Pedagogik dasturiy vositalarning gipermatn hujjatlarini

9- MODUL: O‘ZBEK TILINI MASOFADAN O‘QITISH 
MASALALARI 
 
9.1. Masofaviy ta’lim va uning o‘ziga xosliklari 
Avvalo, masofadan o‘qitish usuli va uning tarixi haqida 
ma’lumotlarni bermoqchimiz. Bugungi kunda AQSHning Stenford 
universiteti, Massachusets Texnologiya instituti (MTI) kabi bir necha 
nufuzli oliy o‘quv yurtlari bepul “onlayn” kurslarini taqdim etmoqda. 
Tajriba tariqasida ilk bor tashkil etilayotgan mazkur darslar 
dunyoning barcha davlatlaridagi talabalar uchun ochiq. Qizig‘i 
shundaki, ushbu kurslarda o‘qish mutlaqo bepul va ularni 
muvaffaqiyatli tamomlaganlarga diplom (sertifikat) ham beriladi 
(ayrim kurslar tekin sertifikat berishadi lekin ko‘p kurslarda ma’lum 
bir to‘lovdan keyin sertifikat olish mumkin). Bu qanday boshlangan 
edi? Internet orqali o‘quv materiallarini bepul va erkin tarqatishga 
mo‘ljallangan 
“Ochiq darsxona” (Open courseware) deya 
nomlanuvchi elektron tizim bundan o‘n yilcha muqaddam MTI 
tomonidan tashkil etilgan edi. Shundan so‘ng yuzlab boshqa kollej va 
universitetlar ham o‘quv materiallarini internetga barcha uchun bepul 
va ochiq qo‘yish amaliyotini yo‘lga qo‘ydi. Bugunga kelib MTI va 
Stenford universiteti ushbu amaliyotni yangi bosqichga ko‘tarishga 
qaror qildi. Ular endi nafaqat kursda o‘tiladigan materiallarni, balki 
darsning o‘zini ham bepul taqdim etishmoqda. 
Stenfordda kompyuter bo‘yicha ikki mutaxassis dastlab “Sun’iy 
intellekt faniga kirish” (Introduction to Artificial Intelligence) nomli 
bepul “onlayn” kurs tashkil etdi. Dunyoning 190 dan ortiq 
mamlakatidan jami 160 mingdan ziyod talaba kursga yozildi. 
Ko‘ngillilar yordamida kurs materiallari qisqa muddat ichida 
dunyoning 44 tiliga tarjima ham qilindi. Ishtirokchilarning 23 ming 
nafari 
kurs 
materiallarini 
to‘liq 
tamomlab, 
imtihonlardan 
muvaffaqiyatli o‘tdi hamda ushbu kursni bitirganlik to‘g‘risidagi 
guvohnomaga ega bo‘ldi. 
2012-yilda Stenford universiteti yana beshta bepul “onlayn” 
kursni tashkil etdi. Ularda o‘qiyotgan talabalar soni yarim millionga 
yaqinlashgan. Bu borada Massachusets Texnologiya instituti ham 
faollik ko‘rsatmoqda. O‘quv yurti tashabbusi bilan internet orqali 
bepul darslar beradigan “MITx” nomli yangi notijorat tashkiloti 
tuzildi. “ MITx ” qoshida ochilgan birinchi kurs – “Sxemalar va 
116

elektronika” darsida qatnashish uchun yuz mingdan ziyod talaba 
ro‘yxatdan o‘tdi. “MITx” internet sahifasida yozilishicha, ro‘yxatga 
yozilganlarning kamida 20 ming nafari dars mashg‘ulotlarida to‘liq 
va faol ishtirok etmoqda. 
Prinston 
universiteti, 
Berklidagi Kaliforniya 
universiteti, 
Michigan An-Arbor hamda Pensilvaniya universitetlari ham 
hamkorlikda bepul “onlayn” kurslarini tashkil etmoqda. Ushbu 
kurslar “Coursera” deb nomlangan internet saytida jamlangan. 
“Coursera”dan kurslarni nomlari va yo‘nalishi bo‘yicha yoki ularni 
taqdim etayotgan universitetlar bo‘yicha qidirib topishingiz mumkin. 
Bepul darslarni taqdim etuvchi yana bir sayt “Udacity” bo‘lib, u ham 
“Coursera ” bilan birgalikda Stenford universiteti mutaxassislari 
tomonidan bunyod etilgan
1
. 
Ommaviy onlayn ochiq kurslarning soni ko‘p bo‘lganligi sababli, 
aynan sizga kerak bo‘lgan kursni topish uchun maxsus internet 
servislar mavjud bo‘lib, bu servislar orqali siz o‘zingiz uchun 
qiziqarli bo‘lgan kurslarni topishingiz mumkin. 
Bular quyidagilar: 

coursebuffet.com 

degreed.com 

academicearth.org 

mooc.studentadvisor.com

knollop.com 

eclass.cc 

mooc-list.com 

mooctivity.com 
Dunyoning nufuzli universitetlari taqdim etayotgan ushbu bepul 
“onlayn” kurslari: 

Coursera.org – https://www.coursera.org/ 

EdX – https://www.edx.org/ 

Udemy – https://www.udemy.com/ 

LinguaLeo – http://lingualeo.ru/ 

busuu – http://www.busuu.com/enc/ 

TED – http://www.ted.com

Soursera. Rasmiy sayti: www.coursera.org. 
1
Peter Wallet. Information and communication technology in education in 
Asia. –Montreal: UNESCO UIS. 2014. – 65 p. 
117

Ushbu ingliz tilidagi loyiha har xil bilimlar bosqichi bo‘yicha 
kurs tizimlarini o‘tkazadigan universitetlar bilan hamkorlik qiladi. 
Tinglovchilar faqatgina kurslarni o‘qibgina qolmasdan, kursdoshlari 
bilan gaplasha oladilar, Soursera OOOK testlar va imtihonlar 
topshiradilar.

Download 3,18 Mb.