71
zarrachalar bilan kichik massali boshqa zarrachalar ham chiqadi degan gipotezani
aytdi. Buni Fermi neytrino deb atadi. Keyinchalik aniqlanishicha neytrino betta
minus- yemirilishida hosil bo’lar ekan. Betta yemirilishda esa antineytrino hosil
bo’lar ekan.
Betta yemirilish sxemasi quydagicha tasvirlanadi.
0
1
1
A
Z
A
Z
(5.14)
M: tritiyning geliyga aylanishi
Betta - yemirilish yadro ichida neytronning protonga aylanishida ham
bo`ladi
B)
Pzitronli yoki betta +
yemirilish sxemasi quyidagicha tasvirlanadi:
0
1
1
A
Z
A
Z
6
(5.15)
Yadroda pozitronning neytronga aylanishi ham beta+ yemirilishga kiradi.
V)
Elektron yoki e-ushlab olish
(zaxvat).
Bunda yadro birorta ichki elektronni qabul qilib atomdagi uning protonini
neytronga o’tkazadi.
n
1
0
0
1
1
1
(5.16)
M: Beriliyning litiyga o`tishi.
- zarrachalar massasi
- zarrachalarnikidan - 7350 marta kichik, o’rtacha
tezligi 160000 km/s energiyasi 0,001-10 MeV oralig’ida. Shuning uchun bularning
ionlashtirish qobiliyati
zarrachalarnikidan 100 marta kichik. Moddadan o’tish
masofasi esa shuncha kattadir. M: Havoda 40 m.gacha Al da 2 sm va biologik
to’qimada 6 sm. gacha kiradi.
3.
