• O‘zgaruvchan kuchlanishni o‘lchash
  •  – rasm. Kirish qarshiligi katta voltmetr  Misol




    Download 5,14 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet30/116
    Sana04.01.2024
    Hajmi5,14 Mb.
    #130014
    1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   116
    Bog'liq
    M. Maxmudov - Energiya o`lchash asboblari va boshqaruv tizimlari

    2.2 – rasm. Kirish qarshiligi katta voltmetr 
    Misol: 
    Qiymati 1 V bo‘lgan kuchlanishni o‘lchash kerak. 2.1- va 2.2 – rasmlardagi 
    kuchlanishni o‘lchash sxemalarining kirish qarshiliklarini aniqlaymiz. 
    a) O‘lchash diapazoni 6V 

    char 
    = 20 kΩ / V 

    in
     = u
    meas 
    x R 
    char
     = 6 V x 20 kΩ / V = 120 kΩ 
    b) O‘lchash diapazoni 1V 
    R
    in
     = 10 MΩ (o‘lchash diapazoniga bog‘liq emas !) 
    Kuchlanish bo‘luvchisini muvofiq qarshilikli rezistorlarda yig‘ib, kerakli 
    kuchlanish diapazonini yaratish mumkin. O‘lchash xatoliklarini kamaytirish uchun 
    kuchlanish bo‘luvchisidagi rezistorlarni Ye48 yoki Ye96 standart seriyalardan 
    olish kerak. Yuqori sifatli o‘lchash qurilmalarida qarshiligi haroratga va eskirishga 
    bog‘liq bo‘lmagan mahsus rezistorlar ishlatiladi. 
    Har bir o‘lchash amalida o‘lchanadigan ob’ektning qarshiligi bilan o‘lchash 
    asbobining kirish qarshiligi kuchlanish bo‘luvchisini tashkil qiladi. O‘lchash 
    asbobining kirish qarshiligi kattaroq bo‘lsa o‘lchanadigan ob’ektning ichki 
    qarshiligiga shuncha kam ta’sir etadi va shu bilan o‘lchash xatoliklari shuncha 
    kichik bo‘ladi. 
    O‘zgaruvchan 
    kuchlanishni 
    o‘lchash.Magnitoelektrik 
    o‘lchash 
    mexanizmli voltmetr bilan o‘zgaruvchan kuchlanishni bevosita o‘lchab bo‘lmaydi, 
    chunki o‘lchangan qiymat o‘rtacha arifmetik qiymatni tashkil qiladi. Simmetrik 
    o‘zgaruvchan kuchlanishning o‘rtacha qiymati doim nolga teng bo‘ladi. Bunday 
    voltmetrda o‘zgaruvchan kuchlanishni o‘lchash uchun unga ketma-ket 
    to‘g‘rilagichni ulash kerak bo‘ladi. Shunda o‘lchash mexanizmining g‘altagi orqali 
    tok faqat bir tomonga oqadi. Bu tok g‘altakni og‘diradi, chunki to‘g‘rilangan 
    kuchlanishning o‘rtacha qiymati nolga teng emas (2.3- rasm). To‘g‘rilangan 
    sinusoidal o‘zgaruvchan kuchlanishning o‘rtacha arifmetik qiymati (2.3 – rasm) 
    quyidagini tashkil qiladi: 


    39 
    U
    arith
     = 0,318 x U
    max 
    O‘lchash mexanizmining g‘altagi kuchlanishning shu qiymatiga og‘adi. 
    O‘zgaruvchan kuchlanish va tok o‘lchanganda uning ta’sir etuvchi qiymati (r.m.s.) 
    katta ahamiyatga ega bo‘ladi, asboblarning shkalalari shu qiymatlarda 
    graduatsiyalanadi. Bir yarim davrli to‘g‘rilagich uchun kuchlanishning o‘rtacha 
    arifmetik qiymati va ta’sir etuvchi qiymati orasida quyidagi tenglik mavjud: 

    r.m.s.
     = 1,57 x U 
    arith
     
    Konstanta
    arith
    s
    m
    r
    U
    U
    .
    .
    .
    = 1,57 “shakl faktori” deb ataladi 
    2.3 – rasm. O‘zgaruvchan kuchlanishni to‘g‘rilash 
    Ikki yarim davrli to‘g‘rilagich uchun : 

    arith
     = 0,637 x U 
    max
     va U
    r.m.s. 
    = 1,11 x U
    arith
    , shakl faktori F = 
    arith
    s
    m
    r
    U
    U
    .
    .
    .
     = 1,11 
    Boshqacha shaklga ega bo‘lgan o‘zgaruvchan kuchlanishlar uchun shakl 
    faktorlari 2.4. – rasmda ko‘rsatilgan. 


    40 

    Download 5,14 Mb.
    1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   116




    Download 5,14 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



     – rasm. Kirish qarshiligi katta voltmetr  Misol

    Download 5,14 Mb.
    Pdf ko'rish