2-Laboratoriya ishi
Chiziqli polimerlarning molekulyar massasini qovushqoqlikni o‘lchash usuli
bilan aniqlash
Qovushqoqlikni o‘lchash usuli hozirgi vaqtda eng ko‘p tarqalgan usul bo‘lib,
chiziqli polimerlarning molekulyar massasini o‘lchashda yaxshi natijalar beradi.
Shtaudinger polimerning molekulyar massasi bilan eritmasining qovushqoqligi
orasida bog‘lanish borligini topdi:
bu tenglamada:
-molekulyar massa;
-polimer va erituvchi tabiatiga bog‘liq konstanta;
h
sol
- eritmaning solishtirma qovushqoqligi;
S – eritmaning konsentrasiyasi.
So‘nggi
vaqtlarda, Shtaundinger tenglamasiga
yangiliklar kiritilib,
xarakteristik qovushqoqlik bilan molekulyar massa orasidagi bog‘lanishni
ifodalovchi quyidagi ikkita tenglama topildi:
a) chiziqli tenglama:
b) darajali tenglama:
Bu tenglamalarda:
-
xarakteristik qovushqoqlik,
u - empirik konstanta,
-
makromolekula va
erituvchining xossalariga hamda ularning o‘zaro ta’siriga bog‘liq son. 2-jadvalda
ba’zi polimerlar uchun va К
m
ning qiymatlari
ishlatiladigan erituvchilar
keltirilgan. Polimer eritmasining absolyut qovushqoqligi eritma kontsentratsiyasiga
bog‘liq bo‘lganligdan molekulyar massasini
hisoblashda solishtirma va
xarakteristik qovushqoqliklardan foydalaniladi. Shuning uchun polimerning nisbiy
qovushqoqligini o‘lchab, undan solishtirma va xarakteristik qovushqoqlikning
qiymatlari hisoblab topiladi.
2-jadval
Ba’zi polimerlar va erituvchilar uchun
va K
m
ning qiymatlari
Polimerlar-
ning nomi
Formulasi
Erituvchi
Harorat,
