• W in NT s e rv e r - am aliyot serveri sifatida
  • W in NT- m a’ lu m o tla rn i zaxiralash serveri
  • W in NT- uzoqdan tu rib ishlash serveri
  • O’zbekiston respublikasi oliy va o ’rta maxsus t a ’lim vazirl1gi mirzo ulug’bek nomidagi




    Download 13,59 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet99/154
    Sana16.02.2024
    Hajmi13,59 Mb.
    #157869
    1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   154
    Bog'liq
    ek 718 -86

    W in NT fa y l serv e r sifatida
    Serveming bu funksiyasi katta hajmdagi ma’ lumotlami jamoa bo’ lib 
    foydalanish maqsadida saqlovchi ombor sifatida yoki lokal kompyuterda 
    m a’ lumotlami saqlash maqsadga muvofiq bo’ lmagan holda ishlatiladi.
    W in NT s e rv e r - am aliyot serveri sifatida
    Keyingi yillarda yuqori unumli kompyuterlar asosiy «katta» ishlami o’zida 
    mujassamlashtirib, lozim bo’ lganda lokal kompyuterlar, turli amaliy ishlami 
    bajarishga moslashtirilmoqda. Bunda mijoz-server modeli ishlaydi deb 
    hisoblanadi.
    Win NTda tashkil qilingan mijoz-server modeli turli amaliy dasturlardan 
    foydalanish imkoniyatini beradi. Bu amaliyotlarga birinchi navbatda ma’ lu­
    motlar bazasini boshqarish tizimlari, informatsion ti/.imlar, boshqarish tizimlari, 
    elektron jadvallar, turli muharrir dasturlar, ilmiy texnika va boshqa sohalarga 
    oid masatalar kiradi.
    Shuning uchun ham Microsoft Back Office tarkibiga SQL Server - 
    m a’lumotlar bazasi serveri, tizimni boshqaruvchi server - Microsoft System 
    Management Server, Microsoft M ail - aloqa serveri, hundan tashqari turli firma 
    va tashkilotlaming: IBM, Infomix, Oracle serverlari. HP, DEC, Logs Saros, 
    Platinum tizimlari, moliya tarmoqlarini boshqarish va ko’p boshqa tizimlar 
    kiritilgan.
    W in NT- m a’ lu m o tla rn i zaxiralash serveri
    Win NT da fayllaming zaxira nusxalarini yaratish imkoniyati mavjud 
    bo’ lib, bu ish maxsus foydalanuvchi administrator tomonidan belgilanadi. U bu 
    nusxalam i 
    magnit Icntalarida, 
    kassetalarda saqlab turadi. 
    Bu 
    ishni 
    avtomatlashtirish vositasi ham mavjuddir.
    W in NT- uzoqdan tu rib ishlash serveri
    Uzoqdan turib kompyuterdan foydalanish xizmati (Remote Accès Service- 
    R A S) ikki qismdan iborat: Win NTserver bilan kompyuterda o’matiladigan 
    server va MS DOS, Windows , ishchi guruhlari uchun Windows, Win NTishchi 
    stansiyasi mijoz sifatida o’m atiladigan mijoz qismlaridan iborat.
    160


    Ishchi stansiyasi foydalanuvchisi uzoqdan turib ishlash serveri orqali, o’/.ini 
    oddiy tarmoqda ishlaydigandek his qiladi. U mavjud fayllardan, printerdan 
    foydalanishi, IA server orqali joylarga ulanishi, va eleklron pochta orqali 
    o’zgalar bilan aloqa qilib turishi mumkin. Bunday holatda, aloqa qilish qiyin 
    bo’ lgan cho’l va boshqa sharoitlarda sun’iy y o ’ ldosh orqali kompyuterlar 
    tarmog’ idan foydalanish imkonini yaratadi. Bir vaqtning o’zida uzoqda 
    joylashgan mijozlar bilan PPP va SLTP protokollari orqali bir vaqtda 256 
    sessiya orqali aloqa qilish imkoniyati mavjud. Bunda PPP protokoli turli rusumli 
    kompyuterlardan tuzilgan.
    Ro’yxatdan o'tish ja ra y o n i
    Ro’yxatdan o’tishning altemativ jarayoni Win NT Serveming foydalanishga 
    ruxsat etilmaganligining birinchi pog’onasidir. Y a’ni himoyaning birinchi 
    boshlanishidir.
    Bu jarayon C'trl+Alt+Del ni bosish va taklif oynasi hosil bo’lishi bilan 
    boshlanadi. Unda Welcome -xush kelibsiz oynasi paydo bo’ ladi. Unda kirish 
    uchun Ctrl+Alt+Del to log on ma’ lumoti paydo bo’ ladi. Shundan keyin 
    ikkinchi Welcome oynasi paydo bo’ ladi. Unda U ser name (foydalanuvchi 
    nomi) va Password - parol kiritiladi. So’ngra 
    O K
    klavishasi bosiladi.
    Bunda foydalanuvchining o’z nomi, ishchi stansiyasi yoki domenning 
    server nomi (kirishi lozim bo’lgan) hamda parol kiritiladi. Agar nom yoki parol 
    noto’g’ ri kiritilsa, unda tizim serverga kirish mumkin em asligi haqida ma’lumot 
    beradi.
    Agar yuqorida keltirilgan uchta komponent to’g ’ri tanlangan bo’lsa, tizim 
    foydalanuvchini identifikatsiya qilish bosqichiga o’tadi. Tizim foydalanuvchi 
    parametrlarini SAM (himoyaning budjet menedjeriga) uzatish yo’ li bilan 
    identifikatsiya qiladi. Tizim parol va nomni domendan foydalanuvchilar baza- 
    sida joylashgan ma’ lumot bilan solishtiradi. Domen deb umumiy budjet 
    bazasiga va himoyani amalga oshirishning yagona siyosati mavjud kompyuter 
    majmui tushuniladi.
    Agar nom va parol ustma-ust tushsa, unda server ishchi stansiyasini boxabar 
    qiladi. Bunda server foydalanuvchi ega bo’ lgan imtiyozlar va boshqa 
    ma’lumotlami ham inobatga olib qo’yadi. Agar foydalanuvchi budjetga ega 
    bo’ lsa, himoya qism tizimi foydalanuvchiga taalluqli kirish markeri (belgisi) 
    obyektini tuzadi. Unda himoya identifikatori (SID), foydalanuvchi nomi va u 
    kiruvchi guruhlaming nomlari saqlanadi. Protsess (marker kombinatsiyasi) 
    subyekt deb ataladi.
    Welcome oynasida parol va nom kiritilishi bilan himoyalanish jarayoni 
    amalga oshiriladi.
    Oyna sarlavhasini o’zgartirish uchun Ligal Notice Cartion: RKG-SZ ni ikki 
    marta sichqoncha yordamida bosish lozim. Unda String Editor oynasi paydo 
    bo’ladi va unda ixtiyoriy ogohlantiruvchi jumlani kiritish mumkin.
    161


    Shaxsiy foydalanishni boshqarish elementlari resurs egalariga kimlar 
    ulardan foydalanish huquqiga ega va bu huquqdan qay darajada foydalanishi 
    mumkinligi imkoniyatini beradi. Tizim resurslari tizimning o’zi, fayllar va 
    kataloglar, birgalikda foydalaniladigan printerlar va boshqa obyektlarni o’z 
    ichiga oladi.
    Win NT quyidagi uskunalar yordamida resurslarga kirishni nazorat qiladi.

    Download 13,59 Mb.
    1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   154




    Download 13,59 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O’zbekiston respublikasi oliy va o ’rta maxsus t a ’lim vazirl1gi mirzo ulug’bek nomidagi

    Download 13,59 Mb.
    Pdf ko'rish