• 6.9 – rasm.
  • O‘zbekiston oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro muxandislik-texnologiya instituti m. I. Maxmudov, I. X. Sidikov




    Download 5,14 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet83/116
    Sana04.01.2024
    Hajmi5,14 Mb.
    #130014
    1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   116
    Bog'liq
    M. Maxmudov - Energiya o`lchash asboblari va boshqaruv tizimlari

    6.3. A/D va D/A konversiya 
    Sanoat korxonalarida ko‘p sonli analogli o‘lchangan signallarni masofaga 
    uzatish uchun sarflangan kabel ancha harajat talab etadi. Shuning bilan birga 
    kabelning xarakteristikalari signalga ta’sir ko‘rsatadi va uning chiqishidan olingan 
    signal ozmi- ko‘pmi o‘zgargan bo‘ladi. Raqamli signalning tabiati, signalga qancha 
    ta’sir bo‘lmasin, qabul qilingan joyida foydali informatsiyani qayta to‘liq tiklab 
    olish imkonini beradi. Raqamli signalning informatsiyani xatosiz uzatish 
    xususiyati bilan birga yana bir afzalligi bevosita kompyuterda qabul qilinib, 
    protsessing qilinishida. 
    Signalning analogli qiymatlarini raqamli qiymatlarga o‘zgartirishni analog–
    raqam o‘zgartgichlarida ( analogue / digital converter, A/D) amalga oshiriladi (6,9a 
    –rasmdagi shartli belgiga qarang). 
    Shunga qaramay, uzuq halqalik boshqarish sistemalarida va, ayniqsa, yopiq 
    halqali boshqarish sistemalarida analogli signallar talab etiladi. Bu sistemalarda 
    analogli signallar bajaruvchi qurilmalarning pnevmatik va gidravlik klapanlarini 
    ishga tushirish hamda porshenlarni signalga proporsional ravishda harakatga 
    keltirish uchun zarur bo‘ladi. Shunda raqamli signalni analogli signalga 
    o‘zgartirishga zarurat bo‘ladi. Raqam / analog o‘zgartgichining (digital / analogue 
    converter, D/A ) shartli belgisi 6.9b– rasmda ko‘rsatilgan. 


    139 
    6.9 – rasm. A/D va D/A konverterlarining shartli belgilari 
    Analog / raqam konverterlari. O‘lchangan qiymatlarni raqamli usulda 
    aniqlash sistemalari sensor, kuchaytirgich, filtr va analog / raqam konverteri kabi 
    funksional bo‘laklardan iborat bo‘ladi. Bu sistemadagi sensor fizik kattalikni elektr 
    kuchlanish yoki tokka konversiya qilib beradi. Sensordan olingan kattalik 
    kuchaytirgich va filtrlardan o‘tib, iloji boricha tozalanadi va kuchaytirilib 
    ishlatishga qulay bo‘lgan holga keltiriladi. Bu analogli signal raqamli 
    informatsiyaga o‘zgartiriladi. Konversiya , albatta, juda mukammal bo‘lmaydi, 
    chunki o‘zgartirish jarayonida ham analogli signal o‘zgarmasdan turmaydi. Shu 
    sababli filtr va konverter orasida olish va saqlash sxemasi joylashtiriladi. Analog / 
    raqam konversiyasidan maqsad uzluksiz analogli signalni ma’lum diskretalar 
    yig‘indisiga o‘zgartirishdan iborat.Bu jarayon kvantizatsiya nomi bilan ataladi.  

    Download 5,14 Mb.
    1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   116




    Download 5,14 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘zbekiston oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro muxandislik-texnologiya instituti m. I. Maxmudov, I. X. Sidikov

    Download 5,14 Mb.
    Pdf ko'rish