Bog'liq Elektr stansiyalari va tarmoqlarini ishlatish
Generatorlarni suyuqlik bilan bevosita sovitish Generatorlarning suyuqlik bilan bevosita sovitishning amalga
oshirishda sovituvchi suyuqlik sifatida, vodorodga nisbatan issiqlik ajratish
qobiliyati ancha yuqori bo‘lgan, distillangan suv yoki moy qo‘llaniladi va
natijada generatorlarning o‘lchamlarining o‘zgartirmay birlik quvvatining
yana ham orttirish imkoniyatini beradi.
Distillangan suv sovituvchi modda sifatida moyga nisbatan ko‘p
muhim afzalliklarga ega: issiqlik ajratish xossasi ancha yuqori, yong‘inga
xavfsiz. Shuning uchun ishlab chiqariladigan kuchli generatorlar
ko‘pchilik hollarda suv bilan sovitiladigan qilib yasaladi.
Rotor va statorning chulg‘amlarining suv bilan sovitish kapsulali
gidrogeneratorlarda ham qo‘llanilmokda.
Generatorning rotorining suv bilan bevosita sovitishning amalga
oshirish katta qiyinchiliklar bilan bog‘liq, aylanayotgan rotorga suv
keltirish ayniqsa qiyinchilik tug‘diradi.
Suv bilan stator chulg‘amining hamda vodorod bilan bevosita rotor
chulg‘amining va aktiv po‘latning birgalikda sovitish bo‘lgan
turbogeneratorlar xam qo‘llaniladi. Kombinatsiyalangan sovitish tizimiga
ega generatorlar: rotor suv bilan sovitiladi, stator (chulg‘am, aktiv po‘lat
va konstruktiv elementlar) esa kabel moyi bilan sovitiladi.
Turbogeneratorlarning statorlarining moy bilan sovitishning qo‘llash
chulg‘am kuchlanishining 110 kV gacha orttirish imkoniyatini berdi, bu
esa generatorning tarmoqqa oraliq transformatorisiz ulash imkoniyatini
beradi.
Chulg‘amdagi va stator po‘latdagi aksial kanallar ichida moyning
majburan aylanishi issiqlikning etarli jadallikda olib ketilishini
ta’minlaydi.
27
Generatorning rotori aylanayotgan bo‘shliq moy to‘ldirilgan statordan
izolyatsion silindr bilan ajrab turadi.
Generatorlarning turli usullarda sovitishning nisbiy samaradorligining
aynan bir xil o‘lchamdagi generatorlarning quvvatini bir-biriga qiyoslash
yo‘li bilan ko‘rsatish mumkin (1 -jadval).
