|
O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi buxoro davlat pedagogika instituti
Pdf ko'rish
|
| bet | 190/239 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 5,14 Mb. | | #244342 |
Bog'liq “SAN’AT, TIL VA MADANIYAT MASALALARINI ILMIY O’RGANISHDA FAN VAAlifboningning
-
unli va
undosh
harflari kabi musiqada ham turli
o‘ziga xos tovush cho‘zimlari mavjud bo‘lib shu cho‘zimlarni
me’yoriga etkazib ijro etish uchun nafasni to‘g‘ri yo‘lga qo‘yib
olish muhim masala hisoblanadi.
Demak bolajonlarga qo‘shiqni chiroyli qilib kuylashlari uchun
eng birinchi novbatda nafasni to‘g‘ri olishni va to‘g‘ri sarflashni
obdon tushintirish lozim.
Buning uchun musiqa o‘qituvchisining o‘zi shaxsiy namuna
bo‘lib shaxsan o‘zi sinf o‘quvchilariga ko‘rsatib tushintirib o‘rgatishi
shart va zarurdir. Masalan;-
“ Diafragma
( qorin ) ga nafasni
yo‘naltirish, yoki
ko‘krakda
nafas olishni tushintirib;- kerak bo‘lsa
auditoriyaga to‘g‘ri qarab turgan holatda va yon tomon bilan turgan
xolatdagi ko‘rinishlarni o‘z
tanasida (gavdasida
) ko‘rsatib berishi juda
muhim va shart sanaladi. Chunki o‘smir bola o‘z o‘qituvchisi
misolida ko‘rsatilgan holatni ko‘zi bilan ko‘rib turishi, uning ongida
eshitgan va ko‘rganlarini yanaham yorqinroq gavdalanishiga asos
bo‘la oladi. Bizni fikrimizcha nafasni to‘g‘ri yo‘lga qo‘yish uchun
qo‘shiq kuylash jarayonidagi nafasdan tashqari, kuylamay turib
nafasni o‘zini qanday olish va qay tarzda chiqarishni dast avval
mashq qildirish, to‘g‘ri nafas olishni o‘rganishda yaxshiroq effekt
beradi.
Masalan;- nafasni diafragmaga ( qoringa ) olishda burin orqali
ohista nafas olib so‘ng uni yanaham ohista shoshilmasdan sekin
chiqarilsa – bu holat nafasni tejab ishlatishni yuzaga keltiradi. Bundan
tashqari xoh kuylash jarayonida va xoh kuylamay tirib nafas
mashlarini bajarayatganda gavda to‘g‘ri ya’ni umurtqa pog‘onalari
yoki ko‘krak qafasi bukilmagan holatda turishi lozimligini obdon
uqtirilishi tavsiya etiladi.
Qisqa qilib aytganda fikrimizning yakuni sifatida avvalroq
yuqorida ta’kidlab o‘tilgan
|
| |
