ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Oliy ta‟lim muassasalarida o‟qituvchi va mutaxassislarni tayyorlash
muammolari respublikamiz va chet ellik mutaxassislar tomonidan bir qator
adabiyotlarda yoritilgan. Oliy ta‟lim jarayonida bo‟lajak o‟qituvchi va mutaxassis
shaxsini shakllantirish masalalari M.A.Abdullajonova, O.A.Abdulina, A.A.Akbarov,
X.A.Abduraxmanova,
S.V.Safonova,
N.A.Muslimovlarning
tadqiqotlarida
o‟rganilgan. O„qituvchining kasbiy mahoratini tadqiq qilgan pedagog olimlar
ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES
VOLUME 2 | ISSUE 2 | 2021
ISSN: 2181-1385
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723
Academic Research, Uzbekistan 1141 www.ares.uz
H.Abdukarimov, N.Azizxo‟jaeva, A.Aliev, Yu.A.Axrorov, A.A.Verbitskiy,
R.H.Jo‟raev, B.R.Jo‟raeva, J.G‟.Yo‟ldoshev, S.M.Markova, G.M.Maxmutova,
A.A.Hamidov, F.R.Yuzlikaevlarning ishlarida tadqiq etilgan.
Kompetentlik-biron bir ishni samarali qila olish qobiliyati, ma‟lum bir kasbda
qo„llaniladigan standartlar bo`yicha bajara olish qobiliyati.
Quyidagi kompetentlik turlari mavjud:
- O`zini tutish(individual)
- Texnik (pofessional)
- Umumiy
- Maxsus
- Boshlang`ich (porogovaya)
- Ijrochi
- Differensial
1. O`zini tutish (povedencheskaya) kompetentligi- o„zining professional
vazifalarini bajarish paytida insonning individualligini xarakterlovchi kompetentlik
tushuniladi. 2. Texnik (professional) kompetentlik- bu mexnat natijalari, professional
majburiyatlarni bajarish standartlari bilan bevosita bog„liq bulgan kompetentlik
tushuniladi.
3. Umumiy kompetentlik-ma‟lum bir kasb bilan shug`ullanuvchi barcha
insonlarni xarakterlovchi kompetenllik xisoblanadi.
4. Maxsus kompetentlik- aniq professional majburiyatlarni samarali bajarish
uchun kerak bo`lgan kompetentlik tushuniladi.
5. Boshlang`ich kompetentlik-topshirilgan professional vazifalarni bajarish
uchun ishchiga zarur bo`lgan asos, baza kompetentlari tushuniladi.
6. Ijrochilik kompetentligi- erishilgan natijaning sifatini aniqlashtiruvchi
kompetentlikdir.
7. Differensial kompetentlik - u yoki bu darajada samarali ijrochilarni
farqlashga yordam beradigan kompetenlik hisoblanadi.
Informatika va axborot texnologiyalari fanlarini o‟qitish jarayonida
kompetentlikni shakllantirishga qaratilgan ta‟lim metodlari va vositalaridan
foydalanish.
Pedagog shaxsiga qo‟yiladigan talablar asosida uning modelini ishlab
chiqishda oliy ta‟limning Davlat ta‟lim standartlarida belgilab berilgan quyidagi
holatlar asos uchun qabul qilindi[10]:
pedagogning faoliyat sohalari: ta‟lim; boshqaruv.
|
