O’quv – uslubiy majmua oliy ta’lim muassasalari o’qituvchilari va talabalari, umumiy fizika, nazariy fizika, astronomiya fanlarini o’qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalarini qo’llash jarayonlariga qiziquvchilar uchun mo’ljallangan

37 
Frenel zonalari, tо‘lqin fazasini aniqlash, amplitudasini aniqlash, tо‘lqin 
amplitudasining tо‘lqin fronti sirti yuzasiga bog‘likligi, grafik usulda amplitudani 
aniqlash, zonali plastinkalar. 
Sinov savollari: 
1.
Frenel zonalari nima?
2.
Frenel zonalari yordamida natijaviy tо‘lqin fazasi kanday aniklanadi?
3.
Frenel zonalarining yuzalari bilan yorug‘lik intensivligi orasidagi bog‘liklikni 
tushuntiring.
4.
Frenelning boshlang‘ich zonalarining yuzasi zonalar tartib nomeriga qanday 
bog‘langan?
5.
Frenel zonalarining radiusi nimalarga bog‘lik?
6.
Amplitudani grafik usulda aniqlashni tushuntirib bering.
7.
Zonali plastinkalarning ishlashini tushuntirib bering.
 
 
 
 
14- Mavzu. Zonaviy plastinkalar. Dumaloq tirqich, dumaloq to’siq, to’g’ri 
chiziqli tirqich va to’g’ri chiziqli to’siqdagi interferentsiY. 
 
Doiraviy teshikdan hosil bо‘ladigan difraksiya. 
Sferik tо‘lqin yо‘liga radiusi 
r
0
bо‘lgan doiraviy teshikli ekran joylashtiramiz. Agar teshik radiusi 
(1) 
shartni qanoatlantirsa, u birinchi 
m
ta Frenel zonasini о‘tkazadi. Bu ifodadan 
m
ni topsak: 
(2) 
ga teng bо‘ladi. 
R
nuqtadagi natijaviy tо‘lqin amplitudasi quyidagicha aniqlanadi: 

38 
yoki: 
(3) 
Agar 
m
- toq son bо‘lsa, 
A
m
amplituda musbat ishora bilan, 

Download 3,61 Mb.