablangan xoqon kanizakni cho‘lga tashlab ketishni buyurdi.

Oradan ancha vaqt o‘tgach, shoh yana ovga chiqdi. Cho‘lda tashlab ketilgan kanizakka duch kelib qoldi. Kanizak avvalgidan ham ko‘rkam, bardam holatda edi. Shoh buning sababini so‘raganda, kanizak qo‘lidagi o‘simlikni ko‘rsatib:

- Shu meni ochlikdan va suvsizlikdan qutqarib qoldi, - dedi.

Hukmdor tabiblariga o‘simlikni tekshirtirib, uning shifobaxshligini aniqladi.

O‘simlikni xitoy tilida сha-yashil, ye-barg deb atashdi. Shunday qilib chaye-choy odamlarning sevimli ichimligiga aylandi. 552-mashq. Olinma so‘zlarni quyida berilgan jadval bo‘yicha guruhlarga ajratib yozing.

Stadion, elektronika, biznes, kollej, avtomobil, menejment, futbol,tramvay, faks, magistr, voleybol, broker, internet, trolleybus, birja, litsey, kompyuter, xokkey.


Transportga oid so‘zlar

Sportga oid so‘zlar

Ta'limga oid so‘zlar

Iqtisodga oid so‘zlar

Texnikaga oid so‘zlar
















553-mashq. Sinf taxtasi yoniga uch nafar o‘quvchi chiqsin. Birinchi o‘quvchi arab tilidan, ikkinchi o‘quvchi fors-tojik tilidan, uchinchi o‘quvchi rus va yevropa tiUaridan olingan so‘zlarga navbatma-navbat misol keltirsin. Misol topa olmay qolgan o‘quvchi o‘rnini keyingisi egallaydi. O‘yin g‘olib o‘quvchi qolguncha davom ettiriladi.

Savol va topshiriqlar

1. Olinma so‘zlar deb nimaga aytiladi?

2. Rus va ingliz tilidan o‘tgan so‘zlarga misollar keltiring.

3. O‘zbek tilidagi Yevropa tillaridan olingan so‘zlar ko‘proq qaysi sohalarda ishlatiladi?



554-mashq. Uyga topshiriq. Gazetadan istalgan bir maqolani oling. Undagi olinma so‘zlarni aniqlashga harakat qiling. Bu so‘zlarni qaysi tildan olinganligini ko‘rsatib, daftaringizga ko‘chiring.

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.

V. Uyga vazifa.

VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.

Ilmiy bo’lim mudiri: _____________________
«Ona tili» 5-sinf sana:_________________ Sinf: ________________

Mavzu: 184- d a r s. LUG‘AT VA LUG‘ATSHUNOSLIK

Darsning maqsadi:

a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda

estetik did, estetik ong, ona tilimizga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.



b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish. Shu bilan bir qatorda

milliy iftihor, qadriyat sifatida e’tirof etish va uni hurmat qilishga o’rgatish.



c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.

Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):

Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;



Kommunikativ kompetensiya:

– o‘rganilgan ifoda vositalari asosida o‘zaro samarali muloqotga kirisha olish, muloqotda nutqiy muhitga moslasha olish.



Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:

– mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash .



O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

– doimiy ravishda o‘zini o‘zi mustaqil va ijodiy rivojlantirish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, mustaqil qaror qabul qila olish.



Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

sinfda, maktabda, oilada, mahallada va jamiyatda o‘tkaziladigan tadbirlarda faol ishtirok etish, o‘zining burchini bilish, unga rioya qilish.



Milliy va umummadaniy kompetensiya:

– vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy asarlarni tushunish, nutqiy me’yorlarga rioya qilish va sog‘lom turmush tarziga amal qilish.

Dars jarayoni

1.Tashkiliy qism 4 minut

2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut

3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut

4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut

5.O’quvchilarni baholash 3 minut

6. Uyga vazifa 2 minut

Tashkiliy qism:

A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;

B) O’quvchilar bilan salomlashish.

C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.

D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;

E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;

Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)



Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar...

Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz, elga e’tiborsiz (A.Navoiy)

Foydalaniladigan adabiyotlar:

1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik.

I. Darsning borishi:

a) salomlashish

b) navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish

c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish

II. O’tgan mavzuni so’rash.

a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.

b) Frontal (guruh bilan ishlash)

Topshiriq. O‘nta meva nomlarini yozib, ularni alifbo tartibida joylashtiring.

Tilimizdagi so‘zlarning alifbo tartibida joylashtirilishiga lug‘at, lug‘at tuzish qoidalarini o‘rganuvchi tilshunoslik sohasiga esa lug‘atshunoslik (leksikografiya) deyiladi.

555-mashq. «U kim? Bu nima?» bolalar ensiklopediyasidan olingan parchani o‘qing. Qomusiy lug‘atlarda nimalarga e'tibor berilar ekan? Shu haqda o‘ylab ко'ring.

Samolyot.

Odamlar asrlar bo‘yi osmonga ko‘tarilish va balandga uchishni orzu qilganlar. Texnika taraqqiyoti tufayli odamlarning bu orzusi ro‘yobga chiqdi. 1884-1885-yillarda rus dengiz zobiti A. Mojayskiy birinchi uchish moslamasini yaratdi va o‘zi yasab, sinovdan o‘tkazdi. Uning samolyoti, albatta, hozirgi zamonning qudratli mashinalaridan keskin farq qiladi.

556-mashq. «O‘zbek tilining imlo lug‘ati»dan olingan quyidagi so‘zlarning yozilishiga diqqat qiling, ularni daftaringizga ko‘chirib yozing. Imlo lug‘atlarining tuzilishi haqida bahslashing.

Ahil (inoq), ahl (ilm ahli), ahmoq, ahvol, ahyon-ahyonda.



557-mashq. Quyidagi so‘zlarni alifbo tartibida yozib chiqing. Bu tartibdan qanday lug‘atlarda foydalaniladi? Shu haqda fikr yuriting.

Asr, dorivor, ajabo, transport, raqobat, sun'iy, zerikmoq, hunar, kasb, ahd, latta, eski, sadaqa, tuman, hidoyat, baquvvat.



Savol va topshiriqlar

1. Lug‘at deb nimaga aytiladi?

2. Lug‘atshunoslik deganda nimani tushunasiz.
558-mashq. Uyga topshiriq. «Botanika» darsligingizning oxirgi qismida berilgan o‘simliklar ro‘yxatiga qarang. Berilish tartibiga diqqat qiling. Uni lug‘at deyish mumkinmi? Shu haqda bahslashing.
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.

V. Uyga vazifa.

VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.

Ilmiy bo’lim mudiri: _____________________

«Ona tili» 5-sinf sana:_________________ Sinf: ________________

Mavzu: 185-dars. LUG‘AT TURLARI VA ULARDAN FOYDALANISH
Darsning maqsadi:

a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda

estetik did, estetik ong, ona tilimizga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.



b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish. Shu bilan bir qatorda

milliy iftihor, qadriyat sifatida e’tirof etish va uni hurmat qilishga o’rgatish.



c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.

Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):

Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;



Kommunikativ kompetensiya:

– o‘rganilgan ifoda vositalari asosida o‘zaro samarali muloqotga kirisha olish, muloqotda nutqiy muhitga moslasha olish.



Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:

– mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash .



O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

– doimiy ravishda o‘zini o‘zi mustaqil va ijodiy rivojlantirish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, mustaqil qaror qabul qila olish.



Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

sinfda, maktabda, oilada, mahallada va jamiyatda o‘tkaziladigan tadbirlarda faol ishtirok etish, o‘zining burchini bilish, unga rioya qilish.



Milliy va umummadaniy kompetensiya:

– vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy asarlarni tushunish, nutqiy me’yorlarga rioya qilish va sog‘lom turmush tarziga amal qilish.

Dars jarayoni

1.Tashkiliy qism 4 minut

2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut

3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut

4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut

5.O’quvchilarni baholash 3 minut

6. Uyga vazifa 2 minut

Tashkiliy qism:

A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;

B) O’quvchilar bilan salomlashish.

C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.

D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;

E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;

Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)

Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar...

Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz, elga e’tiborsiz (A.Navoiy)

Foydalaniladigan adabiyotlar:

1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik.

I. Darsning borishi:

a) salomlashish

b) navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish

c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish

II. O’tgan mavzuni so’rash.

a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.

b) Frontal (guruh bilan ishlash)

1-topshiriq. Ona, ota, aka singari so‘zlarning ingliz tilida qanday nomlanishini bilmoqchisiz. Bunday vaqtda qanday lug‘atdan foydalanasiz?

2-topshiriq. Bosh, qora so‘zlarining qanday ma'nolarni ifodalashi haqida qayerdan ma'lumot olishingiz mumkin.
Tildagi barcha so‘zlarning qanday ma'nolarni bildirishini tanishtiruvchi lug‘at izohli lug‘at hisoblanadi.

Bir tildagi so‘z ikkinchi tilda qanday so‘zga teng kelishini ko‘rsatuvchi lug‘at tarjima lug‘ati sanaladi.

So‘zlarning to‘g‘ri yozilishini ko‘rsatuvchi lug‘atga imlo lug‘ati deyiladi.

Lug‘at oldiga qo‘yilgan maqsadiga ko‘ra bir necha turlarga bo‘linadi; izohli lug‘at, tarjima lug‘ati, imlo lug‘ati va boshqalar.

559-mashq. «O‘zbek tilining imlo lug‘ati» dan olingan quyidagi so‘zlarga e'tibor bering, ularning lug‘atga joylashtirilish tartibini belgilang.

Maktab, maktub, malak, malaka, malay, malika, malla, malohat.



560-mashq. «U kim? Bu nima?» bolalar ensiklopediyasidagi Samar­qand maqolasidan keltirilgan parchani o‘qing. Unda nimalarga e'tibor berilganligini ayting.

Qadimiy madaniyat markazlaridan biri Samarqand 2500 yildan ortiqroq tarixga ega. Arxeologik qazilmalardan ma'lum bo‘lishicha, Samarqand dastlab Siyob daryosi sohilida qad ko‘targan. U So‘g‘diyona (So‘g‘d) davlatining poytaxti bo‘lib, so‘g‘dcha Smarakansa (ulug‘ shahar) deb yuritilgan. Yunonlar uni Marokanda deb atashgan...



561-mashq. «Jahon tarixidan hikoyalar» (5-sinf uchun) darsligida berilgan tarixiy atamalarning izohli lug‘atiga diqqat qiling. Ulardan ayrimlarini daftaringizga namunadagidek ko‘chirib yozing. Yana qanday lug‘atlarni bilasiz? Ularda so‘zning qaysi tomonlari hisobga olinadi?

Namuna: Davlat-jamiyatni qonun kuchi bilan boshqaruvchi tashkilot.



Savol va topshiriqlar

1. Izohli lug‘at deb qanday lug‘atga aytiladi?

2. Izohli lug‘atda qora so‘zining qanday ma'nolari berilganini aniqlang?

3.0'zbekcha-ruscha lug‘atdan qora so‘zini toping. Bu lug‘atdagi qora so‘zi bilan izohli lug‘atdagi qora so‘zining izohlanishi o‘rtasidagi farqni ayting.



562-mashq. Uyga topshiriq. Ingliz tih darsligingizda berilgan lug‘atdan so‘zlarni daftaringizga ko‘chirib yozing. Ularning lug‘atga joylashtirilishiga diqqat qiling.

ask so‘ramoq book kitob come kelmoq


IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.

V. Uyga vazifa.

VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
Ilmiy bo’lim mudiri: _____________________

«Ona tili» 5-sinf sana:_________________ Sinf: ________________

Mavzu: 22-NAZORAT ISHI DIKTANT

Darsning maqsadi:

a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda

estetik did, estetik ong, ona tilimizga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.



b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish. Shu bilan bir qatorda

milliy iftihor, qadriyat sifatida e’tirof etish va uni hurmat qilishga o’rgatish.



c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.

Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):

Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;



Kommunikativ kompetensiya:

– o‘rganilgan ifoda vositalari asosida o‘zaro samarali muloqotga kirisha olish, muloqotda nutqiy muhitga moslasha olish.



Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:

– mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash .



O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

– doimiy ravishda o‘zini o‘zi mustaqil va ijodiy rivojlantirish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, mustaqil qaror qabul qila olish.



Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

sinfda, maktabda, oilada, mahallada va jamiyatda o‘tkaziladigan tadbirlarda faol ishtirok etish, o‘zining burchini bilish, unga rioya qilish.



Milliy va umummadaniy kompetensiya:

– vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy asarlarni tushunish, nutqiy me’yorlarga rioya qilish va sog‘lom turmush tarziga amal qilish.

Dars jarayoni

1.Tashkiliy qism 4 minut

2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut

3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut

4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut

5.O’quvchilarni baholash 3 minut



6. Uyga vazifa 2 minut

Tashkiliy qism:

A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;

B) O’quvchilar bilan salomlashish.

C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.

D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;

E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;

Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)

Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar...

Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz, elga e’tiborsiz (A.Navoiy)

Foydalaniladigan adabiyotlar:

1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik.

I. Darsning borishi:

a) salomlashish

b) navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish

c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish

II. O’tgan mavzuni so’rash.

a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.

b) Frontal (guruh bilan ishlash)

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.

V. Uyga vazifa.

VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.

Ilmiy bo’lim mudiri: _____________________

«Ona tili» 5-sinf sana:_________________ Sinf: ________________

Mavzu: NAZORAT ISHI TAHLILI

Darsning maqsadi:

a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda

estetik did, estetik ong, ona tilimizga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.



b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish. Shu bilan bir qatorda

milliy iftihor, qadriyat sifatida e’tirof etish va uni hurmat qilishga o’rgatish.



c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.

Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):

Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;

Kommunikativ kompetensiya:

– o‘rganilgan ifoda vositalari asosida o‘zaro samarali muloqotga kirisha olish, muloqotda nutqiy muhitga moslasha olish.



Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:

– mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash .



O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

– doimiy ravishda o‘zini o‘zi mustaqil va ijodiy rivojlantirish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, mustaqil qaror qabul qila olish.



Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

sinfda, maktabda, oilada, mahallada va jamiyatda o‘tkaziladigan tadbirlarda faol ishtirok etish, o‘zining burchini bilish, unga rioya qilish.



Milliy va umummadaniy kompetensiya:

– vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy asarlarni tushunish, nutqiy me’yorlarga rioya qilish va sog‘lom turmush tarziga amal qilish.

Dars jarayoni

1.Tashkiliy qism 4 minut

2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut

3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut

4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut

5.O’quvchilarni baholash 3 minut



6. Uyga vazifa 2 minut

Tashkiliy qism:

A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;

B) O’quvchilar bilan salomlashish.

C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.

D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;

E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;

Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)

Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar...

Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz, elga e’tiborsiz (A.Navoiy)

Foydalaniladigan adabiyotlar:

1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik.

I. Darsning borishi:

a) salomlashish

b) navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish

c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish

II. O’tgan mavzuni so’rash.

a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.

b) Frontal (guruh bilan ishlash)

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.

V. Uyga vazifa.

VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.

Ilmiy bo’lim mudiri: _____________________

«Ona tili» 5-sinf sana:_________________ Sinf: ________________

Mavzu: 190-dаrs

Gаplаrning ifоdа mаqsаdigа ko’rа turlаri

Darsning maqsadi:

a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda

estetik did, estetik ong, ona tilimizga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.



b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish. Shu bilan bir qatorda

milliy iftihor, qadriyat sifatida e’tirof etish va uni hurmat qilishga o’rgatish.



c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.

Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):

Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;



Kommunikativ kompetensiya:

– o‘rganilgan ifoda vositalari asosida o‘zaro samarali muloqotga kirisha olish, muloqotda nutqiy muhitga moslasha olish.



Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:

– mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash .



O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

– doimiy ravishda o‘zini o‘zi mustaqil va ijodiy rivojlantirish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, mustaqil qaror qabul qila olish.



Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

sinfda, maktabda, oilada, mahallada va jamiyatda o‘tkaziladigan tadbirlarda faol ishtirok etish, o‘zining burchini bilish, unga rioya qilish.



Milliy va umummadaniy kompetensiya:

– vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy asarlarni tushunish, nutqiy me’yorlarga rioya qilish va sog‘lom turmush tarziga amal qilish.

Dars jarayoni

1.Tashkiliy qism 4 minut

2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut

3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut

4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut

5.O’quvchilarni baholash 3 minut

6. Uyga vazifa 2 minut

Tashkiliy qism:

A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;

B) O’quvchilar bilan salomlashish.

C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.

D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;

E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;

Dars uslubi: an’anaviy, noan’anaviy (tagiga chizilsin)

Dars jihozi: Darslik, kompyuter, tarqatma materiallar, ko’rgazmali qurollar...

Dars shiori: Tilga ixtiyorsiz, elga e’tiborsiz (A.Navoiy)

Foydalaniladigan adabiyotlar:

1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik.

I. Darsning borishi:

a) salomlashish

b) navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish

c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish

II. O’tgan mavzuni so’rash.

a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.

b) Frontal (guruh bilan ishlash)

Gapning ifoda maqsadiga ko‘ra to‘rt xil shakli bor: 1) darak gap; 2) so‘roq gap; 3) buyruq gap; 4) istak gap.

Matnni o‘qing. Gaplarni ifoda maqsadiga ko‘ra turlarini aytib bering. Sizning orangizda ham Qosimga o‘xshagan bolalar bormi? Bu haqda o‘ylab ko‘ring.

YOMONLIKNING JAZOSI

Bir kishining Qosim ismli o‘g‘li bor edi. Ota-yu onasining so‘ziga kirmasdan har xil yomon ishlarni qilar edi. Bolalar bilan urishib, yoqalashib, kiyimlarini yirtib kelar edi. Uyda mehmon uchun asrab qo‘ygan taomlarni yegan vaqtda onasi:

Qosim, o‘g‘lim! Taorrmi sen yedingmi? - desa, - Men yeganim yo‘q! Mushuk yegandir, - der edi. Bora-bora otasining pulini ham o‘g‘irlab oladigan bo‘ldi. Otasi bilib: «O‘g‘lim, pulni kim oldi?»-desa, «Onam olgandir», - deb onasini o‘g‘ri qilar edi.

Bir kuni otasi stol ustiga bir tanga qo‘yib o‘zini uxlaganga solib yotdi. Qosim kelib, sekin tangani og‘ziga soldi. Shu vaqt otasi uni ushlab qolmoqchi bo‘lgan edi, Qosim tangani yutib yubordi. Tanga uning halqumiga tiqilib, jon berdi.

Ey bolalar! Ko‘rdinglarmi, yomonning yomonligi o‘z boshiga yetdi.



(Abdulla Avloniy)

Gaplarni o‘qing, ularning ifoda maqsadiga ko‘ra turlarini topib, daftaringizga yozing.

Ilm baxt keltiradi. limning aql chirog‘i ekanligini bilasizmi? Dunyo ko‘raman desang, o‘qi! Ilm olish igna bilan quduq qazish demakdir. Qani endi, men ham o‘qib olim bo‘lsam edi. Bilmaslik ayb emas, bilimga intilmaslik ayb. Bilimning har qanday boylikdan afzal ekanligidan xabardormisiz?



To‘rt guruhga bo‘lining. Birinchi guruh darak gapga, ikkinchi guruh so‘roq gapga, uchinchi guruh buyruq gapga, to‘rtinchi guruh istak gapga 3 tadan misol yozsin. Qani, kim birinchi bo‘lib topshiriqni bajarar ekan?

Namuna: 1. Mustaqillikning oydin yo‘lidan ketyapmiz. 2. O‘zbekiston BMTga qachon a'zo bo‘lgan? 3. Ona yurtingni ko‘z qorachig‘idek asra! 4. Ertaga yomg‘ir yog‘masa edi.



Savol va topshiriqlar

1 Gapning ifoda maqsadi deganda nimani tushunasiz?

2. Ifoda maqsadiga ko‘ra gapning qanday turlarini bilasiz?

3. Gapning ifoda maqsadiga ko‘ra turlariga misollar keltiring



IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.

V. Uyga vazifa. VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.

Ilmiy bo’lim mudiri: _____________________

«Ona tili» 5-sinf sana:_________________ Sinf: ________________

Mavzu: 191-dаrs Gаp bo’lаklаri

Darsning maqsadi:

a) ta’limiy: Ona tili fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda

estetik did, estetik ong, ona tilimizga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.



b) tarbiyaviy: Ona tili fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish. Shu bilan bir qatorda

milliy iftihor, qadriyat sifatida e’tirof etish va uni hurmat qilishga o’rgatish.



c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.

Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):

Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi;



Kommunikativ kompetensiya:

– o‘rganilgan ifoda vositalari asosida o‘zaro samarali muloqotga kirisha olish, muloqotda nutqiy muhitga moslasha olish.



Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:

– mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash .



O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

– doimiy ravishda o‘zini o‘zi mustaqil va ijodiy rivojlantirish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, mustaqil qaror qabul qila olish.



Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

sinfda, maktabda, oilada, mahallada va jamiyatda o‘tkaziladigan tadbirlarda faol ishtirok etish, o‘zining burchini bilish, unga rioya qilish.



Milliy va umummadaniy kompetensiya:

– vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy asarlarni tushunish, nutqiy me’yorlarga rioya qilish va sog‘lom turmush tarziga amal qilish.

Dars jarayoni

1.Tashkiliy qism 4 minut

2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut

3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut

4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut

5.O’quvchilarni baholash 3 minut

6. Uyga vazifa 2 minut

Tashkiliy qism:

A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;

B) O’quvchilar bilan salomlashish.

C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.



Download 2.29 Mb.
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24




Download 2.29 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



«Ona tili» 5-sinf sana: Sinf: Mavzu: til-ijtimoiy hodisa darsning maqsadi

Download 2.29 Mb.