• III BOB. C++ BUILDER DASTURLASH MUHITIDA VIZUAL ILOVALAR YARATISH
  • O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti




    Download 14,73 Mb.
    bet70/178
    Sana13.05.2024
    Hajmi14,73 Mb.
    #230019
    1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   178
    Bog'liq
    Darslik 01.05.2023

    1-misol. Berilgan A(n,n) kvadrat matritsaning diagonal elementlari yig‘indisini topish dasturi.
    Berilgan masalaning dastur kodi quyidagicha:
    #include
    using namespace std;
    int main(){
    int n, s=0; cout<<"n = "; cin>>n;
    int a[n][n];
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=n; j++)
    cin>>a[i][j];
    for(int i=1; i<=n; cout<
    for(int j=1; j<=n; j++)
    cout<
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=n; j++)
    if (i==j) s+=a[i][j];
    cout<<"Yig‘indi: "<
    }


    2-misol. Berilgan A(n,n) kvadrat matritsaning bosh diagonalidan yuqorida joylashgan elementlari yig‘indisini topish dasturi.
    Berilgan masalaning dastur kodi quyidagicha:
    #include
    using namespace std;
    int main(){
    int n, s=0; cout<<"n = "; cin>>n;
    int a[n][n];
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=n; j++)
    cin>>a[i][j];
    for(int i=1; i<=n; cout<
    for(int j=1; j<=n; j++)
    cout<
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=n; j++)
    if (i
    cout<<"Yig‘indi: "<
    }


    3-misol. Berilgan A(n,n) kvadrat matritsaning birlik matritsa ekanligini tekshirish dasturi.
    Berilgan masalaning dastur kodi quyidagicha:
    #include
    using namespace std;
    int main(){
    int n, s=1; cout<<"n = "; cin>>n;
    int a[n][n];
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=n; j++)
    cin>>a[i][j];
    for(int i=1; i<=n; cout<
    for(int j=1; j<=n; j++)
    cout<
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=n; j++)
    if (((i==j)&&(a[i][j]!=1)) || ((i!=j)&&(a[i][j]!=0))){
    s=0;
    break;
    }
    if (s) cout<<"Birlik matritsa ";
    else cout<<"Birlik matritsa emas ";
    }


    4-misol. Berilgan A(n,m) matritsaning toq elementlari sonini aniqlash dasturi.
    Berilgan masalaning dastur kodi quyidagicha:
    #include
    using namespace std;
    int main(){
    int n, m, k=0;
    cout<<"n = "; cin>>n;
    cout<<"m = "; cin>>m;
    int a[n][m];
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=m; j++)
    cin>>a[i][j];
    for(int i=1; i<=n; cout<
    for(int j=1; j<=m; j++)
    cout<
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=m; j++)
    if (a[i][j]%2==1) k++;
    cout<<"Toq elementlari soni: "<
    }


    5-misol. Berilgan A(n,m) matritsaning har bir satr elementlari o‘rta arifmetigini topish dasturi.
    Berilgan masalaning dastur kodi quyidagicha:
    #include
    using namespace std;
    int main(){
    int n, m, s=0;
    cout<<"n = "; cin>>n;
    cout<<"m = "; cin>>m;
    int a[n][m];
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=m; j++)
    cin>>a[i][j];
    for(int i=1; i<=n; cout<
    for(int j=1; j<=m; j++)
    cout<
    for(int i=1; i<=n; s=0, i++){
    for(int j=1; j<=m; j++)
    s+=a[i][j];
    cout<<"s"<
    }
    }


    6-misol. Berilgan A(n,m) matritsaning eng katta va eng kichik elementlari o‘rnini almashtirish dasturi.
    Berilgan masalaning dastur kodi quyidagicha:
    #include
    using namespace std;
    int main(){
    int n, m;
    cout<<"n = "; cin>>n;
    cout<<"m = "; cin>>m;
    int a[n][m];
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=m; j++)
    cin>>a[i][j];
    for(int i=1; i<=n; cout<
    for(int j=1; j<=m; j++)
    cout<
    int min=a[1][1], max=a[1][1];
    int x, y, k, l;
    x=y=k=l=1;
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=m; j++)
    if (a[i][j]
    min=a[i][j];
    x=i, y=j;
    }
    for(int i=1; i<=n; i++)
    for(int j=1; j<=m; j++)
    if (a[i][j]>max) {
    max=a[i][j];
    k=i, l=j;
    }
    int z=a[x][y];
    a[x][y]=a[k][l];
    a[k][l]=z;
    for(int i=1; i<=n; cout<
    for(int j=1; j<=m; j++)
    cout<
    }


    7-misol. Chiziqli algebraik tenglamalar sistemasini Gauss usulida yechish dasturi.
    Berilgan masalaning dastur kodi quyidagicha:
    #include
    using namespace std;
    int n, i, j, k;
    double d, s;
    int main()
    {
    cout << "Tartib: " << endl;
    cin >> n;
    double **a = new double *[n];
    for (i = 0; i <= n; i++)
    a[i] = new double [n];
    double **a1 = new double *[n];
    for (i = 0; i <= n; i++)
    a1[i] = new double [n];
    double *b = new double [n];
    double *x = new double [n];
    cout << "Koeffitsiyent va ozod hadlarni kiriting " << endl;
    for (i = 1; i <= n; i++)
    {
    for (j = 1; j <= n; j++)
    {
    cout << "a[ " << i << "," << j << "]= ";
    cin >> a[i][j];
    a1[i][j] = a[i][j];
    }
    cout << "b,[ " << i << "]= ";
    cin >> b[i];
    }
    for (k = 1; k <= n; k++)
    {
    for (j = k + 1; j <= n; j++)
    {
    d = a[j][k] / a[k][k];
    for (i = k; i <= n; i++)
    {
    a[j][i] = a[j][i] - d * a[k][i];
    }
    b[j] = b[j] - d * b[k];
    }
    }
    for (k = n; k >= 1; k--)
    {
    d = 0;
    for (j = k + 1; j <= n; j++)
    {
    s = a[k][j] * x[j];
    d = d + s;
    }
    x[k] = (b[k] - d) / a[k][k];
    }
    cout << "Natijalar: " << endl;
    for( i = 1; i <= n; i++)
    cout << "x[" << i << "]=" << x[i] << " " << endl;
    return 0;
    }
    Savollar va mustaqil bajarish uchun topshiriqlar
    1. n (n>0) butun son berilgan. Dastlabki n ta musbat toq sonlarni saqlaydigan n o‘lchamli butun sonli massiv tashkil etuvchi dastur tuzing.
    2. n (n>0) butun son berilgan. 3 ning darajalarini saqlaydigan n o‘lchamli butun sonli massiv tashkil etuvchi dastur tuzing.
    3. n o‘lchamli, butun sonli massiv berilgan. Berilgan massivdagi barcha toq sonlarni o‘z ichiga oladigan elementlarni o‘sish tartibida saralab, chop etish dasturini tuzing.
    4. n o‘lchamli butun tipli a massiv berilgan. Uning a1kn qo‘shtengsizlikni qanoatlantiradigan oxirgi ak elementining tartib raqamini chiqaruvchi dastur tuzing.
    5. Nol bo‘lmagan butun sonli n o‘lchamli massiv berilgan. Uning elementlari geometrik progresssiyani tashkil etishini tekshiruvchi dastur tuzing. Agar tashkil etsa progressiya maxraji aks holda 0(nol) chiqarilsin.
    6. n o‘lchamli haqiqiy tipli a massiv berilgan. Uning eng katta va eng kichik elementlari o‘rnini almashtiruvchi dastur tuzing.
    7. A(m,n) haqiqiy sonli matritsa va k(1≤k≤m) soni berilgan. Berilgan matritsaning k satridagi elementlarni chop etuvchi dastur tuzing.
    8. A(m,n) butun sonli matritsa va k(1≤k≤n) soni berilgan. Berilgan matritsaning k ustunidagi elementlarni chop etuvchi dastur tuzing.
    9. Berilgan A(n,n) kvadrat matritsaning bosh diagonalidan pastda joylashgan elementlari yig‘indisini topuvchi dastur tuzing.
    10. A(m,n) butun sonli matritsa berilgan. Matritsa satrlarini har birining yig‘indilarini hisoblab, yig‘indisi eng katta bo‘lgan satr tartib raqamini va shu satr yig‘indisini chop etuvchi dastur tuzing.
    11. A(m,n) haqiqiy sonli matritsa berilgan. Matritsani har bir satridagi eng katta va eng kichik elementlari o‘rinlarini almashtirib chop etuvchi dastur tuzing.
    12. A(m,n) butun sonli matritsa berilgan. Matritsaning eng katta va eng kichik elementlari joylashgan satrlarining o‘rinlari almashtiruvchi dastur tuzing.


    III BOB. C++ BUILDER DASTURLASH MUHITIDA VIZUAL ILOVALAR YARATISH




    3.1-§. C++ Builder dasturlash muhiti bilan tanishish. Standart komponentalar palitrasidan foydalanish




    Borland C++ Builderning vizual muhiti. C++ Builder 6 dasturlash muhitini vizual muhitini ishga tushirishning bir nechta usullari mavjud. Bular foydalanuvchining ish stolidagi yorliq orqali, quyi masalalar paneli va bosh menyu yordamida ishga tushirish mumkin. Agar kompyuterda C++ Builder 6 dasturi o‘rnatilgan bo‘lsa, u holda bosh menyu yordamida quyidagi Пуск→Программы→C++ Builder 6 ketma-ketlik bajariladi. Natijada, quyidagi loyiha oyna hosil bo‘ladi:

    3.1.1-rasm.
    Bunda 1. Menyular satri, uskunalar paneli; 2. Loyiha oynasi; 3. Obyektlar daraxti; 4. Object Inspectori; 5. Dasturlash maydonini anglatadi.



    Download 14,73 Mb.
    1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   178




    Download 14,73 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti

    Download 14,73 Mb.