|
O‘zbekiston oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro muxandislik-texnologiya instituti m. I. Maxmudov, I. X. SidikovBog'liq M. Maxmudov - Energiya o`lchash asboblari va boshqaruv tizimlari2.4. Qarshilikni o‘lchash
Ko‘prik sxemasi yordamida qarshilikni ancha aniq o‘lchash mumkin.
2.9 – rasmda ko‘prik sxemasining asosiy tuzilishi va ishlash prinsipi ko‘rsatilgan.
2.9 – rasm. Qarshilikni o‘lchash uchun ishlatiladigan ko‘prik sxemasi
2.9 – rasmda ko‘rsatilgan ko‘prik sxemasining ishlash prinsipi ko‘prikni
muvozanatlashga asoslangan. Ko‘prik sxemasi muvozanat holatiga kelganda
uning o‘lchash diagonalidagi kuchlanish U
AB
= 0V bo‘ladi. Shunda ko‘prikning bir
yelkasida joylashgan noma’lum qarshilik qolgan uchta qarshilik qiymatlari
yordamida hisoblab aniqlanishi mumkin.
44
4
3
2
R
R
x
R
R
x
=
Balanslanmagan ko‘prik sxemasi sensordan kelgan signallarni o‘lchash uchun
ham ishlatiladi. 2.10 –rasmdagi ko‘prik cxemasida R
1
sezgir elementning
qarshiligi.
2.10 –rasm. Sensorli ko‘prik
Sensorning qarshiligi quyidagi qonuniyatga ko‘ra o‘zgaradi
R
1
= R ( 1 + X )
Parametrning kichik o‘zgarishlari X << 1 uchun:
AB
in
in
D
U
U
xU
X
R
R
X
R
U
=
−
+
+
+
=
2
1
)
1
(
)
1
(
U
D
≈
xX
U
in
4
Ko‘prikning chiqishidagi U
D
kuchlanish kirishidagi U
in
kuchlanishning
funksiyasi bo‘ldi.
Agar ko‘prikning kirishidagi kuchlanish U
in
= 10V bo‘lib, o‘zgarish
koeffisienti X = ± 0,002 ga teng bo‘lsa, ko‘prikning chiqish kuchlanishi U
AB
=±5
mV bo‘ladi. Funksiyaning chiziqlilikdan chekinishi 0,1 % dan oshmaydi. Ko‘prik
chiqishidagi U
D
= 0 dan 50 mV signalni X =± 0,02 koeffisienti ta’minlaydi va
funksiyaning chiziqlilikdan chekinishi 1% dan oshmaydi.
Ko‘prikning sezgirligi quyidagicha aniqlanadi :
V
mV
V
mV
U
U
in
D
5
,
0
10
5
=
=
yoki
V
mV
V
mV
U
U
in
D
5
10
50
=
=
Ikki sensorli ko‘prikning sxemasi 2.11 – rasmda keltirilgan. Uning chiqish
kuchlanishi quyidagicha aniqlanadi:
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O‘zbekiston oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro muxandislik-texnologiya instituti m. I. Maxmudov, I. X. Sidikov
|
