• 7.2. Pedagogik texnikanining tarkibiy qismlari “Pedagogik texnika” tushunchasi ikki tarkibiy qismni o‘z ichiga oladi
    		•

    “Nimanidir  o‘rganishga bo‘lgan




    Download 6,92 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet102/181
    Sana22.05.2024
    Hajmi6,92 Mb.
    #250633
    1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   181
    Bog'liq
    65682317b2659 O\'QUV QO\'LLANMA SUNGISI 2003 doc 15 03 2

    “Nimanidir 
    o‘rganishga bo‘lgan 
    kuchli istak bu ellik 
    foiz muvaffaqiyatdir” 
    Deyl Karnegi 
    O‘qituvchining farovonligi shaxsiy masala emas, chunki uning ruhi o‘quvchilar, hamkasblar 
    va maktab o‘quvchilarining ota-onalariga ta’sir qiladi.
    O‘qituvchining har bir so‘zi nafaqat axborotni olib yuradi, balki unga nisbatan munosabatni 
    bildiradi. O‘quvchilarning javob uchun baholashi-bu o‘qituvchi o‘z ishini qanday qabul qilayot-
    ganini namoyon qiladi, bu sinfdagi munosabatlarga ta’sir qiladi, ta’limda muayyan muhit yaratadi. 
    Tashqi texnika
    -o‘qituvchining jismoniy tabiatida ichki tajribasining timsoli: yuz ifodalari, 
    ovozi, nutqi, harakatlari. O‘qituvchi o‘zini qanday boshqarishni o‘rganishi mumkinligini ko‘rib 
    chiqing, ichki va tashqi texnika unga qanday yordam beradi. 
    Shuningdek, o‘qituvchining tarbiyalanuvchi obyektlar 
    oldida o‘z harakatlarini boshqarishida 
    aktyorlik san’atiga xos 
    bo‘lgan xususiyatlari, 
    ya’ni mimik va pantomimik qobiliyatlari 
    muhim rol o‘ynaydi. Aktyor bir obrazni ma’lum bir muddatda 
    tayyorlab, bir yoki bir necha marotaba bir xil ko‘rinishda sahnada 
    namoyish etsa, o‘qituvchi butun o‘quv yili davomida, har bir darsda 
    yangi mavzuni o‘tilgan mavzular bilan bog‘lab, zamonaviy 
    innovatsion usullar vositasida o‘quvchilar ongiga yetkazish uchun 
    chuqur tayyorgarlik ko‘radi , sinf jamoasidagi o‘ziga xos pedagogik 
    va psixologik muhitni, har bir o‘quvchining shaxsiy xususiyatlarini 
    e’tiborga olib pedagogik faoliyat ko‘rsatishga majbur. Bunday o‘lkan ma’suliyatni yuqori saviyada 
    bajarish uchun o‘qituvchidan yuksak pedagogik texnik tayyorgarlikka ega bo‘lish talab etiladi. 
    7.2. Pedagogik texnikanining tarkibiy qismlari 
    “Pedagogik texnika” tushunchasi ikki tarkibiy 
    qismni o‘z ichiga oladi: 
    1) Pedagogning o‘z xatti-harakatlarini boshqara 
    olish qobiliyati: o‘z organizmidan (mimika, pantomimika) 
    foydalana olish; o‘z kayfiyati va hissiyotlarini boshqarish 
    (psixik zo‘riqishni oldini olish, ijodiy holatni vujudga 
    keltirish); ijtimoiy-pertseptiv qobiliyatlar (diqqat, kuzatuv-
    chanlik, ijodiy tasavvur); nutq texnikasi (nafas olish, 
    ovozini yo‘lga qo‘yish, to‘g‘ri talaffuz, savodli nutq). 
    2) O‘qituvchining shaxsga va jamoaga ta’sir eta 
    olish qobiliyati va u ta’lim va tarbiya jarayonining texnologik tomonini yoritadi, ya’ni didaktik, 
    tashkilotchilik, loyihalash, kommunikativ qobiliyatlar; talablarning texnologik usullarini qo‘ya 
    olish; pedagogik muloqotni boshqarish, jamoa ijodiy ishlarni tashkil eta olish va hakazo. 
    O‘qituvchining pedagogik texnikasi – bu shunday malakalar yig‘indisidirki, u pedagogga 
    tarbiyalanuvchilar ko‘rib va eshitib turgan narsalar orqali ularga o‘z fikrlari va qalbini yetkazish 
    imkonini beradi. Bolalar bilan muomala qilishda pedagogning xuddi ana shu malakalari uning xulq-
    atvorida namoyon bo‘ladi. 
    Pedagogik texnika o‘qituvchi malakalarining shunday yig‘indisidirki, o‘qituvchining eng 
    yaxshi ijodiy xulq-atvoriga, boshqacha qilib aytganda, har qanday pedagogik vaziyatda tarbiya-
    lanuvchilarga samarali ta’sir ko‘rsatishga yordam beradi. 
    Mukammal pedagogik texnika pedagogning vaqti va kunlarini ijodiy ish uchun bo‘shatib 
    beradi, pedagogik o‘zaro ta’sir ko‘rsatish jarayonida bolalar bilan muomala qilishda zarur so‘zni 
    topish yoki muvafaqqiyatli chiqmagan gap ohangini tushuntirishga o‘z fikrini chalg‘itmaslik 

    117 
    imkonini beradi. Pedagogik texnikani egallab olgan o‘qituvchi ovozi bug‘ilgandan yoki o‘zining ish 
    bilan bog‘liq bo‘lmagan kechinmalarini unutishni bilmaslikdan azoblanib yurmaydi. Demak, 
    pedagogik texnikani egallash o‘qituvchining o‘z kasb-faoliyatidan qanoatlanish, darajasining 
    o‘sishiga olib kelishi mumkin. 
    Pedagogik texnika – usullarning xilma-xilligidir. Uning vositalari bo‘lib nutq va muloqotning 
    noverbal vositalari xizmat qiladi. 

    Download 6,92 Mb.
    1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   181




    Download 6,92 Mb.
    Pdf ko'rish