• Yeyilishiga chidamli poʻlatlar.
  • G r a f i t l a n g a n p o ʻ l a t
  • Oʻzbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi




    Download 8,15 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet60/188
    Sana30.11.2023
    Hajmi8,15 Mb.
    #108303
    1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   188
    Bog'liq
    Mash texdan maruzalar TURSUNOV2

    Otashbardosh poʻlatlar. Mashinalarning baʼzi detallari uzoq muddat katta
    yuklanish va yuqori haroratlarda (+500...+1000
    0
    S) ishlaydi.
    Otashbardoshlik deyilganda materialning deyarli deformatsiyalanmasligi 
    yuqori haroratlarda mexanik yuklanishlarga bardosh bera olishi tushuniladi. Ular 
    +650
    0
    S gacha, hatto undan yuqoriroq haroratgacha qizdirilganda ham oʻzining 
    mustahkamlik xossalarini yoʻqotmaydi. Bunday mustahkamlik xossalarini 
    yoʻqotmaydigan apparatlarning qizdiruvchi elementlari, qozon detallari, avtomobil 
    va traktor dvigatellarining kiritish va chiqarish klapanlari tayyorlanadi. (8-jadvalga 
    q.). Ishlatilishiga koʻra klapan, qozon-trubina, gaz-trubina tayyorlanadigan poʻlatlar, 
    shuningdek otashbardoshligi yuqori poʻlatlar boʻladi. 
    Yeyilishiga chidamli poʻlatlar. Ishqalanish sharoitida ishlaydigan mashina 
    detallarini tayyorlash uchun yeyilishiga chidamli maxsus poʻlatlar ishlatiladi. Ularga 
    sharikli podshipnikli, grafitlangan, tarkibida koʻp marganes boʻlgan poʻlatlar
    kiradi. 
    Sharikli podshipnikli poʻlatlar (SHX6, SHX9, SHX15) podshipniklarning
    sharik va roliklarini tayyorlashda ishlatiladi. Kimyoviy tarkibi (GOST 801-60) va 
    strukturasiga koʻra bu poʻlatlar asbobsozlik poʻlatlari klasslariga kiradi. Ular 
    tarkibida taxminan 1% S va 0,6-1,5%Sr bor. Oʻlchami 10 mm gacha boʻlgan detallar 
    tayyorlash uchun SHX6 poʻlat oʻlchami 18 mm dan katta detallar tayyorlash uchun 
    SHX15 (0,95-1,05% S va 1,3-1,65% Sg) poʻlati ishlatiladi. Tarkibida oz miqdorda 
    xrom boʻlgan sharikli podshipnikli poʻlatlarga termik ishlov berish toblash va past 
    haroratda boʻshatish (+200°S gacha) dan iborat boʻlib, natijada NNS 60-66 qattiqlik 
    taʼminlanadi. 


    71 
    G r a f i t l a n g a n p o ʻ l a t  (uglerod miqdori koʻp, tarkibida 1,5-2 % S va 
    2% gacha Sg bor) ishqalanish sharoitida ishlaydigan porshen xalqalari, porshenlar, 
    tirsakli vallar va boshqa shakldor quymalar tayyorlashda ishlatiladi. Grafitlangan 
    poʻlat strukturasida ferrit-sementitli aralashma va grafit boʻladi. Grafit miqdori 
    termik ishlov berish rejimi va uglerod miqdoriga qarab oʻzgarishi mumkin. 
    Grafitlangan poʻlat toblangandan soʻng bir yoʻla toblangan poʻlat va kulrang 
    choʻyan xossalariga ega boʻladi. Bunday poʻlatda grafit moylovchi material rolini 
    oʻynaydi. 

    Download 8,15 Mb.
    1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   188




    Download 8,15 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Oʻzbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

    Download 8,15 Mb.
    Pdf ko'rish