|
Metallarni qizitgich qurilmalarida qizdirish
|
bet | 4/18 | Sana | 31.10.2023 | Hajmi | 1.82 Mb. | | #91697 |
Bog'liq Bolg‘alangan va shtamplangan xomashyoni o‘rganish. 111) O\'zbek xalq musiqa ijodi (H.Nurmatov, N.Yo\'ldosheva) (3), Doc1, O\'rinboyev To\'lqinbek, 2-sinf-tarbiya 2-конвертирован, Kuchlanishlar rezanansi, 1511526652077 Specialized Progra, MAKTABGACHA TA’LIM MUASSASASI TARBIYACHISI SHAXSIGA QO’YILGAN TALABLAR, 1662883821, 11-sinf Matematika fanidan i-chorak uchun test savollari. №1-fayllar.org, Elektronika, Q5o5g654387, Gerontopsixologiya., portal.guldu.uz-MARKETING, Maxsus IPMetallarni qizitgich qurilmalarida qizdirish. Metallarni issiq holda bosim bilan ishlaganda, uning plastikligi yaxshilanadi. Metal qizdirilganda deformatsiyaga qarshiligi 15-20 marta kamayishi mumkin. Lekin metalni kerak bolgan temperaturagacha qizdirish va ushlab turish vaqti metalni kuyidindiga chiqishdan saqlaydigan bulsin. Qizdirish notogri bolsa, metalda nuqsonlar boladi (yoriq, uglerodsizlanish, kop oksidlanadi, metal kuyib qolishi mumkin).
Metalni issiqlik otkazuvchanligi uni qizdirilayotgan vaqtda katta rol oynaydi. Chunki metalni yuza qismi oson qizib, ichki qismi yomon qizishi mumkin. Natijada uni qizdirish uchun kop vaqt sarf boladi. Polat tarkibida С ni % miqdori oshishi bilan issiqlik o‘tkazuvchanligi kamayadi.
Misol: 0.1 % С li po‘latni issiqlik o‘tkazish koeffitsiyenti 46.5 % bo‘lsa, 1.5 % С li po‘latniki esa 32 % bo‘ladi.
Legirlangan po‘latlarni issiqlik o‘tkazuvchanligi yuqori bo‘ladi. Legirlovchi elementning (%) miqdori kop bolsa, shuncha yaxshi issiqlik otkazuvchan boladi.
Metalni qizishi natijasida uning kengayishi har xil qatlamlarda hosil boladi. Metalni yuza qatlamini ichidagi qatlamga nisbatan koprok kengayadi.
Tashqi qatlam kengayishini ichki qatlam bir muncha tormozlaydi va tashqi qatlam hisobiga majburan choziladi. Natijada ichki kuchlanish hosil boladi. Bunday kuchlanishni issiqlik kuchlanishi deb yuritish qabul qilingan. Bu kuchlanishlar qatlamlar ortasidagi temperatura farqiga qarab kop va oz bolishi mumkin.
Bazan katta quyma va detallar qizdirilganda darz ketishi mumkin. Metalni qizitish natijasida oksidlanadi, natijada polatni yuza qismida kuyindi hosil bolib, bu metallni miqdorini kamayishiga sabab boladi. Bazi vaqtlarda kerak bolgan shakldagi detalni olishda zagotovka bir necha marta qizdiriladi va isrof 5% yetadi. Metalni kuyindiga chiqarishni kamaytirish uchun kam havoli yonilgi ishlatish, yani toza kislorodli havodan kamroq foydalanish, metalni belgilangan vaqtda va temperaturada qizdirish bilan erishish mumkin.
Agar metalni 900 0 С da oksidlanishi 1 ga teng bo‘lsa, 1000 0 С va 12000 С da 5 ga teng bo‘ladi.
Metallni qizdirish natijasida uglerodsizlanadi, bu buyum sifatini yomonlashtiradi. Ba’zi vaqtlarda oksidsiz kameralarda qizdirish yoli bilan metal oksidlanishini va kuyindisini kamaytirish mumkin.
Metalni kritik nuqtalaridan yuqori temperaturada qizdirilganda uni strukturasidagi donlar osa boshlaydi. Temperatura oshishi vaqt otishi bilan donlar ham tez kattalashadi. Buni natijasida polatni mexanik xususiyati pasayadi. Bunday hodisani ortiqcha qizdirish deb ataydilar.
Temperaturani kotarilishi natijasida metall strukturasida donlarning boglanganligi buziladi va polat juda mort bolib, chozilgan vaqtda uziladi. Bunday hodisani normal temperaturadan 100-120 0 С yuqoriroq hollarda kuzatiladi.
|
| |