|
Metalni uzunligini ortishiga chozilish koeffitsiyenti deb yuritiladi va u quyidagi formuladan hisoblab topiladi
|
bet | 6/18 | Sana | 31.10.2023 | Hajmi | 1.82 Mb. | | #91697 |
Bog'liq Bolg‘alangan va shtamplangan xomashyoni o‘rganish. 111) O\'zbek xalq musiqa ijodi (H.Nurmatov, N.Yo\'ldosheva) (3), Doc1, O\'rinboyev To\'lqinbek, 2-sinf-tarbiya 2-конвертирован, Kuchlanishlar rezanansi, 1511526652077 Specialized Progra, MAKTABGACHA TA’LIM MUASSASASI TARBIYACHISI SHAXSIGA QO’YILGAN TALABLAR, 1662883821, 11-sinf Matematika fanidan i-chorak uchun test savollari. №1-fayllar.org, Elektronika, Q5o5g654387, Gerontopsixologiya., portal.guldu.uz-MARKETING, Maxsus IP .
Metalni uzunligini ortishiga chozilish koeffitsiyenti deb yuritiladi va u quyidagi formuladan hisoblab topiladi:
yoki
bunda, L1- chozguncha metall uzunligi, мм;
L2-cho‘zilgan metal uzunligi, мм;
F0-cho‘zguncha metallning ko‘ndalang kesimi yuzasi, мм2;
F1- cho‘zilgan metallning ko‘ndalang kesimi yuzasi, мм2;
Metallning absolyut kengayishi:
В=В2-В1 мм
Nisbiy kengayishi:
*100%
Metalni enini oshishiga kegayishi koeffitsiyenti deyiladi:
Bunda, В1- metallarni yoyilguncha kengligi, мм
В2-yoyilgandan so‘nggi kengligi, мм
Yoyish jarayonida metallni vallar yordamida ilib olinib, ular orasidagi qirqimdan o‘tishi kerak.
Metalni vallarga bosimi natijasida ikkita Р kuch hosil bo‘ladi: biri yuqoridagi valni metalga reaksiya kuchi, ikkinchisi esa, pastki valning va ikkita urinma ishqalanish kuchlari bo‘lib ularning umumiy Р va umumiy Т kuchlari deb qabul qilinadi.
Bosim kuchi Р ni ishqalanish kuchi Т ga perpendikulyar bo‘ladi.
9-rasm. Yoyishda hosil bo‘lgan kuchlar
Vallar yordamida metalni ilib olishlik shartini bajarilishini aniqlash uchun kuchlarning gorizontal o‘qqa proyeksiyasini tushiramiz:
2Рsin=2Tcоs
2Р sin< 2Tcоs
Т kuchi metalni vallar orasidan tortsa, Р kuchi esa metallni vallar orasiga kirishga to‘sqinlik qiladi. Shuning uchun metalning vallar orasidan o‘tishi uchun
Тх > Рх (1)
(1) tenglikdan Т/Р=tg, ma’lumki
Т=f*Р ga teng, o‘rniga qo‘ysak,
f- ishqalanish koeffitsiyenti
sinf > tg (2)
f > tg
tg= tg yoki . Lekin, metalni vallar orasidan otishi uchun > bolishi kerak ekan.
Bosilish burchak qancha katta bolsa, bosim qiymati shuncha katta boladi. Tekis jovalar bilan polatni issiqlayin yoygan vaqtda burchakning miqdori =15...240, agar vallarning yuzi gadir-budir bolsa, =320 gacha bolishi mumkin.
Rangli metallarni yoyishda burchakni mikdori =15-20 0, sovuqlayin holda listlarni yoyishda =3-10 0 boladi. Yoyish uchun boshlangich material sifatida metalsozlik sexlarining mahsuloti bolgan ogirligi 25 t va undan ogirroq bolgan polat va rangli metal qotishmalarining quymalari ishlatiladi. Metallarni yoyadigan mashinalarni- Stan deb yuritiladi. Jovalar komplekti stanina bilan birgalikda ishchi kletni tashkil qiladi. Jovalar staninalarning podshipniklarida otiradilar.
Yoyish stanlari bir necha turlarga bolinadilar:
Tayyorlanadigan mahsulot turiga, olchamlariga va sifatiga qarab GOST buyicha:
а) sortli prokat stanlari;
b) list prokat stanlari;
v) sim prokat stanlari;
g) truba prokat stanlari;
d) maxsus prokat stanlari.
Ishchi kletdagi jo‘valarning soniga qarab:
a) ikki jo‘vali reversivmas;
b) ikki jo‘vali reversiv;
v) uch jo‘vali trio stanlar;
g) tort jovali kvarto stanlar;
d) kop jovali stanlar;
ye) unversal stanlar.
Ishchi kletlarning joylashishi usuliga qarab:
a) togri chiziqli prokat stanlari;
b) pogonasimon prokat stanlar;
v) toxtovsiz ishlaydigan prokat stanlari.
Sortli prokat stanlari ikki xil boladi: sodda va fason profilli stanlar. Sodda profili prokat stanlarda, profili sodda geometrik kesimli: aylana, kvadrat, olti qirrali, togri burchakli, yarim oval, uch burchak va hokazo zagotovkalar olinadi.
Sodda profilli sortli prokat fason profilli sortli prokat olish uchun boshlangich xom-ashyo hisoblanadi. Yirik quymalar dastlab yoyib ixchamroq qilib beradigan quvvatli prokat stanlari blyuminglar va slyabinglar deb aytiladi.
Jovalarning diametri 840 dan 1150 mmgacha bolgan blyuminglar
Katta quymalarni ixchamlab, kesimi 140X140 dan 450X450 mmga bolgan zagotovkalar olishga imkon beradi. Bunday kvadrat kesimi zagotovkalar 10-12 tonna va undan ham ogirrok boladi.
Qalinligi 350 mm kengligi 1600 mm va uzunligi 5m bolgan list zagotovkalarni tayyorlash uchun moljallangan quvvatli stanlar slyabinglar deb ataladi.
11-rasm. Fason profilli prokat mahsuloti.
Blyuminglar va slyabinglar ham juda unumli stanlar bolib, yiliga 1.5-2 mln tonna qoymani ixchamlab beradi. Magnitogorsk metalurgiya kombinatida eng yirik listoprokat stani qurilgan bolib, u listlarni qizdirgan holatda yoyadi, stan 165000 m2 maydonni egallaydi. Stanni mexanizmini 2500 ayl/min li elektrodvigatel harakatga keltiradi. Fason profili sortli prokatga, teng tomonli va teng tomonsiz burchaklar, tavr balkalari, shvellerlar, relslar va boshqalar kiradi.
List prokat tort guruhga bolinadi: qalin listli, yupqa listli, keng tasmali, folga.
Qalin listli prokatga 4-60 mm qalinlikdagi, kengligi 600-3000 mm gacha va uzunligi 4-12 mgacha bolgan listlar kiradi.
Yupqa listli polatlarga qalinligi 0.1 dan 3.75 mm gacha, kengligi 600-2200 mm, uzunligi olchovli. Agar list juda yupqa bolsa, u rolonlarda chiqariladi.
Maxsus profilli prokatlarga: zet (Z) shaklidagi, kolona shaklidagi, traktor boshmogi va hokazolar kiradi.
12-rasm. Maxsus prokat mahsuloti.
Prokat stanlari
Prokat stanlari asosiy qismi bitta yoki bir necha ishchi kletdan iborat bolib, unda prokat vallari joylashgan. Vallarni elektrodvigatel harakatga keltiradi.
Prokat stani ikki, uch, tort va kop jovali boladi. Prokat stanlari jovalarini diametri mm hisobida yuritiladi. Misol: stan 250, stan 500.
13-rasm. Prokat stanining sxemasi
1. Ishchi klet
2. Jovalar
3. Koraus.
4. Shpindel
5. Tishli klet
6. Mufta
7. Reduktor
8. Mufta
14-rasm. Prokat staninaning jovalarini profili.
9. Elektrodvigatel
Yoyish jarayoni quyidagicha boladi. Harakat elektrodvigateldan mufta 6, reduktor 5, mufta 4 tishli gildirakka keladi. Tishli kletdagi harakatni shpindel orqali ishchi kletga otadi. Vallar orasidan otayotgan zagotovka val yuzasini kesimini olib yoyilib chiqadi.
Prokat stanlarining jovalarning profili har xil boladi. Misol: mis olish uchun jovalar yuzi tekis boladi, sort, fason maxsus profil olish uchun jova yuzi har xil kesimli boladi.
Jovalar yuzidagi ariqchalarni oyiqchalar deb ataladi. Ikkita jova birgalikda hosil qilgan boshliq kalibr deb yuritiladi. Zagotovka kalibrdan otib, shakllanib, kalibrni shaklini oladi. Kalibrlar ochiq va yopiq boladi. Ochiq kalibrlarda simmetriya oqi parallel, yopiq kalibrlarda esa simmetrik parallel emas.
Kalibrlovchi vallar vazifalariga kora
Ixchamlovchi
Shaklga, profilga yaqinlashtiruvchi
Toza yuza olish uchun
Ikki jovali stanlar oz navbatida reversiv va reversivmas stanlarga bolinadi. Reversiv stanlarda zagotovka har ikki tomonga aylanadi. Reversivmas stanlarda zagotovka faqat bir tomonga aylanadi. Prokat tezligi listlarni chiqarayotganda 7-15 m/sek, tunika yoyishda 35 m/sek boladi.
|
| |