• Tut bargining tashqi va ichki tuzilishi.
    		•

    -rasm. Tuttanasiningichkituzilishi




    Download 11,98 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet106/175
    Sana16.11.2023
    Hajmi11,98 Mb.
    #99770
    1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   175
    Bog'liq
    Ipakchilik fanidan amaliy laboratoriya mashgulotlari

    75-rasm. Tuttanasiningichkituzilishi
    A-biryilliknavdaningko’ndalangkesimi: 1-o’zak; 2-birlamchiyog’ochlik; 
    3-ikkilamchiyog’ochlik; 4-kambiy; 5-ikkilamchilub; 6-ko’chmapo’stloq; 7-
    o’zaknurlari. 
    B-ko’pyilliktuttanasiningko’ndalangkesimi: 
    1-uzak; 
    2-
    birlamchiyog’ochlik; 3-ikkilamchiyog’ochlik; 4-kambiy; 5-ikkilamchilub; 6-
    ko’chmapo’stloq; 7-yillikhalqalar; 8-ko’klamgiyog’ochlik; 9-kuzgiyog’ochlik; 
    10-yupqadevor; 11-qalindevorlipo’stloq; 12-o’zaknurlari 
    Tut navdasida po’stloq to’qimasi asosan oziq moddalarga boy bo’lgan 
    parenxima to’qimasidan tuziladi, ya’ni unda o’zidan organing moddalarni 
    o’tkazadigan tursimon naylari va mexanik vazifani utovchi po’stloq tolalari 
    bo’ladi. Pustlok talalarini bir qanchasi yig’ilib, tola xalqasini tashkil qiladi. 
    Pustloq parenximalari orasida to’p bo’lib joylashgan sutlama naylar bo’ladi. 
    Ularning ichida sutsimon shira harakat etib turadi. 
    Kup yillik tut tana va shoxlarning ko’ndalang kesimi bir-biridan keskin 
    farq qiluvchi ikki qismga (zona) bo’linadi: tashqi, ok jigarrangdagi - zabolon 
    qismi va ichki to’q kizgish- to’q jigar) rangdagi - yadro qismi) Ikkala qismda 
    (zonada) ham yillik xalqalar aniq ko’rinib turadi. Yillik xalqalar oraligining 
    kengligi tutga qo’llanilgan agrotexnika, ya’ni o’sish sharoitiga bog’liqdir. 
    qanchalik yadroli yogochlik qismi qattiq, mustahkam bo’lsa, shunchalik sanoatda 
    (yogochsizlikda) yuqori baholanadi. 

    202 
    Demak, tut tanasining eng muhim qismi po’stloq to’qimalari va o’zak 
    tevarakligidir. 
    Tut bargining tashqi va ichki tuzilishi. Ipak qurti monofag, ya’ni faqat tut 
    bargi bilan ovqatlanadi. Shu sababli tutchilikning oldiga qo’ygan eng asosiy 
    maqsadi tut daraxtlarida olinadigan barg hosilini tobora oshirish va uni sifatini 
    yaxshilashdir. 
    Shu bilan birga, barg o’simlikni eng muhim organlaridan biri hisoblanadi. 
    Unda fotosintez, ya’ni havodan SO
    2
    o’zlash-tirib, organik moddalarni hosil 
    qilish, nafas olish (organik moddalarni oksidlantirish) va transpirasiya (suvni 
    bug’latish) kabi murakkab fizik va ximik hodisalar bo’lib turadi. 
    Barg o’sish konuni oldidagi meristema hujayralaridan hosil bo’ladi. Barg 
    bilan novda o’rtasidagi kultikda kultik kurtaklari rivojlanadi. Barg oldin tepa 
    uchidan keyin tubidan boshlab usa boshlaydi. 
    Tut bargi oddiy bo’lib, u besh barmoqsimon tomirlaydi. Tut bargi barg 
    plastinkasi, bandi va barg yonligidan iborat. Barg bandi barg plastinkasini 
    novdaga tutashtirib turadi; uni perpendikulyar holatda quyoshga yunaltiradi, 
    hamda shamolning barg plastinkasiga urilish kuchini susaytiradi. 
    Tutning navi va o’sish sharoitiga qarab bargning rangi och yashildan to’q 
    yashilgacha tusda bo’lishi mumkin. Bundan tashqari ipak qurtiga ovqat sifatida 
    foydalanilmaydigan-bargi sarg’ish-tilla rangli tut navi ham bor. 


    Download 11,98 Mb.
    1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   175




    Download 11,98 Mb.
    Pdf ko'rish