254
LUG’AT
№
O’zbekcha
Ruscha
Inglizcha
1
Mehnat
Труд
Labour
2 Ta’lim bermoq
Обучить
Educate
3 Foydalanish
Заявление
(применение)
Application
4 Qobiliyatli
Способный
Capable
5 Kompyuter
Компьютер
Computer
6 Xulosa
Заключение
Conclusion
7 Hunar
Ремесло
Craft
8 Muhokama qilmoq,
tortishmoq
Дебаты
Debate
9 Talab
Требование (спрос) Demand
10 Ko`rsatmoq
Демонстрировать
Demonstrate
11 Isbot, ko`rgazma
Демонстрация
Demonstration
12 Jihozlamoq
Оборудовать
Equip
13 Asosiy, muhim
Существенный
(необходимый)
Essential
14 Baho, baholamoq
Оценка (смета)
Estimate
15
Mashq
Осуществление
(упражнение)
Exercise
16 Ko`rgazmaga qo`ymoq Выставка
Exhibit
17 Tajriba
Опыт
Experience
18 Tushuntirmoq
Объяснить
Explain
19 Oliy ta`lim
muassasasini bitirmoq
Дипломированный
специалист
Graduate
20 Sarlavha
Заголовок
Headline
21 Fikr, g`oya
Идея
Idea
22 Yoritmoq
Осветить
Illumine
23 Tasavvur qilmoq
Вообразить
Imagine
24 Mustaqillik
Независимость
Independence
25 Mustaqil
Независимый
Independent
26 Ko`rsatmoq
Указать
Indicate
27
Yakka
Индивидуально
Individually
28 Pichoqlar ruchka,
tutqich
Ножи
Knives knob
255
29 Qiyin, mehnatsevar
Лаборатория
Laborious
30 Mehnat
Трудолюбивый
Labour
31 Dars, mashg`ulot
Оформление
Lesson
32 Lug`at
Позволял
Lexicon
33 Savodli, o’qimishli
Ответственность
Literate
34 Mashina
Литература
Machine
35 Dastgoh
Машина (механизм) Machine-tool
36 Asosiy printsiplar
Машиностроительн
ый
Major principles
37 Ishlab chiqarish
Главные принципы Manufacture
38
Tushuncha, fikr
Уведомить
Notion
39 Og`zaki
Устный
Oral
40 Sayohat, ekskursiya
Пикник
Outing
41 Ishlab chiqarmoq
Произвести
Produce
42 Zakovat li, zehni
o`tkir, topqir
Проницательный
Sagacious
43 Fan
Наука
Science
44 Qaychi
Ножницы
Scissors
45 To’rtburchak
Квадрат (площадь) Square
46 Po`lat
Сталь
Steel
47 Ta`lim olmoq, kabinet Изучение
Study
48 Muvaffaqiyatga
erishmoq
Преуспейте (в)
Succeed (in)
49 Yangiliklar
Новости
Tidings
50 Yig`ishtirmoq
Опрятный
Tidy up
51 Ustaxona
Симпозиум (цех)
Workshop
52
Metal kesuvchi
dastgoh
Металл,
сокращающий
машину (механизм)
Metal cutting
machine
53 Tokarlik vint qirqar
stanoklari
Турнер винт
вырезал станки
The turner the
screw carved
machine tools
54 Tokarlik revolver
stanoklari
Турнер
автоматически
возобновляемые
станки
The turner
revolving
machine tools
257
GLOSARIY
Asos – bir yoki bir necha detalni kerakli xolatda o’rnatish uchun
xizmat qiluvchi detal. Asosning shakl vazifasiga mos ravishda char
torli bo’ladi.
Agat – xalsedon
qattiq tosh turiga kirib, o’zining rang-barangligi va
juda chiroyli ko’rinishi bilan ajralib turadi.
Absolyut, mutlaq – Shak shubhasiz, biror narsaga nisbatan
berilmagan, to‘la (umumiy), mutlaq va cheklanmagan ma'nolarini
ifodalaydigan so‘z. Masalan: asbobning mutlaq (to‘la, umumiy)
xatoligi.
Ariqchalar – detal sirtida turli shakllarda va uzunlidikda yo’niladigan
chuqurliklar.
Bolt – bir uchida rezba yo’nilgan, ikkinchi uchida kallakli biriktirish
detali. Kallagi ishlatish maqsadida mos ravishda turli shakllarda
bo’ladi. Kallagi olti qirrali prizma shaklidagi boltlar ko’p
ishlatiladi.
Balans – fransuzcha balansi, aynan tarozi, atamasi o‘zbekchasiga
muvozanat, muvozanatlash kabi ma'nolarda qo‘laniladi.
Dizayn – bu zamonaviy sanoatda ishlab chiqarishda yo’qolgan
madaniy muvozanatni tiklash usulidir.
Dempfirlash (so‘ndirish) – tuzilmaning tebranishlarini majburiy
so‘ndirish yoki ularning tebranish kengliklarini yo‘l qo‘yilgan
chegaragacha kamaytirish.
Diapazon (oraliq kenglik) – biror
bir kattalik yoki biror bir narsa xajmining o‘zgarish chegarasi.
Daraja bo‘linmasining uzunligi – o‘lchash vositalarining daqiqasiga
yozilgan daraja belgilaridan ikki yonma
- yon joylashgan belgi
orasidagi masofa.
Dopuski (Qo‘yimlar) – biror qurilma parametrlarining berilgan
aniqlik sinfiga mos keladigan yaxlitlangan qiymatidan shu
parametr sonli tavsifining yo‘l qo‘yilgan darajadagi og‘ishi.
Dasta – mashina va mexanizmlarni qo’l bilan ushlab boshqarish
uchun xizmat qiluvchi detal. Detallar qo’l bilan ushlab, burash,
aylantirish uchun qulay bo’lgan shakllarda yasaladi. Bulardan
tashqari detallarning turlari ko’p bo’lib har bir mashinada zarur
detallar foydalaniladi. Har bir detal o’ziga xos tuzilishga ega
258
bo’lib, ularning shaklini hosil qiluvchi qismlar alohida nomlar
bilan ataladi. Ularning ayrimlari quyidagilar.
Dulava – tuxumsimon yoki to’rtburchak
shakldagi mis laganlarning
yon tomonga ayrilib yana davom etib pastga qayrilgani. Bu
laganlar ham juda chiroyli qilib ishlangan.
Davlat tassarrufidan chiqarish – davlat mulki hisobidan boshqa
nodavlat mulk shakllarining vujudga keltirilishi.
Elektr zanjirlari – deb, elektr toki hosil qiluvchi va uni olinishini
ta`minlash uchun berk yo`l hosil qiladigan qurilmalar yig`indisiga
aytiladi.
Erkin bolg‘alash – bu ishlovda bolg‘ani pastki qo‘zg‘almas
bo‘yog‘iga qo‘yilgan zagotovka bolg‘a babasining ustki val,
shatun, tishli g‘ildirak kabi buyumlar ishlab chiqariladi.
Hajmiy shtamplash – bu ishlovda zagotovkani maxsus asbob
(shtamp)ning qo‘zg‘almas yarim pallasi o‘yiq bo‘shlig‘iga qo‘yib
qo‘zg‘aluvchi ustki yarimpallasi bilan bosim orqali (bolg‘alarda
yoki presslarda) ishlovga aytiladi. Bu ishlovda bu bo‘shliq
materialning plastik deformatsiyalashi hisobiga to‘ladi. Shtamp
bo‘shlig‘ining shakli va o‘lchamlari olinadigan buyum shakliga va
o‘lchamlariga mos bo‘ladi. Bu ishlovlarda tirsakli vallar, shkivlar,
klapan, bolt kabi xilma-xil buyumlar ishlab chiqariladi.
Ishlab chiqarish usuli – ishlab chiqaruvchi kuchlar va ishlab
chiqarish munosabatlari birligi hamda o’zaro ta’siri.
Ishlab chiqaruvchi kuchlar – ishlab chiqarishning shaxsiy va
moddiy omillari, ya’ni ishchi kuchi bilan ishlab chiqarish vositalari
birligi.
Ishkalak – ishkalak band, mis laganlarni markazi to’rtburchak romlar
chegarasi bilan chegaralangan naqsh kompozisiya. Uning bu
romlari naqshlar bilan to’ldiriladi.
Ijtimoiy –
iqtisodiy munosabatlar – bu kishilar uchun zarur bo’lgan
hayotiy ne’matlarni ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash va
is’temol qilish jarayonida vujudga keladigan munosabatlar.
Ishlab chiqarishning texnologik usuli –
mehnat vositalari,
materiallar, texnologiya, energiya axborotlar va ishlab chiqarishni
tashkil etish majmui.
