O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi bekkamov. Ch. I, Hamdamova. E. I, Narbayeva. M. K, Ismatullayev. H. T

Download 11,98 Mb. Pdf ko'rish
bet	14/175
Sana	16.11.2023
Hajmi	11,98 Mb.
	#99770

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 175

Bog'liq
Ipakchilik fanidan amaliy laboratoriya mashgulotlari
JIZZAX POLITEXNIKA INSTITUTI, deadline KTE kunduzgi, 1-mustaqil ish Matlab 6.1, Samarqand veterinariya meditsinasi instituti, O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

Asosiy tushunchalar: Ipak qurti muskullarining tuzilishi.

Kerakli materiallar va jihozlar: Uslubiy qo’llanmalar, tirik yoki
fiksasiyalangan 5-yoshdagi tut ipak qurtlari, ipak qurtining muskullari, qon
aylanish sistemasi, nafas olish sistemasi, nerv sistemasi, ovqat hazm qilish
sistemasi tasvirlangan rangli jadvallar.
Asosiy tushunchalar: Ipak qurti muskullarining tuzilishi. Hayvonlarning
hamma harakatlari muskullar yordamida amalga oshiriladi. Hayvonlarda silliq va
ko’ndalang-targ’il, hasharotlarda esa faqat ko’ndalang-targ’il muskullar mavjud.
Hasharotlarning muskullari tuzilishi jihatidan bir-biridan keskin farq qiladi.
Umurtqali hayvonlarda muskul tolalari biriktiruvchi to’qima qavati bilan
qoplangan bo’lib, ayrim guruhni tashkil kiladi va turlicha kuchga ega bo’lgan
muskullar to’plamini hosil qiladi. Hasharotlarda esa har bir muskul tolasi bir-
biridan alohida-alohida joylashadi. Muskul bog’lamlarining ayrim birikmalari
umumiy yoki alohida paylar yordamida biror nuqtaga birikadi va bundan
yelpig’ich holida chiqib, qarama-qarshi tomonlarda joylashgan bir nechta
nuqtaga birikadi. Shuning uchun hasharotlarda har bir muskul tolasi alohida
muskul hisoblanadi.
Qurtning bosh tomonida uning o’simtalari, mo’ylovi, jag’lar, ostki lab,
paypaslagichlar va boshqalarni harakatga keltiruvchi muskullar joylashgan.
Ovqat hazm qilish sistemasida ichakning bo’ylama (uzunasiga) va xalqali
muskullari, hamda yurak ish faoliyati bilan bog’liq qanotsimon muskullar

24
mavjud. Muskullarning ishlashi nerv sistemasi faoliyati bilan bevosita bog’liq,
shuning uchun muskullarda nerv tugunlari juda ko’p bo’ladi.
Muskullar ishlayotgan vaqtda juda ko’p oziq moddasi va kislorod talab
qiladi. Shuning uchun ham ularga juda ko’p miqdorda mayda nafas tolalari –
traxeolalar tutashgan, bundan tashqari har bir muskulga gemolimfa oqib keladi
va undagi oziq moddalar biriktiruvchi to’qima pardasi orqali o’tadi.
Ipak qurtlarida to’g’ri chiziq bo’ylab joylashgan muskul tolalari paylar
orqali terining ikki qarama-qarshi nuqtasiga birlashgan. Qurtda hammasi
bo’lib ko’ndalang 268 ta, qiyshiq 168 ta va o’zunasiga ketgan muskullar
110 ta bo’lib, ularning ish faoliyati o’zaro bog’liq.

Download 11,98 Mb.

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 175

Download 11,98 Mb.

Pdf ko'rish