332
UMUMIY O‘RTA TA’LIM MAKTABLARINING “ MUSIQA
MADANIYATI” DARSLARIDA OVOZNI YO‘LGA
QO‘YISHNING METODIK XUSUSIYATLARI.
(1-sinf misolida)
M. Tuyunov
O’zbekiston-Finlandiya
pedagogika
instituti
San’atshunoslik fakulteti “musiqa ta’limi” kafedrasi
o’qituvchisi
Ushbu maqolaning asosiy vazifasi etib “Yangi O’zbekiston”
yoshlarini kitobxonlik madaniyatini rivojlantirish, milliy musiqa
san’atimizga bo’lgan mehr-muhammatini oshirish,
bizga qoldirilgan ota
bobolarimiz tomonidan ma’naviy-musiqiy me’rosimizmi butun dunyoga
tanitish va targ‘ib qilish va bugungi kunning eng muhim vazifasiga
aylangan 2022-2026 yillarga mo’ljalgan “Yangi O’zbekiston taraqqiyot
strategiyasi” ning 5-yo’nalish 71-78 maqsadlariga
tayangan holda va
albatta O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev tomonidan
ilgari surilayotgan 5-muhim tashabbus doiasida ya’ni yoshlarni bo’sh
vaqtini mazmunli tashkil etish hamda Sh.M.Mirziyoyev tomonidan 122-
sonli qaror ijrosini ta’minlash, yosh-avlodni milliy musiqa san’atimizga
bo’lgan mehr-muhammatini oshirish etib belgilandi.
Xususan umumiy o‘rta ta’lim maktablarining “Musiqa
madaniyati’’ darslarida asosan musiqa tinglash, nazariy ma’lumot va
kuylash mashqlari bilan dars mashg‘ulotlari olib boriladi. Bu jarayonda
dars mashg‘ulotini yakka tartibda shug‘ullantirishning iloji bo‘lmaydi.
Shunki dars mashg‘uloti butun bir sinf o‘quvchilari
bilan birgalikda
bir vaqtning o‘zida olib borishni taqozo etadi. Sinfda kamida 22-25 ta
o‘quvchi boladi. Ba’zi qishloq sharoitidagi o‘rta maktablarda bundan
ham ortiq ya’ni 38-40 tagacha o‘quvchi bo‘lishi mumkin. Xuddi shu
tarzdagi ko‘pchilik bo‘lib shug‘ullanadigan dars mashg‘ulotlaridan biz:-
,,xor’’sinfi, “ashulachilar ansambli’’, “cholg‘uvchilar ansambli sinfi”, “raqs
to‘garagi” va boshqalarni ham misol tariqasida kiritishimiz mumkin.
Ko‘pchilik bilan shug‘ullanishning o‘ziga xos prinsiplari
mavjud bo‘lib, bunda:- o‘quvchilaning
yosh xususiyatlari, qiziqishlari,
psixolodik va fiziologik holatlarini e’tiborga olish shart hamda
muhim masala hisoblanadi. Faqatgina bir asarni olib,
uni kuylash bilan
ko‘zlangan maqsadga erishib bo‘lmaydi . Buning uchun yuqorida tilga
333
olingan pedagogik hamda psixologik uslubiy tamoyillarda n unumli
foydalanish tavsiya etiladi.
Bolalar bilan ishlashda, kattalar bilan ishlagandan ko‘ra ko‘proq
e’tibbor va jiddiy
uslubiy pedagogic mehnat, handa yondoshuv talab
etiladi. Buning sababi o‘qituvchi, o‘quvchi bolalarning
