• Pentium-Ill, Pentium-IV
  • Pentium protsessori. Intel
  • O’zbekiston respublikasi oliy va o ’rta maxsus t a ’lim vazirl1gi mirzo ulug’bek nomidagi




    Download 13,59 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet12/154
    Sana16.02.2024
    Hajmi13,59 Mb.
    #157869
    1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   154
    Bog'liq
    ek 718 -86

    2.5-rasm. Mikroprotsessor
    Mikroprotsessor 140 ta atrofida turli arifmetik va mantiqiy amallarni baja- 
    radi. IBM rusumli kompyuterlarda Intel tipidagi (shu nomli firma ishlab chiq- 
    qan) mikroprotsessorlar ishlatiladi. Bu firma o’z faoliyati mobaynida Intel- 
    8080, 80286, 80386, 80486, Pentium, Pentium Pro (professional) mikroprotses- 
    sorlari ishlab chiqargan bo’lib, hozirda faqat zamon talablariga javob beradigan 
    Pentium-Ill, Pentium-IV protsessorlarinigina bozorga chiqarmoqda, xolos. 
    Shuni aytish joyizki, bu protsessorlar faqat Intel firmasida ishlab chiqarilishi 
    shart emas. Lining litsenziyasi asosida bunday mikroprotsessorlar, ishchi kuchi 
    arzon bo’lgan Janubiy- Sharqiy Osiyo mamlakatlarida ko’plab ishlab chiqaril- 
    moqda. Bundan tashqari, IBM kompyuterlariga moslik shartini bajaradigan 
    boshqa firmalar: AMD, Cyrix, Celeron va hokazolar ishlab chiqqan mikro­
    protsessorlar ham keng qo’llaniladi. Ammo boshqa firmalar ishlab chiqqan 
    mikroprotsessorlar Intel-protsessorlardan umuman aytganda kuchsizroq hisob- 
    lanadi. Hozirda MMX-protsessorli kompyuterlar keng qo’llaniladi. Protsessor- 
    laming tezligi megagerslar (Mgs) sekundda o ’lchanadi.
    MMX Pentium protsessori. Intel firmasining keyingi avlod protsessori 
    sifatida 1997 y il yanvar oyidan boshlab chiqarilayotgan MMX (Matrix Multi­
    plication Extension) Pentium protsessorini aytish mumkin. Dastavval bu pro- 
    tsessor matritsalami ko’paytirish uchun kengaytma nomi bilan atalgan bo’Isa, 
    keyinchalik MultiMedia Extensión-multimedia uchun kengaytma deb atala 
    boshladi. Bu yangi protsessomi ishlab chiqishdan maqsad, keyingi yillarda 
    ommaviy qo’llanilib borilayotgan kompyuteming multimedia (ovozi, grafik, 
    tasvir) imkoniyatlarini har tomonlama barkamollik darajasiga ko’tarish 
    multimedia amaliyotlami tez bajarishni ta’minlashdan iborat. Bu amallar 
    qatoriga, jum ladan multimedia berilganlarini, ikki va uch o’lchovli grafikalami 
    tez bajarish kiradi. Shu bilan birga bu protsessor ko’paytirish va qo’shish 
    amallarini ko’proq ishlatadigan amaliy dasturlarda amallarni tezroq bajarishga 
    qaratilgan. Shuning uchun ham uni ko’proq matematik soprotsessomi talab 
    qilmaydigan, butun sonlar bilan ishlash bilan bog’liq masalalami yechishda 
    qo’llash maqsadga muvofiq bo’lsada, tajribalar uning har tomonlama ustunligini 
    ko’rsatadi.
    Hozirda rivojlanayotgan parallel algoritmlar va hisoblashlar uchun ham u 
    qo’l keladi. Shu bilan birga bu protsessor qo’zg’aluvchi vergul holatidagi sonlar 
    bilan ishlashni «yoqtirmaydi». Bunday sonlar bilan ishlash uchun maxsus dastur
    20


    ¡nterfeysi mavjud. U Maykrosofit firmasining Direct 3D (3 o ’lchovli ¡nterfeysi) 
    dir. Shuning uchun ham uning hozirda ko’p tarqalayotganligiga ajablanmasa 
    ham bo’ladi.
    X otira
    Xotira kompyuterda dasturlar va ma’lumotlami, amal 
    natijalarini 
    saqlaydigan qurilma. Xotiraning turlari ko’p: tezkor, doimiy, tashqi, kesh, video 
    va boshqalar.
    Tezkor xotira kompyuterning muhirn qismi bo’lib, protsessor undan 
    amallami bajarish uchun dastur, ma’lumotlami oladi va anialni bajarib, natijani 
    yana unda saqlaydi. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, kompyuter o’chirilsa, 
    tezkor xotirada saqlanayotgan dasturlar va ma’lumotlar yo’q bo’lib ketadi. 
    Shuning uchun ulami qattiq diskda yoki disketalarda saqlab qolish kerak. 
    Kompyuter ishlab turganda elektr tokini ogohlantirmasdan o ’chirish, umuman 
    aytganda, katta zarar keltirishi mumkin. Barcha turdagi xotiralar uchun muhim 
    tushuncha uning hajmidir. Kompyuterlarda ma’lumot birligining eng kichik 
    o’lchovi sifatida bayt qabul qilingan bo’lib, I bayt 8 bit (ikkili raqam)ga teng. 
    O ’z navbatida bayt bir simvolni (belgini) tasvirlaydi. Familiyangizni 
    kompyuterga kiritish uchun familiyangizda nechta h arf bo’lsa, u xotirada 
    shuncha bayt joyni egallaydi. Xotira hajmi birligi sifatida kilobayt qabul 
    qilingan va u К bilan belgilanadi. O ’z navbatida bir kilobayt 10240 baytga teng. 
    1024 kilobayt esa 1 Mbayt (Megabayt)ga teng.
    Xotiraning katta-kichikligiga qarab u yoki bu dasturlar majmuini ishlata 
    olish mumkin. Misol uchun 1 Megabayt xotiraga ega kompyuterlarda faqat 
    DOS 
    tizimida 
    ishlash 
    mumkin 
    bo’lsa,4 
    Megabaytli 
    kompyuterlarda 
    imkoniyatlari ko’proq bo’lgan dasturlami, xususan W INDOWS 3.1,3.11 dastur- 
    larini ishlatish mumkin. WINDOWS 95 ni to’laqonli ishlashi uchun 16 Mega­
    bayt xotira va kamida 486 protsessorli kompyuter, WINDOWS 98, 2000 
    Amaliyot tizimida ishlash uchun, Foto Shop, Corell Drawe va boshqa hozirgi 
    zamon dasturlarini ishlatish uchun kamida 32 Mbayt xotirali va PF.NTIUM_2,3 
    protsessorli kompyuterlar lozimdir. Bu ko’rsatkichlar yangi protsessorlar va 
    dastur mahsulotlarini paydo bo’lishi bilan yil sayin oshib boradi.
    Doimiy xotira. Kompyuterlarda ma’lumotlar unga avvaldan joylashtirilgan 

    Download 13,59 Mb.
    1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   154




    Download 13,59 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O’zbekiston respublikasi oliy va o ’rta maxsus t a ’lim vazirl1gi mirzo ulug’bek nomidagi

    Download 13,59 Mb.
    Pdf ko'rish